برجام زنجیره تحقیر ملی را پاره کرد

 مشاور رئیس‌جمهور و رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران، برجام را فراتر از برداشته شدن تحریم‌ها خواند و گفت: برجام به پاره شدن زنجیره تحقیر ملی منجر شد.

صالحی امیری ضمن حضور در جلسه شورای اداری شهرستان تهران گفت: امروز در همه محافل از اقتصاد مقاومتی صحبت می‌شود اما یک سوال در این خصوص وجود دارد که حلقه مفقوده اقتصاد مقاومتی در ایران چیست؟ قطعا با تحلیل این حلقه می‌توانیم تبیین درستی از اقتصاد مقاومتی داشته باشیم.

وی با اشاره به نامگذاری هر سال توسط مقام معظم رهبری از سال 1373 گفت: تقریبا از سال 1373 به صورت رسمی شعار سال از سوی مقام معظم رهبری تعیین می‌شود. پیش از آن نیز تاکیداتی در موضوعات مختلف وجود داشت اما از سال 1373 رسما نامگذاری سال‌ها توسط مقام معظم رهبری آغاز شده است.

مشاور رئیس‌جمهور با طرح این پرسش که چرا در 16 سال گذشته شعارهای ملی در عمل محقق نشده است؟ افزود: سوال مطرح دیگر این است که چرا هیچ یک از مراجع رسمی نسبت به عملکرد واقعی دستگاه‌ها با توجه به شعار اعلام شده گزارشی به ملت اعلام نکرده‌اند.

وی ادامه داد: نهادهای نظارتی که بر عملکرد دستگاه‌ها نظارت می‌کند چرا از عدم تحقق شعارهای سال نظارت و گزارشی ارائه نکرده‌اند. چرا در سال الگوی مصرف، الگوی مصرف سوخت و انرژی در کشور افزایش می‌یابد و چرا کسی شهامت بیان واقعیت‌ها را نسبت به مطالبه رهبری ندارد؟ اگر ثبات رفتار گذشته را داشته باشیم در حوزه اقتصاد مقاومتی نیز همچون 16 سال گذشته شاهد رویداد عملی نخواهیم بود.

مشاور رئیس‌جمهور تاکید کرد: باید در کشور وجه تمایز شعار و گفتمان مشخص شود. اعتقاد دارم چیزی که توسط مقام معظم رهبری تعیین می‌شد توسط دولت‌ها با رویکرد شعار برخورد می‌شد و در نتیجه مجموعه‌ای از نمایش‌ها، بنرها و شعارها در سطح دستگاه‌های دولتی باقی می‌ماند و هیچ گاه تبدیل به گفتمان نمی‌شد. در حقیقت زمانی که از سطح شعار عبور نکنیم گرفتار یک حرکت ظاهری هستیم.

وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص نامگذاری سال جاری گفت: در ادبیات رهبری از مفهوم به نام گفتمان استفاده شد چرا که بناست امسال به جای شعار به یک گفتمان اقتصاد مقاومتی برسیم. در حقیقت سال 95 شروع یک گفتمان است به نام اقتصاد مقاومتی.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود به وجه تمایز میان شعار و گفتمان اشاره کرد و افزود: بی تردید گفتمان، نگاه بلند مدتی دارد و اقتصاد مقاومتی نیز اگر به عنوان یک گفتمان محسوب می‌شود باید بدانیم سال 95 آغاز این گفتمان است و ادامه خواهد داشت. اگر کسی در پایان اسفند ماه سال جاری به دنبال خوشه چینی اقتصاد مقاومتی است یعنی در این سال به دنبال شعار بوده است.

وی ادامه داد: گفتمان به عرصه ملی و سطح درونی جامعه نفوذ پیدا می‌کند. هدف گفتمان نتیجه گرایی است و تغییر در عمق را بر خلاف تغییر سطحی شعار دنبال می‌کند. باید از سطح شعار ملی عبور کنیم و به سمت گفتمان ملی برویم.

صالحی امیری با اشاره به جامعه نگری به عنوان اولین نیاز شکل گیری یک گفتمان گفت: کلان نگری اغنا گرایی و اجماع گرایی از دیگر نیازهای شکل گیری گفتمان است. نگاه به آینده و تحول گرایانه بودن نیز از دیگر نیازهای تشکیل یک گفتمان است.

وی تاکید کرد: در جامعه امروز آیا نیازسازی و مسئله سازی به عنوان اولین گام شکل گیری گفتمان در حوزه اقتصاد مقاومتی انجام شده است. اگر پاسخ منفی است یعنی هنوز در سطح شعار ملی باقی مانده و نتیجه آن نیز همانند 16 سال گذشته خواهد بود. گفتمان در جامعه‌ای شکل می‌گیرد که ابتدا در آن جامعه نیازسازی انجام شود و جامعه به عنوان یک مطالبه، مسئله مورد نظر را از مسئولین درخواست کند.

مشاور رئیس‌جمهور با بیان مثال‌هایی از شکل گیری نیازهایی همانند عاشورا به عنوان گفتمان دینی و نوروز به عنوان گفتمان ملی افزود: بر اساس مطالعه‌ای که انجام داده‌ام بر این باورم که در بطن جامعه نیاز اقتصاد مقاومتی شکل نگرفته است و تنها در سطح مدیران و به صورت رسمی باقی مانده است.

وی ادامه داد: اصولا جامعه ایران جامعه‌ای محاسبه‌گر است و در هر مسئله‌ای رابطه هزینه و صرفه را محاسبه می‌کند. چنین جامعه‌ای باید اغنا شود که اقتصاد مقاومتی فایده زیادی به همراه دارد. آیا چنین رویدادی اتفاق افتاده است؟

مشاور رئیس‌جمهور تاکید کرد: گفتمان در یک پروسه شکل می‌گیرد و نه در یک پروژه، بی تردید پروسه در بطن جامعه و باورهای جامعه باید شکل بگیرد. بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان حداقل زمانی که برای شکل گیری یک گفتمان تعریف شده، 10 سال است لذا هیچ دولتی در ابتدا نمی‌تواند یک گفتمان را ایجاد کند. اگر به دنبال ایجاد گفتمان اقتصاد مقاومتی هستیم باید بگوییم بنا شده از سال 1395 حرکتی آغاز کنیم که در پایان سال 1404 میوه‌های آن در کشور مشاهده شود.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به اینکه در 16 سال گذشته تمام ساختارها در حوزه نهادهای رسمی به روابط عمومی‌ها خلاصه شده است، افزود: نتیجه این امر استفاده از شعارها در بنرها، همایش‌ها و ... بوده است.

 گفتمان باید توسط شوراها، حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش به عنوان نهادهای جامعه و مرتبط با مردم شکل بگیرد. بی تردید شوراها به عنوان کانون ارتباط دولت و مردم به میزان کمی درگیر شکل گیری گفتمان اقتصاد مقاومتی هستند.

وی تاکید کرد: نهادهای عمومی همچون شهرداری‌ها، اماکن مقدسه، اوقاف، نهادهای رسانه‌ای و نهادهای آموزشی ارگان اساسی آغاز حرکت برای شکل گیری گفتمان اقتصاد مقاومتی هستند.

صالحی امیری تاکید کرد: در فضای مناقشه آمیز تخریب، انتقام جویی و محکوم کردن یکدیگر اقتصاد مقاومتی شکل نمی‌گیرد. اگر فضای سیاسی مناقشه‌آمیز، فضای فرهنگی پر آشوب باشد نمی‌توان گفتمان اقتصادی را ایجاد کرد. در فضای مناقشه نمی‌توان به سبد آسیب‌های اجتماعی پاسخ درستی داد. بی تردید ثبات و آرامش و انسجام در سطح نظری، سطح سیاست‌ها، سطح مدیریتی، ساختارها و برنامه‌ها می‌تواند کشور را به سمت توسعه حرکت دهد. متاسفانه عده‌ای اصرار دارند دولت را وارد حاشیه کنند اما دولت هیچ گاه وارد حاشیه نشده است. البته حتما نیازمند نقد است. بی تردید هر گفتمانی زمانی به قله مطلوب می‌رسد که دیگران آن را نقد کنند. برای گفتمان سازی نیازمند به گفت‌وگو هستیم.

وی ادامه داد: گفتمان اقتصاد مقاومتی در بستر ثبات و آرامش شکل می‌گیرد و بی تردید با ثبات و آرامش است که دولت و ملت در مسیر توسعه قرار می‌گیرند، دولت تدبیر و امید، دولت ملی است که همه جناح‌ها در آن حضور دارند و بنا دارد یک حرکت ملی داشته باشد. این دولت بنای ورود به مناقشات بی حاصل را ندارد. علی رغم تلاش برخی برای کشاندن دولت به حاشیه خوشبختانه این دولت در متن باقی مانده است.

مشاور رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه گفتمان باید به یک غیرت و هویت ملی تبدیل شود افزود: باید مردم از تبعیت گفتمان احساس عزت کنند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع برجام اشاره کرد و افزود: برجام فراتر از برداشته شدن تحریم‌ها است. در حقیقت برجام به پاره شدن زنجیره تحقیر ملی منجر شد. باید به این نکته توجه کنیم که تداوم وضعیت گذشته امروز ما را در کجا قرار می‌داد و چه چیزی عاید ما می‌شد. برجام در مرحله دوم ما را در میز گفت‌وگو برای پیگیری و تامین منافع ملی قرار داد. دشمن ظالم است و همه در این موضوع اتفاق نظر داریم اما تنها با مذاکره می‌توانستیم به دنبال حقوق ملت باشیم.

وی در پایان گفت: آینده با انسجام و وحدت و ثبات ملی و کارآمدی تعریف می‌شود. مردم با هیچ کس تعارف ندارند و به صلاحیت‌ها و کارآمدی‌ها رای می‌دهند.