مازلو معتقد است كه اين نيازها به ترتيب از اهميت بيشتري برخوردارند؛ ولي هنگامي كه نيازهاي سطح اول تأمين شد، برآوردن نيازهاي مرحله دوم اهميت پيدا مي‌كند.
خبر اين بود كه بازي «پوکمن گو» با رأي همه اعضاي كارگروه مربوط فيلتر شد و خوشبختانه يك نفر نيز مخالف آن نبود. ما نه با اين بازي آشنا هستيم و نه اگر هم باشيم، فرصتي براي انجام آن بازي داريم؛ در نتيجه چه از آزاد بودنش و چه اكنون كه فيلتر شده سود و ضرري متوجه ما نيست؛ البته كه ما محور عالم هم نيستيم که امور را مطابق سود و ضرر ما بسنجند، شايد كساني باشند كه دوست داشتند بازي كنند و فرصت آن را نيز داشته باشند. بنابراين مسأله را بايد طور ديگري ديد؛ فعلا كاري هم نداريم كه آيا اين فيلتر و ممنوع كردن كارآيي لازم را دارد يا خير؟ و اينكه در آينده نه چندان دور چه خواهد شد؟ مسأله اصلي اين است كه كارگروهي چنين تصميمي را گرفته‌اند، آيا مطالعه‌اي درباره چگونگي استفاده كاربران ايراني از اينترنت و مقايسه آن با كاربران ساير جوامع انجام داده‌اند يا خير؟ آيا مي‌دانند بيشترين مراجعه كاربران ايراني به همان موضوعاتي است كه به ظاهر فيلتر شده است و جالب‌تر از همه اينكه اين‌گونه مراجعات از سوي كاربران شهرهايي است كه در ظاهر بيشترين تطابق فرهنگي را با سياست‌هاي رسمي كشور دارند.اگر نحوه استفاده كاربران ايراني از اينترنت تفاوت روشني با كاربران ساير جوامع دارد كه به نظر مي‌رسد چنين گزاره‌اي درست است، پس دليل و علت آن را بايد در تفاوت سیاست‌های موجود در جامعه ايران با ساير جوامع دانست. به عبارت بهتر نيازها و دغدغه‌هايي در ايران وجود دارد كه تأمين و رفع آنها از طريق مجاري عادي ممكن نيست يا بسيار سخت است؛ ولي تحقق اين هدف در فضاي غيررسمي و مجازي و نيز پنهانی اينترنت انجام‌شدني است؛ مسأله اينجاست كه حكومت و سياست يك كل تجزيه‌ناپذير است و به ميزاني كه حق و قدرت نفي دارد، بايد در تأمين شرايط مناسب براي ارضاي نيازهاي عادي و مشروع مردم و جوانان نيز كوشا باشد.
نمي‌توانيم مثل آن نمونه معروف كار كنيم كه يك گروه حفاري مي‌كرد و يك گروه هم آن را پر مي‌كرد ولي گروه لوله‌گذار غايب بود و در عین حال آن دو گروه ديگر وظيفه خود را انجام مي‌دادند! وظيفه آن دو گروه ديگر در غياب گروه لوله‌گذار بي‌معنا و خسارت‌آميز است. اينكه یک گروه فيلتر و امر و نهي كند و بگيرد و ببندد، شايد قابل فهم باشد، ولي اينكه بخش‌هاي ديگري كه بايد وظايف ايجابي خود را انجام دهند، به مرخصي رفته یا خواب باشند يا اساسا از ابتدا شكل نگرفته باشند، قابل قبول نيست و همين مي‌شود كه مي‌بينيم، يعني اقدامات گروه اول نيز بي‌اثر و حتي زيان‌آور خواهد شد.
مازلو نظريه‌پرداز مشهوري است. او نيازهاي انساني را در يك سلسله‌مراتب قرار مي‌دهد. پايين‌ترين سطح اين سلسله نيازها شامل نيازهاي فيزيولوژيك مانند آب، هوا و غذا مي‌شود كه تأمين آنها مقدم بر هر چيز است. در سطح بعد، نيازهاي امنيتي قرار دارند، نيازهاي اجتماعي و ارتباطي و تعلق خاطر در روابط عاطفي در مرحله سوم قرار دارند. در مرحله چهارم نياز مورد احترام واقع شدن و عزت نفس است و بالاخره در بالاترين سطح نياز به خودشكوفايي و رشد شخصي و ارضاي توانايي‌هاي فردي خود است.
مازلو معتقد است كه اين نيازها به ترتيب از اهميت بيشتري برخوردارند؛ ولي هنگامي كه نيازهاي سطح اول تأمين شد، برآوردن نيازهاي مرحله دوم اهميت پيدا مي‌كند. يك جامعه مطلوب، جامعه‌اي است كه بالاترين سطح نيازها را نيز تأمين كند. اگرچه ممكن است در طبقه‌بندي مازلو بتوان مناقشه كرد، ولي كليت آن حتي به صورت شهودي پذيرفتني است، ولي پرسشي كه براي هر يك از ما به وجود مي‌آيد، اين است كه در غياب اينترنت و فضاي مجازي، چه شيوه‌ها و ابزاري را در جامعه ایران براي تأمين نيازهاي سطوح سوم تا پنجم در اختيار داريم؟ آيا جامعه و جوانان ما مي‌توانند از طريق اين شيوه‌ها آن نيازها را برطرف كنند؟ پاسخ اميدواركننده‌اي وجود ندارد. به همين دليل است كه وقتي اينترنت و شبكه‌هاي مجازي به وجود مي‌آيد، هجوم سيل‌آسايي به اين شبكه‌ها مي‌شود تا نيازهاي مذكور را كه از شيوه‌هاي واقعی قابل تأمين نيست، در فضاي مجازي تأمين كنند و اين امر موجب نوعي اغتشاش مي‌شود و در نحوه استفاده جامعه ما از اينترنت و شبكه‌هاي مجازي با ديگران تفاوت‌هاي بارز پیدا خواهد شد. اينجاست كه مي‌بينيم هنرمندان ساير كشورها صفحه خود را تبديل به محيطي براي بهبود محيط‌زيست مي‌كنند، در اينجا ارتش فالوئرها با مضامين سطحي راه مي‌افتد. لايك گرفتن به قول برخي از نان شب واجب‌تر مي‌شود. اكانت جعلي و فالوئر خريداري مي‌كنند. در كجاي دنيا جوانانش با خودروهاي گرانقيمت در خيابان شلوغ داخل شهر دورـ‌‌دور مي‌كنند و مسابقه مي‌دهند و حتي روي مسابقه شرط‌بندي مي‌كنند؟! فرض كنيم جلوي اين موارد هم گرفته شود، اصل قضيه كه حل نشده است.
در واقع آن عامل يا زمينه‌هايي كه منجر به بروز اين پديده مي‌شود را بايد اصلاح كرد تا وقتي كه براي تأمين مجموعه‌ای از نيازهاي طبيعي پنجگانه فوق در جامعه خودمان شيوه‌هاي قابل قبولي در اختيار جوانان و مردم قرار ندهيم، نبايد ترديد كنيم كه جامعه مسيرهاي ديگري را براي تأمین آنها پيدا خواهد كرد؛ زيرا تأمين نشدن اين نيازها بحران‌آفرين است. همان‌طور كه عدم دسترسي به غذا موجب بيماري و ضعف مي‌شود، عدم تأمين ساير نيازها نيز عوارض خود را دارد و بحران‌هاي رواني و روحي و اجتماعي مي‌آفريند. تا وقتي اين نيازها هست و مشروع هم هست، كوشش براي پيدا كردن راه‌هاي تأمين آنها نيز هست و خواهد بود. اگر آب در يك جا جمع شود، دير يا زود مسيري براي عبور پيدا خواهد كرد، فشار آب راه را باز مي‌كند، پس چه بهتر كه مجاري مشروع و قانوني و مفيد براي خروج آن تعبيه شود.
منبع: شهروند
ارسال نظر
