احتمال بازگشت نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی

استعفای رئیس اتاق بازرگانی در ماه‌های اخیر به یکی از داغ ترین خبر ها در حوزه بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تبدیل شده است. استعفای ناگهانی محسن جلال پور همه را بهت زده کرد و هیچکس انتظار نداشت روند استعفا به این سرعت حرکت کند. با استعفای جلال پور چند سناریو مطرح شد که هنوز نیز باقی است. سناریو اول این بود که جلال پور به سمت ریاست اتاق بازمی‌گردد و همه چیز مانند گذشته دنبال می‌شود. عده‌ای نیز بر این باور بودند که هر چه سریع تر در جلسه ای میان اعضای هیات نمایندگان، رئیس جدید اتاق به رای نمایندگان گذاشته شود. از طرف دیگر زمزمه هایی به گوش می‌رسید که یک دولتمرد سکاندار بزرگ‌ترین نماینده بخش خصوصی شود. البته زمزمه هایی هم مبنی بر این مطرح شد که بار دیگر محمد نهاوندیان که پیشتر از ریاست اتاق کناره گیری کرده بود بار دیگر به سمت رئیس اتاق بازرگانی انتخاب شود. باید ببینیم سرنوشت اتاق بازرگانی چه می‌شود و آیا بخش خصوصی کشورمان متحول خواهد شد؟ جمشید شهریاری عدالتیان، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در گفت‌وگو با «آرمان» گمانه ها درباره ریاست اتاق را بررسی می‌کند.

در هفته های اخیر شاهد استعفای آقای جلال پور، رئیس اتاق بازرگانی بوده ایم. شنیده ها حاکی از آن است که هنوز استعفای ایشان مورد تایید قرار نگرفته است. این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟

معمولا استعفا نیاز به تایید فردی ندارد. به عبارت دیگر، بر اساس آیین نامه کسی که رسما استعفای خود را امضا کند می‌تواند از کار مورد نظر کناره گیری کند. بر اساس تبصره سه آیین نامه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در صورت فوت، استعفا، استيضاح يا هر دليل ديگري كه باعث عدم حضور رئيس و يا نواب رئيس كميسيون در جلسات شود، در اولين جلسه انتخاب مجدد انجام مي‌شود.

هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران به دنبال استعفای جلال‌پور از ریاست اتاق ایران با انتشار اطلاعیه اعلام کرده است که استعفای ایشان را به رسم امانت تا بهبودی و سلامت کامل محفوظ نگه می‌دارد و در این مدت عهده دار وظایف اتاق بازرگانی است. با توجه به اینکه استعفای رئیس اتاق نیاز به تایید کسی ندارد، چرا همچنان اصرار بر این است که آقای جلال پور با وجود بیماری جسمی به ریاست بازگردند؟

بر اساس تبصره سه نمی‌توان استعفای آقای جلال پور را محفوظ نگه دارند و این اقدام بر خلاف آیین نامه است. البته استعفای آقای جلال پور به دلیل ناراحتی های قلبی ایشان بوده است و امکان این وجود دارد که دوباره بتوانند سکان اتاق بازرگانی را به دست بگیرند. محفوظ نگه داشته شدن استعفای ایشان هم به دلیل همین مساله است.

با توجه به فضای کنونی که درباره اتاق بازرگانی به وجود آمده، بازگشت آقای جلال پور و ادامه ریاست ایشان چطور پیش‌بینی می‌شود؟

البته ریاست دوباره آقای جلال پور به حدس و گمان مربوط می‌شود، اما دو گروه در اتاق به وجود آمده است. گروه اول بر این عقیده اند که هیات نمایندگان در اولین جلسه تکلیف اتاق را روشن کنند و به سرعت رئیس اتاق را معین کنند. گروه دوم می‌خواهند آقای جلال پور سلامت کامل را به‌دست آورد و سپس تکلیف اتاق را روشن کنند. تجربه نشان داده اتاق بازرگانی نمی‌تواند در دوره میان‌مدت بدون رئیس باشد. البته اتاق می‌تواند بر اساس آیین‌نامه تا سه ماه بدون رئیس باشد و توسط نواب رئیس اتاق اداره شود.

مقرر شده است در جلسه آتی هیات نمایندگان اتاق ایران جایگزین جلال‌پور، رئیس مستعفی پارلمان بخش‌خصوصی مشخص شود؛ حال آنکه احتمال ریاست یک دولتمرد هم زمزمه‌ای است که برخی‌ را دل‌نگران می‌کند. به نظر شما دولتمردانی مانند آقای نهاوندیان می‌توانند ریاست اتاق را به عهده بگیرند؟

بحثی که مطرح کردید همیشه مورد نظر بخش خصوصی بوده است، اما عموما رئیس اتاق از میان افراد بخش خصوصی انتخاب می‌شود. البته باید به این مساله توجه داشته باشیم که برخی از روسای اتاق دارای پیشینه دولتی بوده اند، اما به بخش خصوصی منتقل شده اند. به طور کلی اصرار بر این است که اگر قرار است رئیس اتاق انتخاب شود، حتما از میان بخش خصوصی خالص باشد. از طرفی بخش خصوصی نیز مایل به این نیست که رئیس اتاق از میان دولتمردان انتخاب شود. به هر حال قرار بر این شده است که اعضای هیات نمایندگان پای صندوق ها بروند و باید خود رئیس جدید اتاق را انتخاب کنند. احتمال اینکه آقای نهاوندیان بار دیگر به سمت رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران انتخاب شوند وجود دارد، اما باید دید که انتخابات به چه صورت است. کنار رفتن آقای جلال پور بسیار سریع اتفاق افتاد و انتظار نمی‌رفت که شرایط اینگونه پیش رود، اما باید ببینیم در روزهای آینده چه اتفاقاتی رخ می‌دهد.

با توجه به اینکه در حال حاضر اتاق بازرگانی بدون رئیس مانده است، فضای بخش خصوصی را در کشور چطور ارزیابی می‌کنید؟

اتاق بازرگانی فعلا به همان روند قبلی حرکت می‌کند و هیچ برنامه جدیدی ارائه نشده است. هیچ تغییری در اتاق صورت نگرفته و در حال حاضر اتاق توسط نواب رئیس اداره می‌شود. تا به امروز اتفاق چشمگیری در بخش خصوصی رخ نداده است. البته در حال حاضر تنها شش ماه از به فرجام رسیدن برجام گذشته است.

بخش خصوصی همواره در اقتصاد ایران نادیده گرفته شده است. با توجه به اجرایی شدن برجام و رفت و آمد سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران اروپایی به ایران، تحلیل شما از آینده بخش خصوصی در کشورمان چگونه است؟

با توجه به واگذاری ها در سال های اخیر و در دولت یازدهم، به نظر می‌رسد شرایط لازم برای توسعه موثر بخش خصوصی به وجود آمده است. مشاهدات نشان می‌دهد نگاه و نگرش سیاسی به بخش خصوصی در حال تقویت است. دولت یازدهم همواره بر نقش محوری بخش خصوصی در توسعه سرمایه گذاری و به طور کلی توسعه اقتصادی تاکید داشته است. به طور کلی، در فرایند توسعه بخش خصوصی و بهبود فضای کسب‌وکار، نگاه نظام سیاسی بسیار اهمیت دارد و در کنار آن توسعه نظام بازار و مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی هم اجزای جدایی‌ناپذیر این فرایند هستند. البته مشکلات ساختاری در اقتصاد کشور وجود دارد که باید با هم‌اندیشی نخبگان بخش خصوصی و دولت در رفع آن تلاش کرد. باید توجه داشته باشیم که تنها راه نجات کشور و رسیدن به رشد اقتصادی شش درصدی، استفاده و به کارگیری سرمایه‌گذاری خارجی است و بر اساس برآوردها، برای آنکه اقتصاد کشور رشد هشت درصدی را لمس کند باید ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی به کشور تزریق شود. برای آنکه بخش‌های شبه‌دولتی و نهادهای غیرخصوصی در حوزه‌های اقتصادی بار دیگر تکرار نشوند، باید بخش خصوصی را کاراتر از گذشته کرد.