به اینجا که می‌رسیم، خبرنگاران بیگانه می‌شوند

 خوب است که لااقل سالی یک‌بار خبرنگاران دیده می‌شوند؛ اما در باقی ایام ‌سال چگونه است؟ با همه این تحسین‌ها و تمجیدها چرا روزنامه‌نگار را زمانی که قرار است برایش قانون نوشته شود، بیگانه تلقی می‌کنند و پنهانکاری را روا می‌دارند؟

کامبیز نوروزی - حقوقدان و روزنامه‌نگار - در یادداشتی در روزنامه «شهروند» می‌نویسد: هفدهم مرداد که فرا می‌رسد، همه یادشان می‌افتد که روز خبرنگار است. وقت تمجید و تحسین روزنامه‌نگاران و خبرنگاران است. روزی است که در آن از خبرنگاران بگویند و آنها را ارج بگذارند و قدر بشناسند. خوب است که لااقل سالی یک‌بار آنها دیده می‌شوند؛ اما در باقی ایام ‌سال چگونه است؟

با همه این تحسین‌ها و تمجیدها چرا روزنامه‌نگار را زمانی که قرار است برایش قانون نوشته شود، بیگانه تلقی می‌کنند و پنهانکاری را روا می‌دارند؟

حقیقت روزنامه‌نگاری ایران حکایت از توسعه رسانه‌ها دارد؛ حکایت از رشد و توسعه روزنامه‌نگاری دارد؛ حکایت از آن دارد که روزنامه‌نگار امروز ایرانی، نه فقط در تعداد فزونی یافته است، بلکه در کیفیت نیز بالاتر رفته است، در عمل نیز خود را به اصحاب قدرت باورانده است و نشان داده است که وجود دارد.

سال‌هاست که خبرنگار، خبرنگار شده است و وضعیتی را که به قول مرحوم گل آقا «خبربیار»ی ترک گفته و این روند، به هر دلیل ادامه دارد؛ اما نکته مهم آن است که آنچه امروز روزنامه‌نگار ایرانی به دست آورده است، بیش و پیش از هر چیز مدیون و محصول کار خود او و رنج‌ها و مرارت‌ها و حرمان‌هایی است که به دوش گرفته است.

اینجا بر سر تحسین و تقدیس روزنامه‌نگاران و خبرنگاران نیستم. نقدها و انتقاداتی هم وارد است که نقلش مجالی دیگر می‌طلبد؛ اما آنچه امروز روزنامه‌نگار ایرانی به دست آورده است، مدیون کاری است که خود با همه کمی‌ها و کاستی به انجام رسانده است.

روزنامه‌نگار امروز ایران «هویت» یافته است. به بلوغی رسیده است که می‌تواند در چارچوب قانون و اخلاق حرفه‌ای بر جامعه خویش اثر بگذارد و نقش حیاتی خود را به‌عنوان اصلی‌ترین رکن گردش اطلاعات اما باز هم گویا نمی‌خواهند جایگاه و اثرپذیری‌اش ثبات و دوام داشته باشد.

بیم از عتاب و خطاب‌های ناروا، تنگناهای معیشتی ناشی از مشکلات شغلی، فقدان حمایت صنفی و ... همچنان از مشکلات این حرفه است که روزنامه‌نگاران برای حل آنها با بی‌اعتنایی مقامات مسئول و عدم‌توجه آنان به حقوق و مقررات قانونی‌اند.

به همه اینها یک بی‌اعتنایی تازه که شاید از جهاتی مهم‌تر نیز باشد، اضافه شده است و آن این‌که روزنامه‌نگاران در طراحی و تدوین مقررات مربوط به خود بیگانه شمرده می‌شوند.

دقیقاً در دوران دولتی که بر شفافیت رفتارهای حکومتی تأکید دارد، برای مطبوعات و روزنامه‌نگاران مقرراتی از مراحل تدوین عبور کرده است که جامعه روزنامه‌نگاران کشور از آنها بی‌اطلاعند.

می‌شود گفت عمدی در کار بوده است که کارها در نهان به انجام رسد و روزنامه‌نگاران مزاحمتی برای کسانی نداشته باشند که قصد دارند قانون مطبوعات را به نوعی تغییر دهند که شرایط فعالیت مطبوعاتی از هر جهت بسیار سخت‌تر شود و راه نیمه‌تمام اصلاحیه‌ سال ٧٩ قانون مطبوعات  را در تحدید حقوق و آزادی مطبوعات تمام کنند. درواقع در تدوین مقررات قانونی برای کسانی که خود مهم‌ترین اجزای گردش اطلاعاتند، پنهانکاری را روا می‌دارند.

اما واقعیت این است که روزنامه‌نگار ایرانی، گام‌هایش بلندتر از کسانی است که او و کار او را دوست ندارند و همچنان‌که آن مقدار از پیشرفت و تحول که تاکنون تجربه کرده است، برپای خود استوار بوده است و خواهد بود.