صحنه سیاسی آمریکا و جهان با "ترامپ" چگونه است؟

 جهان صنعت در یادداشتی به قلم دکتر سیدعلی خرم/ استاد حقوق دانشگاه بین الملل نوشت:

صحنه سیاسی آمریکا امکان دارد به‌زودی شاهد حضور یک رییس‌جمهور پوپولیست باشد که با شعارهای میان‌تهی خود آمریکا و جهان را به سوی فصلی جدید از تنش و بی‌ثباتی سوق دهد. ترامپ در مقایسه با جورج بوش از قدرت تخریبی بیشتری برخوردار بوده و اگر جورج بوش جنگ عراق و به نوعی افغانستان را راه‌اندازی کرد، ترامپ ممکن است چنین جنگ‌هایی را علاوه بر منطقه خاورمیانه به قدرت‌های جهانی نظیر چین و روسیه هم بکشاند. ترامپ فاقد اندیشه‌های تجربه شده جهانی و اصول دیپلماتیک متداول بین کشورهاست. هرکدام از کشورهای جهان در نوبتی دچار پدیده پوپولیستی شده و خساراتی به منافع و امنیت ملی آنان وارد می‌شود. گویا این‌بار نوبت ایالات متحده آمریکا رسیده است. ترامپ در صحنه داخلی آمریکا با مشکلات متعددی روبه‌رو شده و اشتباهات مکرر وی باعث شده جامعه آمریکا و به‌ویژه اقشار تحصیلکرده و متخصص این کشور نسبت به اشتباهات سیاسی وی موضع‌گیری کنند. مطالبی که نامبرده در فاصله مبارزات انتخاباتی گذشته مطرح کرده، نه مقبول و محبوب جامعه بین‌المللی است و نه صاحبان اندیشه و تجربه در آمریکا آنها را مورد تایید قرار می‌دهند. موضع‌گیری وی نسبت به اقلیت‌ها در جامعه آمریکا به عنوان یک اشتباه فاحش تلقی شده زیرا تشکیل جامعه آمریکا اصولا براساس تشکیل قومیت‌های مختلف از اقصا نقاط جهان صورت گرفته است. بر همین اساس هرگونه اشتباه نابخردانه می‌تواند جامعه آمریکا را دچار بی‌ثباتی‌های غیرمنتظره کند به ترتیبی که امنیت ملی کشور را مورد تهدید قرار دهد. از آخرین اشتباهات ترامپ، حمله به کلینتون به‌عنوان شیطان و زیرسوال بردن سلامت انتخابات در این کشور است. زنان آمریکا که 50 درصد جامعه این کشور را تشکیل می‌دهند، نسبت به این سخن ترامپ حساس بوده و برعکس وی انتظار دارند اولین رییس‌جمهور زن آمریکا به کاخ سفید وارد شود. بنابراین تبلیغات سوء ترامپ می‌تواند برعکس به نفع کلینتون تمام شود ولی اگر ترامپ موفق به کسب رای بیشتر انتخابات آمریکا شود، این قبیل سیاست‌های ضدقومیتی، ضدزنان و ضداقلیت‌های مذهبی می‌تواند موج مستحکمی علیه وی در آمریکا و در جهان ایجاد کند.

زیرسوال بردن صحت یا سلامت انتخابات آمریکا که می‌تواند در زمره سیاست‌های یک رییس‌جمهور پوپولیست باشد از وجه دیگر خسارات جبران‌ناپذیری به مشروعیت ساختار سیاسی آمریکا وارد ‌کند که می‌تواند تا سال‌های سال در سطح افکار عمومی جهان و مردم آمریکا، جبران نشود.

اینکه با وجود اشتباهات گفته شده چگونه ترامپ می‌تواند درانتخابات نوامبر آینده پیروز شود، از ترس مردم آمریکا از اقدامات تروریست‌ها و افراط‌گرایان اسلامی در خاورمیانه که ظهور و بروز در صحنه اروپا و آمریکا دارد، ناشی می‌شود. به هر اندازه افراطی‌گری و اقدامات تروریستی در سطح خاورمیانه و به‌ویژه در سطح اروپا و آمریکا ظرف چند ماه آینده گسترش یابد، مردم آمریکا از به قدرت رسیدن یک رییس‌جمهور خشن و اقتدارگرا حمایت خواهند کرد تا به این وسیله به‌عنوان سدی مستحکم در قبال نفوذ تروریسم به جامعه آمریکا عمل کند.

چنانچه شرایط به طریقی شکل گیرد که ترامپ وارد کاخ سفید شود در روابط آمریکا با اروپا و با چین و روسیه و با منطقه خاورمیانه و به‌ویژه ایران شاهد دگرگونی‌هایی احتمالا عمیق خواهیم بود و تا مشاوران ترامپ بتوانند وی را متقاعد به کنار گذاشتن افکار افراطی کنند، خسارات جبران‌ناپذیری ممکن است به امنیت بین‌الملل وارد شود.

یقینا کشورهای مقابل نیز به صف‌آرایی در مقابل ترامپ خواهند پرداخت که نتیجه آن تنش سیاسی بیشتر و بی‌اعتمادی بین آمریکا و جامعه بین‌المللی خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران از هم‌اکنون باید خود را برای چنین شرایطی فراهم کند و گفتار و عملکرد خود را در چنین شرایطی با دقت مورد انتخاب قرار دهد تا احیانا خسارات جبران‌ناپذیری از سوی این رییس‌جمهور پوپولیست متوجه کشورمان نشود.

در این راستا حفظ توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 در سطح اولویت‌ها قرار گرفته و با توجه به اینکه مخالفان این توافق پشت سر ترامپ جمع خواهند شد، حفظ دستاوردهای این توافق، بیشتر برعهده جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

در سیاست‌های منطقه‌ای نیز ترامپ امکان دارد در جبهه مخالف ایران قرار گیرد و نامبرده از مخالفان ایران در منطقه حمایت به عمل آورد. حفظ شرایط کنونی توافق هسته‌ای و منطقه‌ای از اولویت‌های سیاست خارجی ایران به شمار می‌رود.