جابه‌جایی غافلگیر کننده در بازار بورس

وقتی 25 آذر 93 با حکم وزیر اقتصاد، محمد فطانت بر صندلی ریاست سازمان بورس تکه زد، کمتر کسی فکر می‌کرد که عمر مدیریتی مرد مورد اعتماد علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت روحانی حتی به 20 ماه هم کشیده نشود. خبر غافلگیرکننده روز گذشته که در کمتر از چند دقیقه به عنون تاپ خبر همه رسانه‌ها تبدیل شد تا همه فعالان بازار سرمایه، سهامداران و تحلیلگران با یک شوک مواجه شوند. فطانت که جانشین علی صالح‌آبادی، رییس پیشین سازمان بورس شده بود، با برنامه‌های توسعه‌ای و بنیادی خود قصد داشت بازار سهام را از گرداب سقوط نجات دهد اما زمان این اجازه را به مرد همیشه خندان نداد و بسیاری از برنامه‌های وی به مرحله اجرایی نرسید. براساس آخرین اطلاعات عصر روز گذشته شورای عالی بورس و اوراق بهادار با حضور اعضا و به ریاست وزیر امور اقتصادی تشکیل جلسه داد و در این جلسه با استعفای محمد فطانت موافقت شد و حتی جانشین وی نیز تعیین شد. ظاهرا فطانت به علت مشکلات قلبی و فشارهای زیاد فضای کاری که در بازار سرمایه وجود دارد، از چند ماه پیش موضوع استعفای خود را در جلسات شورای عالی بورس و اوراق بهادار مطرح کرد که تا روز گذشته با آن مخالفت به عمل می‌آمد اما بالاخره این‌بار با کناره‌گیری وی پس از رای‌گیری موافقت شد. البته گمانه‌زنی‌های زیادی هم از این استعفا به بیرون از جلسه شورای عالی بورس درز کرد که اختلاف بر سر پذیرش گزینه‌های موردنظر فطانت در هیات مدیره جدید سازمان بورس نیز یکی از دلایل مهم در کناره‌گیری فطانت از ریاست سازمان بورس بوده که نشان می‌دهد وی تصور حمایت‌های بیشتری از اعضای شورا داشته که در عمل وقتی با مقاومت‌های اعضا مواجه شد با قاطعیت بیشتری بر تصمیم استعفایش پافشاری کرد. این استعفا در حالی مورد پذیرش اعضای شورای عالی بورس قرار گرفت که وضعیت بازار سهام طی دو هفته اخیر به بالاترین حد تعادل و رشد قیمت سهام در بورس منتهی شده و اکثر تحلیلگران بر این باور هستند که دوران رونق و رشد متعادل در تالار شیشه‌ای آغاز شده و این کناره‌گیری در بهترین زمان ممکن شکل گرفته که کمی عجیب هم به نظر می‌رسد. محمد فطانت در آذرماه 93 که رسما و با حکم وزیر اقتصاد هدایت بازار سرمایه را برعهده گرفت، بورس را با شاخص 75 هزار واحدی تحویل گرفت و روز گذشته با شاخص 69 هزار واحدی تحویل داد که شش هزار واحد کاهش نشان می‌دهد. از سویی دیگر ارزش بازار بورس در ابتدای دوره ریاست وی کمی بیش از 314 هزار میلیارد تومان در آمار و اطلاعات بازار سهام درج شده که در پایان معاملات روز پنجم مرداد‌ماه 95 با رسیدن به 310 هزار میلیارد تومان در این بخش هم با افت چهار هزار میلیارد تومانی مواجه شد. هرچند فطانت و حلقه نخست مدیریتی‌اش طی نزدیک به 600 روز فعالیت همه تلاش و سعی خود را انجام دادند تا بازار سرمایه و در راس آن بازار سهام را به سامان برسانند که البته با شانس بزرگ قطعی شدن «برجام» هم مواجه شدند اما در کلیت بازار سهام تغییرات بنیادی بزرگی شکل نگرفت و نگاه سهامداران و بازیگران اصلی در این بازار خیلی تغییر نکرد. حتی جابه‌جایی‌های زیادی در سطح مدیران بازار سرمایه طی زمان مدیریت محمد فطانت در سازمان بورس شکل گرفت که تغییر همه‌جانبه مدیران عامل بورس‌ها، معاونان بورس‌ها و... را هم شامل شد اما در روند حرکتی بازار سرمایه و بورس ایران تحول خاصی شکل نگرفت. اما باید منصفانه از نقش حمایتی و برنامه‌های توسعه‌ای فطانت در نزدیک به 20 ماه اخیر هم مواردی را بیان کنیم که در راس آن می‌توان شفاف شدن روند معاملات بازار سهام، مطالبه‌گر بودن سازمان بورس از دولت برای تسهیل ابهامات کلان صنایع، کم شدن دخالت‌های دستوری در بورس که البته صددرصد حذف نشد را از جمله خدمات وی نام برد که همه فعالان بازار سرمایه به آن معترف هستند. برای جانشینی وی هم در جلسه روز گذشته شورای‌عالی بورس تصمیم‌گیری شد و شاپور محمدی، معاون فعلی وزیر اقتصاد و معمار بورس انرژی تعیین شد تا این‌بار بر‌خلاف دوره پیشین یک مدیر از دایره بازار سرمایه برای ریاست آن انتخاب شود که به نظر می‌رسد. براساس قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر‌ماه 1384 هر یک از اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حداکثر می‌توانند برای دو دوره متوالی پنج‌ساله به این سمت انتخاب شوند. براساس تحولات جاری، محمد فطانت که به عنوان مشاور وزیر اقتصاد انتخاب شده به‌زودی رهسپار هلدینگ بانکی می‌شود تا شاید آنجا دوران آرامی را سر کند و فشارهایی همانند بورس باعث نشود تا دچار مشکلات قلبی شود.

شاپور محمدی کیست

شاپور محمدی متولد سال ۱۳۵۳، شهرستان خدابنده، استان زنجان است که در حوزه بازار سرمایه وی را معمار بورس انرژی می‌دانند. وی که تا پیش از احراز سمت ریاست سازمان بورس، معاون اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی دولت یازدهم بود، دارای دکتری اقتصادسنجی و توسعه، عضو هیات علمی (دانشیار) و مدیر گروه مدیریت مالی و بیمه دانشکده مدیریت دانشگاه تهران است. در سوابق اجرایی شاپور محمدی طی سال‌های اخیر، نخستین مدیرعامل بورس انرژی، دومین دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری آتیه‌اندیشان مس، عضو هیات مدیره شرکت‌های تولید فرومولیبدن کرمان، سرمایه‌گذاری مس سرچشمه، کارگزاری بانک تجارت، معاون پشتیبانی پردیس علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران، عضو هیات داوری بازار سرمایه، عضو شورای سرمایه‌گذاری بیمه ایران، عضو شورای عالی تحقیقات بانک سپه و... دیده می‌شود.

اعضای جدید هیات‌مدیره بورس

از سوی دیگر روز گذشته طی جلسه اعضای شورای عالی بورس سه نفر از اعضای جدید هیات‌مدیره سازمان بورس انتخاب و دو نفر از اعضای قدیمی هیات مدیره با توجه به مهلت قانونی باقی‌مانده تا پایان دوره پنج ساله ابقا شدند. به گزارش سنا، بر اساس تصمیم این جلسه شاپور محمدی، سیداحمد عراقچی و سعید فلاح‌پور به‌عنوان اعضای جدید هیات‌مدیره سازمان بورس انتخاب شدند. همچنین علی سعیدی و حسن امیری با توجه به زمان باقی‌مانده تا پایان دوره پنج ساله خود به عنوان اعضای اصلی سازمان بورس ابقا شدند.