چرا ايراني ها در اينستاگرام پرخاشگر هستند؟

فحش های رکیک، شوخی های زننده، پیگیری فیش حقوقی اوباما، کاریابی و برگرداندن پول های بلوکه شده ی ایران از جمله موضوعاتی هستند که کاربران ایرانی در صفحه ی مالیا اوباما دنبال می کنند. یک حرکت جمعی و خودجوش عجیب که فقط دامن دختر باراک اوباما را نگرفت. اردوغان، نتانیاهو، اوباما، مسي،بازیکنان فوتبال، لئوناردو دی کاپریو و حتی بازیگران ایرانی نیز از این حرکت جمعی مصون  نماندند.

 این حرکت از آن دست اهمیت دارد که بیانگر نوعی خلق و خو و فرهنگ جامعه ی ایرانی است.

برای تحلیل این موضوع مایلم بخشی از نظریه ی یکی از فیلسوفان جدید به نام میخائیل باختین را استفاده کنم. باختین در فلسفه ی خود موضوعی با نام کارناوال را مطرح می کند. کارناوال مفهومی در فرهنگ رومی-کاتولیک است که معنای رژه ی همگانی در خیابان را می دهد.

 این رژه همراه با شوخی، طنز و زیرپا گذاشتن عادات و فرهنگ روزمره است. وی عنوان می کند: افردای که در یک کارناوال شرکت می کنند به مثابه ی یک کل دیده می شوند و این کل در فرایند کارناوال به نوعی سازمان یافته می شود که ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی را به مبارزه بطلبد. در هنگام حضور در کارناوال افراد بخشی از یک جمع می شوند و فرد بودن خود را متوقف می کنند.

حرکت خودجوش جمعی به صفحه ی اینستاگرام افراد مشهور میتواند یادآور چنین مفهومی باشد. افرادی که در پی تخلیه هیجانی، به سخره گرفتن نوعی فرهنگ رسمی و اعتراض به ساختارهای اجتماعی خود هستند و به نظر می رسد افراد در این حمله های مجازی احساس رضایت و شادمانی از رفتار خود دارند و از حرکت جمعی، متحد شدن، هم صدا شدن، تاثیرگذار بودن و شکستن ساختارها لذت می برند. صرف نظر از اینکه این جمع چه کسانی باشد و این ساختارها چه ساختارهایی باشند.

تجربه نشان داده اصولا مردم ایران موج سواران خوبی هستند و هرجا ببینند جمعیتی وجود دارد با آن ها بدون هیچ گونه تحلیلی از درست یا غلط بودن کارشان همراه می شوند. و این به دلیل فرهنگ توده ای ایرانیان است.

نکته ی حائز اهمیت دیگر این است که صفحات اجتماعی راهی آسان برای سخن گفتن بی پرده ی مردم هستند. ایرانی هایی که  نیاز دارند اعتراض کنند، حرف خود را به گوش دیگران برسانند و تاثیرگذاری خود را در جامعه نشان دهند.

متاسفانه این بستر در جامعه ی ایرانی به شکل قابل قبولی محیا نیست و صفحات مجازی بهترین مکان برای بیان نظرات این افراد است.

در انتها نگارنده برای حل این معضل پیشهاد می کند براي حل اين معضل اجتماعي، احزاب به معنای واقعی تشکیل شوند تا افراد بنابر سلایق خود در آن ها عضو شده و این احزاب بتوانند واسطه ی بین شهروندان و حاکمیت باشند.

شهروندانی که شاید دچار نوعی کمبود توجه شده باشند. عضویتی که به این منجر شود که افراد بدون لکنت زبان بتوانند سخن بگویند و انتقاد کنند. شاید سوپاپ اطمینان واژه ی مناسبی نباشد اما احزاب می توانند انرژی های زیادی که در اثر ساختارهای جامعه در افراد ذخیره می شود را به شکلی کم هزینه تخلیه کند.

منبع: روز نو