کودتا در ترکیه یا سناریویی از پیش طراحی شده!

مهر در یادداشتی به قلم مهرداد محمدی نوشت:اصولا ماهیت کودتای نظامی تمام عیار نه توسط یک گروه کوچک که با حمایت تمامی ارکان نظامی اجرا می شود و طی آن مراکز رسانه ای، اقتصادی، فرودگاه ها و مراکز حساس دولتی تسخیر می شوند.

 شب گذشته خبر به تسخیر درآمدن فرودگاه آتاترک و بسته شدن پل های تنگه بسفر توسط نیروهای نظامی کودتاچی شوکی غیر منتظره را به ترکیه وارد کرد. خبری که توسط نخست وزیر این کشور تائید شد. اما حقیقت ماجرا چیست؟

ترکیه بعد از ۳۶ سال با یک کودتای نظامی از پیش طرح ریزی شده روبرو شد. در این کودتا دو فروند هواپیمای اف ۱۶ نزدیک کاخ ریاست جمهوری مورد هدف قرار گرفت، مجلس توسط بالگرد جنگی بمباران شد که بلافاصله مورد هدف قرارگرفته و سرنگون شد، ساختمان شرکت ترک ست سازنده ماهواره های مخابراتی مورد حمله قرار گرفت که طی آن تعدادی پلیس و غیرنظامی کشته شدند و هتلی که اردوغان در شهر مرمریس در آن اقامت داشت بلافاصله پس از خارج شدن وی از هتل مورد حمله یک فروند بالگرد نظامی قرارگرفت که تا به این ساعت در مورد خسارات جانی و مالی آن خبری منتشر نشده است.

بلافاصله پس از انتشار اخبار کودتا، اخبار درگیری های شدید بین مردم و پلیس از یک سو و کودتاچی ها از سوی دیگر به صورت پی در پی در صدر اخبار قرار گرفت و در پس بمباران خبری، اردوغان رئیس جمهور و بینالی ایلدیریم نخست وزیر و دیگر مقامات عالیرتبه بر دست داشتن گروه فتح الله گولن که به ادعای آنها وی هدایت تشکیلات موازی دولت ترکیه را به عهده دارد تاکید کردند.

 در همین حال اما؛ گولن که در پنسیلوانیای آمریکا زندگی می کند، با انتشار بیانیه ای نه تنها دست داشتن در کودتای نظامی را رد کرد، بلکه آن را به شدت محکوم نمود.

نکته آنکه؛ اصولا ماهیت کودتای نظامی تمام عیار نه توسط یک گروه کوچک نظامی که با حمایت تمامی ارکان نظامی اجرا می شود و طی آن مراکز رسانه ای، مراکز اقتصادی مانند نیروگاه های برق، فرودگاه ها و مراکز حساس دولتی تسخیر شده و تمامی نیروها اعم از زمینی، دریایی و هوایی هماهنگ عمل کرده و در طی کوتاه ترین زمان ممکن کار را یکسره می کنند.

 یادآور می شود در دو کودتای نظامی مورخ ۲۷ می ۱۹۶۰ و ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ نظامیان کشور حکومت مطلق را به دست گرفتند. در سال های ۱۹۷۱ و ۱۹۹۷ هم با کودتایی پست مدرن حکومت های وقت مجبور به استعفا شدند. بدین معنا که این کشور در ادوار مختلف طعم کودتا را به خوبی چشیده و با ماهیت آن کاملا آشنا هستند.

از سوی دیگر با نگاهی اجمالی به سیاست های اردوغان از بدو به دست گرفتن قدرت تا به امروز، متوجه می شویم که وی همواره درصدد تسویه ارتش بوده است. وی که از سال ۲۰۰۲ تا به امروز به مدت ۱۴ سال یک تنه بر ترکیه حکومت کرده است، تصمیم دارد با تغییرات بنیادی در قانون اساسی، سیستم اجرایی کشور را از پارلمانی به ریاستی تبدیل کرده و با ادامه دوره ریاست جمهوری اش قدرت مطلق سیاسی کشورش باشد.

در حقیقت روند معکوس رویاهای اردوغان از زمانی کلید خورد که بحث تشکیلات کودتاچی «ارکنه کن» (هنوز صحت و سقم وجود فیزیکی این تشکیلات اثبات نشده است) و دستگیری نظامیان و شروع دادگاه آنان در سال ۲۰۰۷ همواره در صدر بحران های داخلی ترکیه قرار گرفت و به کرات باعث شده تا نظامیان سکولار و حزب حاکم رو در رو قرار گیرند.

 ولی رجب طیب اردوغان از این حربه به خوبی استفاده کرد و توانست بال و پر نظامیان را در تصمیم گیری های سیاسی داخلی و حتی خارجی کشور کوتاه کند و به نوعی جبهه سکولار را در آن کشور تضعیف کرده و زمینه تغییرات اساسی در نظام جمهوری ترکیه را فراهم آورد.

در کودتای روز گذشته ملاحظه می کنیم که یک گروه کوچک نظامی برای ساقط کردن دولتی که نزدیک به ۱۴ سال ریشه های نظامیان خشک کرده وارد عمل می شود. پس جای سوال است که آیا اصولا در ترکیه کودتایی صورت گرفته یا سناریویی از پیش طراحی شده برای رسیدن به بعضی اهداف سیاسی بوده است؟