واکاوی دلایل انفجارهای عربستان

 اما خطرناک‌ترین این انفجارها انفجاری بود که در ساعت افطار در مقابل ایست امنیتی در نزدیکی مسجد النبی در شهر مدینه منوره رخ داد."
 
 عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه مستقل رأی الیوم در تحلیلی درباره انفجارهای اخیر در عربستان و عراق و ترکیه با این مقدمه نوشت:
 
"این انفجارها پس از انفجارهای محله الکراده در شهر مدینه رخ داد. انفجارهای منطقه الکراده به کشته شدن بیش از ۲۱۰ تن و زخمی شدن صدها تن دیگر منجر شد. چهار روز پیش نیز سه عامل انتحاری به فرودگاه آتاتورک در استانبول حمله و قبل از منفجر کردن کمربندهای منفجره خود به سمت مسافران تیراندازی کردند. در این انفجارها ۴۳ تن کشته شدند.
 
اکنون انگشت اتهام تمامی این انفجارها به سمت داعش و باندهای انتحاری‌اش است. احتمالا داعش از طریق این انفجارها می‌خواهد "پیام خونینی" را به ائتلاف ضد داعش برساند که مشغول جنگی علیه این گروه در عراق و سوریه است. داعش می‌خواهد بگوید که همچنان قوی است و می‌تواند جنگ را به قلب کشورهایی به ویژه کشورهای مسلمانی بکشاند که با این گروه مقابله می‌کنند.
 
اینکه ما انفجار مدینه منوره را خطرناک‌ترین انفجار می‌دانیم به خاطر اهمیت دینی و مقدس بودن این مکان برای یک میلیارد و نیم مسلمان در پنج قاره جهان است. به ویژه اینکه این انفجار در چنین ماه مبارکی و قبل از عید فطر رخ داده است.
 
وقوع چهار انفجار در عربستان آن هم در یک روز آن هم با هدف قرار دادن مساجد شیعه، کنسولگری آمریکا و مسجد النبی نشان داد که در انتخاب توجه زیادی شده است. هدف از این انفجارها برهم زدن ثبات و امنیت عربستان چند هفته قبل از موسم حج است. هدف داعش این است که هشدار بدهد که این موسم احتمالا هدف آتی این گروه خواهد بود.
 
ما به خوبی می‌دانیم که نیروهای امنیتی عربستان یا دیگر نیروها هرچه قدر هم توانایی و لیاقت و سلاح و تجهیزات داشته باشند نمی‌توانند مانع این حملات شوند. کسانی که کمربند منفجره به خود می‌بندند و خواهان انفجار خود هستند و کاملا ایمان دارند که این انفجارها کوتاه‌ترین مسیر برای رسیدن به بهشت است امکان ندارد بتوان مانع آن‌ها شد و اقدامات تروریستی خونین‌شان را ناکام گذاشت اما استراتژی‌های کوتاه مدت، متوسط و درازمدتی وجود دارد که می‌توان برای کاهش خطر این حملات از آن استفاده کرد.
 
می‌توان به چند تفسیر و نتیجه این انفجارها و مشخصا انفجارهای شهر قطیف، جده و مدینه منوره اشاره کرد:
 
یکی اینکه نیروهای امنیتی عربستان با تمام امکانات و دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی که دارند در رصد کردن این باندهای وابسته به داعش و از بین بردن آن‌ها شکست خوردند. آن‌ها بر راهکارهای امنیتی به دور از راهکارهای فکری، ایدئولوژیکی، سیاسی و اجتماعی تکیه می‌کنند.
 
دوم اینکه داعش همچنان باندهای فعالی در داخل عربستان و به ویژه در محافل جوانان دارد؛ باندهایی که تعدادشان تا بی‌نهایت است و قادرند زمانی که دستور می‌گیرند در موعد مشخص آن را اجرا کنند.
 
سوم اینکه خطری که علیه امنیت و ثبات عربستان است در درجه اول در انصارالله یمن، ایران یا نظام سوریه نهفته نیست بلکه خطر در داخل خود عربستان نهفته است. جنگ واقعی که عربستان باید وارد آن شود جنگ در یمن، سوریه، عراق یا لیبی نیست بلکه جنگ در داخل مرزهای خودش است؛ جنگی که با جنگنده‌های "طوفان قاطع" یا تانک‌های جدید ساخت آمریکا نیست بلکه جنگی فکری است، جنگ علیه فساد و انجام اصلاحات سیاسی و اجتماعی و فراهم آوردن فرصت‌های شغلی برای جوانان است.
 
چهارم اینکه لازم است عربستان تمامی سیاست‌های خود درباره اصلاح امور دیگران و مداخله نظامی در امور داخلی آن‌ها و تلاش برای تغییر نظام‌شان را کنار بگذارد. این خانه عربستان است که نیاز به مرتب‌سازی و اصلاحات ریشه‌ای و توجه دارد.
 
پنجم اینکه عربستان باید به مسائل مرکزی امت اسلام توجه کرده و از شبهات دوری کند. از جمله این مسائل مشکوک ارتباط علنی یا مخفیانه با دشمنانش و در رأس آن اسرائیل است. عربستان نباید این مسائل را به دیگران واگذار کند بلکه باید برای یافتن دوستان و کاهش دشمنان در داخل و خارج تلاش کند.
 
ابراهیم الترکی، سخنگوی وزارت کشور عربستان زمانی که فورا تلاش کرد شهروندان عربستانی را از دست داشتن در این انفجارها تبرئه کند در واقع از جهل واقعی عربستان نسبت به خطری پرده برداشت که این کشور را هدف قرار داده است. الترکی فورا گفت که عامل انتحاری جده عربستانی نبوده است. او فراموش کرد تروریسمی که به عربستان و دیگر اماکن جهان ضربه می‌زند تروریسمی است که از قاره‌ها و تابعیت‌ها گذشته است.
 
داعش شاید برخی شهرهایش را از دست بدهد اما همچنان قادر به پیشروی است و می‌تواند به عربستان و کشورهایی که غرق خوش‌بینی شده‌اند و معتقدند به زودی پیروزی علیه این گروه را جشن می‌گیرند، ضربه بزند. جنگ علیه داعش همچنان طولانی خواهد بود. این جنگ‌ها قبل از آنکه جنگ امنیتی و نظامی باشد، جنگ فکری و ایدئولوژیکی است.
 
سیاست‌های عربستان که بر اصل مداخله نظامی و سیاسی در امور دیگران، تغییر نظام‌ها و برهم زدن ثبات کشورها، انتشار تفکرات افراطی و صدور آن به خارج از مرزهای این کشور مبتنی است باید بداند که این سیاست‌ها کاملا نتیجه عکس می‌دهد و باید هرچه سریع‌تر تغییر یابد نه به خاطر اینکه شکست این سیاست‌ها ثابت شده است بلکه به خاطر اینکه گریبانگیر صاحبانش شده و آن‌ها را دچار مشکل کرده است در حالی که دیگران به خوبی با آن کنار می‌آیند و برای کاهش خطر آن تلاش می‌کنند. ما اینجا از یمن، عراق و سوریه صحبت می‌کنیم.
 
جنگ‌های خارجی عربستان به طور کامل شکست خورده است و نتایج فاجعه‌باری برای این کشور و دیگران داشته است. جنگ‌های داخلی عربستان نیز در وضعیت خوبی نیستند. اکنون زمان آشتی و تغییرات ریشه‌ای رسیده است. ادامه غرور و خودبزرگ بینی به شکست بیشتر منجر می‌شود در نتیجه باید هر چه سریع‌تر عملیات "نجات" صورت بگیرد. این مسئولیت عقلا و حکمایی است که باید در اول صف بایستند و دنبال اصلاحات باشند."