نیویورک تایمز: ایران باید از منافع اقتصادی برجام بهره ببرد

یک روزنامه آمریکایی در گزارشی تاکید کرد:‌ ایران باید هم‌زمان با اجرای تعهداتش طبق برجام از منافع اقتصادی آن نیز بهره ببرد. بنابراین اجازه ندهید پایبندی ایران به تعهداتش به هدر برود.

روزنامه نیویورک تایمز در سر مقاله خود با اذعان به این که ایران به تعهدات هسته‌ای خود طبق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)‌ عمل کرده است، نوشت: یک سال پس از حصول توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 جمهوری اسلامی حدود دو سوم از سانتریفیوژهای خود را تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در انبار قرار داده، ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده‌اش را کاهش داده، قلب راکتور آب سنگین خود را در اراک با سیمان پر کرده است و بالاتر از 3.67 درصد اورانیوم را غنی‌سازی نمی‌کند. بنابراین، ایران اگر تصمیم به تولید مواد شکاف‌پذیر کافی برای ساخت سلاح بگیرد، دست کم یک سال زمان لازم دارد در حالی که بدون توافق هسته‌ای این زمان دو تا سه ماه بود.

برخی منتقدان ابتدا می‌گفتند که این توافق موجب یک رقابت هسته‌ای در منطقه خواهد شد، چرا که ایران هم‌چنان اجازه غنی‌سازی اورانیوم را دارد اما رابرت آینهورن و ریچارد متیو، کارشناسان برجسته هسته‌ای که پیش از این در دولت آمریکا فعالیت داشتند در گزارشی جدید تاکید کردند که همسایگان ایران بعید است این کار را انجام دهند، یعنی سراغ ساخت سلاح هسته‌ای بروند و در آن موفق باشند.

اما ایران آن طور که باید و انتظار می‌رفت از منافع اقتصادی برجام بهره نبرده است، اتفاقی که جایگاه حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران و اصلاح‌طبان را تضعیف کرده است. ایران به 50 میلیارد دلار از دارایی مسدود شده‌اش در حساب‌های خارجی دسترسی پیدا کرده، صادرات نفت خود را دو برابر کرده و به دو میلیون بشکه در روز افزایش داده و حساب‌های بانکی جدید افتتاح کرده است. اما هنوز از سطح سرمایه‌گذاری که رییس‌جمهور روحانی وعده داده بود دست پیدا نکرده است. هر چند تحریم‌های بین‌المللی لغو شده است، تحریم‌های غیر هسته‌ای آمریکا به قوت خود باقی است که شامل ممنوعیت دسترسی به دلار می‌شود. این شرایط انعقاد قرار داد را پیچیده کرده و بانک‌های خارجی را نسبت به تجارت با ایران نگردن کرده است.

اما در این میان، شرکت‌ هواپیماسازی بویینگ آمریکا ماه گذشته اعلام کرد قراردادی به ارزش 17.6 میلیارد دلار با ایران امضاء کرده است که می‌تواند شرکت‌های خارجی را برای ورود به بازار ایران بیش از پیش مطمئن کند.

مهم است که ایران از پایبندی به تعهداتش نفع ببرد اما ممکن است هیچ رضایتی از اجرای تمام تعهداتش نداشته باشد. ایران هم‌چنین می‌تواند از بهبود روابط با آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی استفاده و نقش سازنده‌تر در خصوص دیگر مسائل ایفا کند.

اما جمهوری اسلامی هم‌چنان هدف تحریم‌های آمریکا به بهانه برنامه موشکی بالستیک و حقوق بشر و حمایت از گروه‌هایی که واشنگتن آن‌ها را تروریست می‌خواند، قرار دارد.

اما موضوعاتی وجود دارد که دوام توافق هسته‌ای را دچار تردید می‌کند که می‌توان به افزایش تنش میان ایران و عربستان سعودی و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتخابات در ایران اشاره کرد که می‌تواند نیروهای علاقه‌مند به حفظ این توافق را تقویت کند.