شیوه‌های تشخیص شایع ترین علل نازایی

دکتر مهین نجفیان  اظهار کرد: عدم حاملگی در طول یک سال بدون استفاده از هرگونه روش جلوگیری از بارداری، نازایی تلقی می‌شود که در نازایی اولیه، زن هرگز حامله نشده و در نازایی ثانویه حداقل یک حاملگی قبلی رخ داده است.

وی با بیان این‌که 10 درصد از موارد نازایی به علت‌های غیرقابل توجیه است، ادامه داد: زوج‌هایی که مایل به داشتن بچه هستند و بعد از یک تا دو سال بدون استفاده از هرگونه روش جلوگیری از بارداری، حاملگی صورت نگرفته باشد، کاندیدای قابل قبولی برای بررسی جهت نازایی هستند.

نجفیان افزود: 55 درصد علل نازایی را مشکلات و علل زنانه تشکیل می‌دهند و اختلالات در تخمک‌گذاری از علل شایع آن به شمار می‌رود. در برخی افراد مانند زنان جوان‌تر که فاکتورهای خطر واضحی از جمله تاریخچه عفونت‌های لگنی دارند یا زنان بیشتر از ۳۵سال، بررسی زودتر نازایی توصیه می‌شود.

این متخصص زنان و زایمان مرکز آموزشی درمانی امام خمینی(ره) اهواز، درباره علل مردانه نازایی نیز گفت: 35 درصد از موارد نازایی را علل مردانه تشکیل می‌دهد و شایع‌ترین علت نازایی در مردان واریکوسل است که قابل اصلاح بوده و می‌توان آن را از طریق عمل جراحی درمان کرد.

نجفیان افزود: عدم نزول بیضه‌ها، انسداد مجرای منی، عدم وجود لوله‌های تولیدکننده منی، بیماری‌هایی مانند اکرومگالی، کوشینگ، کم‌کاری تیروئید، نارسایی آدرنال، سندرم داون و کلاین فیلتر و التهاب پروستات، انزال زودرس، مصرف بعضی از داروها مانند بعضی از داروهای ضد فشار خون، داروهای اعصاب، ضد افسردگی‌ها و شیمی درمانی، مصرف الکل و سیگار، هیپوسپادیازیس و اپیسپادیاس از دیگر علل مهم نازایی در مردان است.

وی درباره علل نازایی زنانه که بیشترین دلایل نازایی را شامل می‌شود، نیز اظهار کرد: اختلالات در تخمک‌گذاری از قبیل عدم تخمک‌گذاری و تخمک‌های کم و همچنین نقایص فاز ترشحی تخمدان از علت‌های شایع نازایی زنانه است.

این متخصص زنان و زایمان ادامه داد: همچنین فاکتور سرویکس(دهانه رحم) یکی دیگر از علل نازایی زنانه به شمار می‌رود؛ سرویکس و ترشحات آن در ذخیره و رهایی تدریجی اسپرم‌ها به قسمت‌های بالاتر و محافظت اسپرم‌ها از محیط اسیدی واژن نقش مهمی دارند. اگر سرویکس معیوب باشد موجب نازایی می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: مشکلات کلینیکی عمده از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک، نارسایی تخمدانی زودرس، هیپرپرولاکتینمی(افزایش پرولاکتین خون)، آمنوره هیپوتالاموسی(عدم قاعدگی به علت بیماری هیپوتالاموس)، اختلالات تیروئیدی و آدرنال نیز با عدم تخمک‌گذاری و نازایی در زنان همراه می‌شود.

نجفیان ادامه داد: بررسی باز بودن لوله رحمی از جمله ارزیابی‌های معمول در نازایی است که این امر با دو روش هیسترو سالپنگوگرافی(عکس رنگی از رحم و لوله‌های رحمی) و لاپاراسکوپی (بررسی لوله رحمی با وارد کردن دستگاهی مخصوص در شکم) انجام می‌شود.

وی گفت: درباره موارد مهم علل نازایی رحمی می‌توان به لیومیوم‌ها (انسداد مکانیکی و ممانعت از لانه‌گزینی) و سندرم آشرمن اشاره کرد که عکس‌برداری رنگی از رحم بهترین روش برای ارزیابی رحم است.

این متخصص زنان و زایمان درباره روش‌های تشخیصی علل مردانه نازایی، اظهارکرد: اسپرم‌گرام یک تست تشخیصی برای ارزیابی مرد است که برای این منظور لازم است فرد قبل از گرفتن نمونه منی حداقل تا 48 ساعت و حداکثر تا هفت روز از انزال پرهیز کند تا نمونه‌گیری جهت تشخیص دقیق علل نازایی بهتر مورد ارزیابی قرار گیرد.

نجفیان گفت: احتمال باروری زوج‌هایی با سابقه نازایی کمتر از سه سال، بیشتر است. بیمارستان امام خمینی(ره) اهواز نیز در جهت درمان و تشخیص علل نازایی افراد متقاضی بچه‌دار شدن را پذیرش می‌کند.