سوراخ لایه ازن در قطب‌جنوب در حال ترمیم است

محققان از کشف اولین شواهد واضحی خبر می دهند که نازک شدن لایه ازن بر فراز قطب جنوب در حال ترمیم شدن است.

این دانشمندان اعلام کردند که سوراخ لایه ازن بر فراز قطب جنوب در سپتامبر 2015 نسبت به سال 2000، حدود چهار میلیون کلیومتر مربع کوچکتر شده است.

آنها این دستاورد را ناشی از توقف طولانی مدت انتشار مواد شیمیایی مخرب لایه ازن می دانند.

دانشمندان انگلیسی ابتدا در اواسط دهه 1980 متوجه نازک شدن چشمگیر لایه ازن در استراتوسفر در حدود 10 کیلومتر بالای قطب جنوب شدند.

اهمیت لایه ازن در این است که موجب مسدود کردن پرتوهای مضر ماورا بنفش از خورشید می شود.

نبود لایه ازن فرصت های ابتلا به سرطان پوست، آب مروارید و آسیب به حیوانات و گیاهان را افزایش می دهد.

در سال 1986 سوزان سلیمان محقق آمریکایی نشان داد که لایه ازن به واسطه وجود مولکول های حاوی کلر و برم که از کلروفلوئوروکربن ها (CFCs) ناشی می شود، در حال تخریب است.

این گازها در همه چیز از افشانه های مو گرفته تا در یخچال و فریزر و دستگاه های تهویه هوا پیدا می شوند.

از سوی دیگر علت اینکه نازک شدن لایه ازن عمدتا بر فراز قطب جنوب رخ می دهد، سرمای شدید و مقادیر زیاد نور است.

این عوامل به تولید آنچه که به اصطلاح ابرهای استراتوسفر قطبی خوانده می شوند، کمک می کنند.

در این ابرهای سرد شده شیمی کلر رخ می دهد که لایه ازن را از بین می برد. اما به لطف ممنوعیت جهانی استفاده از CFC ها در پروتکل مونترال در سال 1987، این وضعیت در قطب جنوب به آرامی بهبود یافته است.

تا کنون چند مطالعه کاهش نفوذ CFCs را نشان داده اند اما این مطالعه جدید اولین نشانه ها را از ترمیم لایه ازن و رشد فعالانه دوباره این لایه را نشان می دهد.

پروفسور سلیمان و همکارانش در این مطالعه اندازه گیری های دقیقی از مقدار لایه ازن در استراتوسفر در فاصله زمانی میان سال های 2000 و 2015 انجام دادند.

آنها با استفاده از داده های ناشی از بالن های هواشناسی، ماهواره ها و شبیه سازی مدل توانستند نشان دهند که نازک شدن لایه ازن در این دوره زمانی تا چهار میلیون کیلومتر مربع کاهش یافته است.

به گزارش ایرنا از پایگاه اینترنتی بی.بی.سی نیوز،این محققان متوجه شدند که بیش از نیمی از این کوچک شدن تنها به دلیل کاهش کلر جوی است.

بطور معمول اندازه گیری ها در ماه اکتبر که سوراخ لایه ازن در بزرگترین وضعیت خود قرار دارد، انجام می شود اما این گروه معتقدند که با بررسی اندازه های گرفته شده در ماه سپتامبر که دمای هوا هنوز پایین است اما سایر فاکتورهای تاثیرگذار بر میزان لایه ازن مانند آب و هوا کمتر شایع هستند، تصویر بهتری بدست خواهند آورد.

پروفسور سلیمان خاطر نشان کرد، با وجود اینکه تولید CFCs را در همه کشورها از جمله هند و چین از حدود سال 2000 به مرور متوقف کرده ایم اما هنوز مقدار زیادی کلر در جو باقی مانده است.

وی خاطر نشان کرد که کلر طول عمری حدود 50 تا 100 سال دارد بنابراین به آرامی پاک شده و لایه ازن نیز به آرامی ترمیم می شود.

با این حال وی تاکید کرد که انتظار ندارند تا حدود سال 2050 و یا 2060 شاهد ترمیم کامل لایه ازن باشند اما از ماه سپتامبر شاهد این هستیم که سوراخ لایه ازن به بدی وضعیتی که پیش از این بود، نیست.