چگونه از پایان نامه خود به بهترین نحو دفاع کنیم؟

 جلسه دفاع از پایان نامه یکی از پر استرس ترین مراحل برای گرفتن مدرک کارشناسی است که برای آنکه پایان نامه خود را به بهترین نحو ارائه دهید مطلب زیر را از دست ندهید.

بدون شک انجام یک پروژه تحقیقاتی یکی از مهم‌ترین بخش‌های دوره آموزش یک دانشجو در  تحصیلات تکمیلی است. بر همین منوال شاید بتوان جلسه دفاع از پایان‌نامه را مهمترین و به یاد ماندنی‌ترین خاطرات یک دانشجو، از دوران تحصیلش دانست. خاطره‌ای که خوب یا بد به راحتی فراموش نمی‌شود. پس هر چه بیشتر سعی کنیم تا این خاطره از نوع زیبای آن باشد. ارائه شفاهی رایج‌ترین روش دفاع از پایان‌نامه است. در صورت ارائه نامناسب و عدم تسلط بر بیان مطالب و عدم توانایی در انتقال مفاهیم، مطمئناً نتیجه زحمات شما آنطور که فکر می‌کنید، نخواهد شد. نحوه ارائه شما، در یک زمان 20 تا 30 دقیقه ای و آن هم فقط برای یکبار، تاثیر زیادی در کسب نمره و سرنوشت آینده علمی شما را دارد.
 
نقش مهم جلسه دفاع در زندگی تحصیلی دانشجویان

موفقیت در این جلسه نقش مهمی در زندگی تحصیلی دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی دارد؛ و بدیهی است آنان که چند ماه درگیر انجام پژوهش پایان‌نامه و نگارش گزارش آن بوده‌اند، برای ارائهء نتایج آن نگران باشند. اما فراموش نکنیم که بخشی از ارزیابی داوران مبتنی بر توان ارائه مطالب و مهارت دانشجویان در پاسخگویی به پرسش‌هاست؛ و این نگرانی از توان آنان خواهد کاست. در نتیجه، هر چه دانشجویان آرامش بیشتری داشته باشند، با سهولت بیشتری می‌توانند پاسخگوی پرسش‌های داوران باشند.
 
جلسه پایان نامه بده بستان استاد و دانشجو

امیر محمدی استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار حوزه دانشگاه گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: جلسه دفاع از پایان نامه برای دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد معمولاً یک موضوع بسیار استرس آور و وحشتناک‌تر است، موضوعی که به اعتقاد من می‌تواند یک سکوی پرتاب فوق‌العاده برای این افراد باشد تا بتوانند به خوبی در جمع بدرخشند و مهارت‌های خود را به استاد راهنما و استاد داور ارائه کنند.
 
وی ادامه داد: جلسه دفاع پایان نامه نیز تنها یک بده بستان بین اساتید است. زیرا ممکن است کسی که امروز استاد راهنمای پایان نامه است در آینده داور پایان نامه دانشجویش باشد، به همین دلیل شهامت آن را ندارد که نمره پایین به دانشجو بدهد و یا پایان نامه را با نگاهی علمی مورد ارزیابی قرار دهد.

محمدی بیان داشت: بعد از اتمام کار و جلسه دفاع، پایان نامه ها اغلب بایگانی شده و تنها به درد دانشجویانی می‌خورند که بعدها می خواهند چهارچوب نظری و پیشینه تحقیق پایان نامه خود را بنویسند. در واقع در این مرحله به جرات می توان گفت که هیچ ارتباطی بین صنعت، سازمان ها و نهادهای مختلف و دانشگاه وجود ندارد و هیچ ساز و کاری برای استفاده از پایان نامه‌های دانشجویان اندیشیده نشده است.
 
کارهایتان را به دقیقه 90 موکول نکنید

سمیه شاهمرادی، روانشناس و مشاور درباره راهکارهایی که موجب موفقیت آمیز شدن جلسه دفاعیه دانشجویان می شود، گفت: اگر شما یک دانشجو هستید که به زودی تصمیم دارید از پایان نامه خود دفاع کنید باید آمادگی های قبلی را به موقع انجام دهید هر چه کارهایتان را به دقیقه 90 موکول کنید بیشتر استرس و اضطراب می گیرید.
 
وی ادامه داد: هماهنگی های لازم برای جلسه دفاع مثل هماهنگی های سالنی که قرار است دفاعیه خود را در آن انجام دهید و شکل پذیرایی مهمانان در جلسه را از قبل برنامه ریزی کنید تا در روز جلسه با مشکل جدی که باعث بهم ریختن افکار شما و استرس‌تان می شود مواجه نشوید از دیگر کارهایی که باید از قبل انجام گیرد آماده بودن متن، وسایل و اطلاعات مربوط به ارائه پروژه است.
 
استرستان فضایی است؟ به مشاور مراجعه کنید

شاهمرادی در زمینه استرس و تاثیر آن در نحوه ارائه و مدیریت جلسه دفاعیه اظهار داشت: بسیاری از دانشجویان با اختلال استرسی در امتحان و این گونه جلسات مواجه می‌شوند اگر فردی احتمال می‌دهد که با استرس بسیار شدید در این جلسات روبه رو می‌شود باید چند روز قبل به مشاور مراجعه کرده و کمک بگیرد اما برای همه دانشجویان کمی استرس وجود دارد برای پیشگیری و کنترل اضطراب باید از تکنیک های مقابله با آن کمک گرفت.
 
جلسه دفاعتان را شبیه سازی کنید

وی یکی از راهکارهای عینی در زمینه موفقیت در جلسه را شبیه سازی آن بیان کرد و گفت: تمرین و شبیه سازی جلسه دفاع یکی از راهکارهای مقابله با اضطراب است برای این کار بهتر است دانشجو یک یا دو روز قبل به همان مکانی که قرار است در آن پروژه خود را ارائه کند رفته و در حضور چند نفر از دوستان خود دفاعیه را به شکل واقعی  و با زمان گیری تجربه کند تا بتواند ارائه بهتری در جلسه داشته باشد.
 
از داوران و جلسه دفاع برای خودتان غول نسازید

شاهمرادی اظهار کرد: استرس و اضطراب نتیجه افکار بزرگ نمایی شده و منفی است دانشجویان اغلب از ارائه دفاع، داوران و استادان حاضر در جلسه برای خود یک غول بزرگ تجسم می کنند اگر با این فکر به جلسه دفاع برویم که این پایان نامه را خودم انجام دادم و تحقیقات و زحمات زیادی کشیدم به همین دلیل اطلاعات من از همه کسانی که در جلسه هستند در این زمینه حتی از اطلاعات داوران بیشتر و جامع‌تر است اعتماد به نفستان زیاد شده و چند ساعت دفاع به بهترین شکل و با آرامش سپری می شود.

این قوت قلب جادویی را همراه خود داشته باشید

این روانشناس و مشاور با بیان اینکه انجام برخی کارها قبل از جلسه و حضور بعضی افراد در اضطراب فرد نقش بسزایی دارد، افزود: انجام کارهایی مثل قرآن خواندن و افکار مثبت به آرامش و بیان بهتر پایان نامه کمک می کند در بسیاری از موارد نگاه کردن به بعضی از افراد مثل داوران یا یکی از استادان موجب استرس بیشتر شده و بالعکس نگاه کردن به برخی مثل پدر و مادر، همسر یا یک دوست به کاهش استرس و آرامش کمک می‌کند به همین دلیل حتما فردی که بیش از بقیه قوت قلبتان است همراه با خود به جلسه ببرید.
 
تکنیک هایی که در کاهش اضطراب معجزه می‌کند

شاهمرادی چند روش معجزه آسا را در ایجاد آرامش و کاهش اضطراب توصیه کرد: یکی از بهترین راه کارهای مقابله با اضطراب تکنیک تنفس عمیق است قبل از اینکه جلسه دفاعتان شروع شود پنج نفس عمیق بکشید که دم از طریق بینی و بازدم از طریق دهان صورت گیرد با این کار آرامشتان تا حد زیادی افزایش پیدا می کند.

وی ادامه داد: تجسم خوب، تلقین مثبت، افکار شاد و انرژی بخش باعث می شود که اضطرابتان کمتر شده و واقعا روز دفاعتان با این انرژی مثبت به پایان برسد.

طبیعی است که هر دانشجو برای ارائه حاصل دسترنج چند ساله خود در برابر اساتید بزرگ دانشگاه دچار استرس و هیجان شود اما می توان با استفاده از راهکارهای ساده ای این استرس را به حداقل رساند.