افق پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای

 موضوع تبدیل حالت ناظر ایران در سازمان همکاری شانگهای به عضویت رسمی در دستور کار نشست آتی سران این سازمان در تاشکند پایتخت قزاقستان و برنامه حضور محمد جواد ظریف وزیر خارجه در این نشست، زمینه عملی شدن آن را بیش از گذشته فراهم کرده است.

برپایه برنامه اعلام شده، ظریف برای شرکت در اجلاس سازمان شانگهای راهی تاشکند خواهد شد تا در نشست دو روزه سران این سازمان که پنجشنبه پیش رو آغاز می شود، شرکت کند.

حضور ظریف در این نشست مهم در چارچوب رایزنی و مذاکرات تکمیلی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای می تواند سبب پیشرفت دیپلماسی جمهوری اسلامی برای نقش آفرینی فعال تر سیاسی و اقتصادی منطقه ای و فرامنطقه ای باشد و پیوندهای تهران را با کشورهای عضو این سازمان بویژه روسیه و چین تقویت کند.

با توجه به سخنان اخیر رییس جمهوری قزاقستان برای تبدیل عضویت تهران از حالت ناظر به رسمی، انتظار می رود یکی از دستور های کار اجلاس تاشکند بررسی عضویت ایران در این نهاد تاثیر گذار سیاسی و اقتصادی منطقه ای باشد و عملی شدن آن یکی دیگر از دستاوردهای برجام خواهد بود که با رفع تحریم های ضد ایرانی موانع عضویت جمهوری اسلامی در سازمان های مهم بین المللی برطرف می شود.

هند و پاکستان نیز که عضو ناظر بودند، براساس برنامه توسعه سازمان همکاری شانگهای صاحب کرسی عضویت رسمی در نشست تاشکند می شوند و بنا به تاکید رییس جمهوری قزاقستان، ایران نیز در آینده ای نزدیک به عنوان عضو رسمی به این تشکل می پیوندد.

نورسلطان نظربایف روز جمعه در روسیه اعلام کرد که هند و پاکستان در نشست ماه جاری سازمان همکاری‌های شانگهای به عنوان عضو رسمی حضور خواهند یافت و ایران نیز در مرحله بعد به این سازمان خواهد پیوست.

از سوی دیگر، افزون بر پشتیبانی روسیه و چین از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، دیگر اعضا نیز از این دیدگاه حمایت می کنند و آن را برای توسعه تشکل منطقه ای و منافع گروهی مفید می دانند.

بختیار حکیموف نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه در امور سازمان شانگهای ماه گذشته برنامه تبدیل همکاری ایران با این سازمان از حالت ناظر به عضویت رسمی و کامل در بزرگترین سازمان منطقه ای جهان را اعلام کرد.

وی گفت: نخستین درخواست ایران سال 2006 تنظیم شده و رسما سال 2008 مراجعه کرد و به همین خاطر می توان گفت که نامزد واقعی پیوستن به سازمان شانگهای به عنوان عضو رسمی است که با در نظر گرفتن لغو تحریم ها، دیگر مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

همکاری شانگهای که یک سازمان بین دولتی منطقه ای برای همکاری های چند جانبه امنیتی و اقتصادی است، سال 1385 تاسیس شد که شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در برگیرنده معادل 30 میلیون و 189 هزار کیلومتر مربع مساحت، سه پنجم گستره آسیا و حدود یک میلیارد و 500 میلیون نفر جمعیت (نزدیک 25 درصد جمعیت کره زمین) است.

با توجه به عضویت هند و پاکستان و سپس در آینده ای نزدیک پیوستن ایران، این سازمان با افزایش جمعیت به سه میلیارد نفر و پهنه سرزمینی به 35 میلیون و 972 هزار کیلومتر مربع به یکی از بزرگ ترین قدرت های منطقه ای در جهان تبدیل می شود که منافع دو جانبه و چند جانبه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای اعضا و شرکای اقتصادی غیر عضو دارد.