چرا ایران «مثنوی معنوی» را با ترکیه شریک شد؟

 «ثبت مثنوى مولانا با مشاركت تركيه به هيچ وجه به معنى تأييد ادعاى تركيه مبني بر تُرك بودن مولوى نيست. حتی اگر نسخه‌ای از مثنوی در آكسفورد بود، ایران برای ثبت آن به صورت مشترک با انگلستان وارد مذاكره می‌شد.»

 11 خرداد امسال سیدرضا صالحی امیری، مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی از توافق ایران و ترکیه برای ثبت مشترک «مثنوی مولوی» به صورت مشترک خبر داد و مولانا را یکی از نقاط مشترک فرهنگی ایران و ترکیه دانست، این در حالی است که پس از انتشار این خبر انتقادها و اعتراضاتی نسبت به این اقدام شده است، اعتراضاتی از این دست که «چرا با ترکيه به صورت مشترک؟؟؟ مولانا متعلق به ماست» یا اینکه «مثنوي مولانا چه ارتباطی با ترکيه دارد؟».

فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: «مثنوى معنوی» مولانا مهم‌ترين اثر عرفانى به زبان فارسى است و به همين اعتبار قرار است ثبت جهانى شود.

او هر نوع انتقاد، اعتراض و بروز حساسیت در این زمینه را ارزشمند دانست و تاکید کرد: ثبت مثنوى با مشاركت تركيه به هيچ وجه به معنى تأييد ادعاى تركيه مبني بر ترك بودن مولوى نيست.

وی مطرح شدن این انتقادات را به این دلیل دانست که شايد دست‌اندرکاران این بحث، حافظه جهانى را به جامعه و اهالى رسانه درست نشناسانده‌اند و توضیح داد: ثبت مثنوى با مشاركت تركيه به معناى دلالت بر تُرك بودن مولانا نيست. قضيه بسيار ساده است. ما كتاب مثنوى را پيشنهاد كرده‌ايم و چون كهن‌ترين و كامل‌ترين نسخه مثنوى در قونيه است، با تركيه مشاركت كرديم. در واقع فقط به دلیل آن‌که نسخه‌ى مهمى از مثنوى در این کشور قرار دارد.

مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی ادامه داد: حتی اگر اين نسخه در آكسفورد بود، ایران برای ثبت آن به صورت مشترک با انگلستان وارد مذاكره می‌شد.

نظری در ادامه با اشاره به ثبت «کلیات سعدی» و «مسالک‌الممالک» در سال گذشته در حافظه جهانى یونسکو اظهار کرد: «مسالک‌الممالک» که توسط «ابواسحاق ابراهيم اصطخرى» اهل استان فارس در حوزه‌ى جغرافياى تاريخى نوشته شده و نسخه‌ى كهنى از آن در آلمان نگهدارى مي‌شود، با کشور آلمان به صورت مشترک به ثبت رسید، در این شرایط آیا بايد این‌طور تعبیر شود كه ثبت مشترك «مسالك‌الممالک» با آلمان به منزله آلمانى قلمداد كردن اصطخرى است؟

وی اضافه کرد: بنابراين در این شرایط برای ثبت مثنوی معنوی به مشترك با ترکیه بايد گفت که فقط به اعتبار وجود یک نسخه كهن و كاملى از كتاب مثنوى در تركيه به سراغ این کشور رفتيم و این اقدام به هيچ وجه تأييد كننده هيچ‌نوع ادعايى در خصوص مليت مولانا نيست.

به گفته‌ نظری، در پرونده‌ی این اثر که  به یونسکو ارسال شده، تاکید شده است: «مهم‌ترين اثر عرفانى در زبان فارسى است» و قرار است آن با همين معيار ثبت شود.