چرا بازیگران، مجری حراج می شوند؟

نشست تحلیل حراج تهران با حضور دکتر علیرضا سمیع آذر، مدیر حراج تهران و حسین پاکدل، مجری حراج تهران صبح سه شنبه 18 خرداد 1395 در خانه هنرمندان برگزار شد.

در آغاز این نشست، حسین پاکدل با اشاره به اینکه پنجمین حراج تهران پس از یک سال تلاش در هفتم خرداد ماه برگزارشد، گفت: فروش 25 میلیاردی  این دوره، بیش از آن چیزی بود که پیش بینی می شد، امیدواریم  حراج در سال‌های آینده با سربلندی و موفقیت بیشتر بتواند شتاب خوبی به توسعه هنر  بدهد.

پس از آن علیرضا سمیع آذر با تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان و تشکر از توجه اصحاب رسانه به هنر و هنرمند، در مورد اهداف برگزاری و دستاوردهای این رویداد گفت: حراج تهران برمبنای تحلیل و مطالعه در خصوص وضعیت هنر در ایران شکل گرفت و تلاش می کند درباره نیازمندی‌های توسعه هنر در کشور مان پاسخ دهد. در این راستا مهم ترین هدف حراج که از ابتدا در پی آن بودیم و حتی پیش از شگل گیری حراج در ذهن ما بود، توجه به ارزش‌های مادی و معنوی هنر است.

سمیع آذر افزود: اگر در نظر داشته باشیم که بزرگ‌ترین بخش کنشگران فرهنگی کشور را جامعه تجسمی تشکیل می‌دهند، نمی توانیم به این جمع وسیع از نظر نیازمندی‌های معیشتی، اشتغال، گسترش برنامه های جنبی آموزشی و پژوهشی فکر نکنیم و در عین حال انتظار ارتقای هنر را داشته باشیم .

او در مورد دومین هدف از برگزاری حراج تهران گفت: تقویت مخاطب مسئول و حامی هنر که پیش از این کمتر وجود داشت، هدف دیگر ماست. قبلا هنرمندان آثاری را خلق می‌کردند اما عده معدودی بیننده آنها بودند، در حالی که پس از برگزاری حراج تهران تعداد قابل توجهی از مجموعه داران درسال‌های اخیر به گردآوری آثار هنری مبادرت کردند. کسی که اثر هنری را خریداری می‌کند فقط با پرداخت پول به هنرمند کمک نمی‌کند بلکه وقتی آن اثر را به دیوار خانه یا محل کار خود می‌زند کیفیت معنوی محیط اطراف خود را نیز افزایش می‌دهد. به این ترتیب هنر به یک میراث ملی و فرهنگی تبدیل می‌شود.

مدیر حراج تهران افزود: در این پنج دوره حراج تهران شاهد بودیم که قیمت هنر تا حد قابل توجهی افزایش یافت و پولی که می توانست در عرصه های تجملی مختلف خرج شود به عرصه هنر تزریق شد. به این ترتیب هنرمندان توجه بیشتری به ارتقای کیفیت آثار خود می‌کنند و جوانان فارغ التحصیل نیز امید بیشتری به آینده کاری خود پیدا می‌کنند.

سمیع آذر افزود: در این مدت حدود 200 هنرمند از نسل‌های مختلف در حراج تهران معرفی شدند که شامل آثاری از یک قرن پیش تا کارهای جوانان است. آثاری از ژانرهای مختلف در حراج عرضه شده و امیدواریم در آینده عده بیشتری را وارد چرخه معرفی آثار هنری کنیم.

  اکسپو و حراج کاملا متفاوت هستند

در ادامه این نشست نوبت به پرسش های خبرنگاران رسید که این بخش بیش از یک ساعت به طول انجامید.

نخستین سوال در این خصوص بود که حراج تهران،  اکسپوی دولتی هنر را به محاق برده است.  سمیع آذر که خود هشت سال مدیر موزه هنرهای معاصر تهران بود با رد این مطلب، تصریح کرد اکسپو  و حراج دو رویداد کاملا متفاوتند. او افزود‌:« اکسپو رویدادی با تعدادی غرفه است که  گالری های متفاوتی دور هم جمع شده اند که نیز معنی آرت‌فر می دهد  نه اکسپو . حراج با آرت فر نیز بسیار متفاوت است . مثلا در آرت فر بازل ،استانبول و... تعدادی از گالری ها شرکت می کنند و آنها تصمیم‌گیرنده‌اند. در حراج تهران یا دیگر حراج‌های دنیا خود حراج‌گذار آثار را معرفی مي‌کند حیطه عمل کاملا متنوع است فقط هر دو در زمینه هنری فعالیت دارند ».

  چرا بازیگران، مجری حراج می شوند؟

سمیع آذر در پاسخ به این سوال که چرا بازیگران، مجری حراج تهران می شوند گفت:« آقای کیانیان که در چهار دوره نخست حضور داشتند نه به جهت بازیگریشان بلکه به جهت شخصیت فرهنگی و قرابتی که با حوزه تجسمی دارند، به عنوان مجری انتخاب شدند،  جناب پاکدل هم که بیش از بازیگری، به عنوان یک مدیر هنری و چهره فرهنگی شاخص مطرح اند و اتفاقا سابقه اجراهای درخشان ایشان در تلویزیون و... معرف حضور مردم است.

سمیع آذر در همین باره به خبرنگاران توضیح داد:حراج یک پدیده نوظهور در کشور ماست و به‌طبع ما چهره های شناخته شده که به اصطلاح مجری حراج باشند نمی شناسیم، لذا با مطالعه شخصیت های شناخته شده دست به انتخاب می زنیم. 

حسین پاکدل که اجرای پنجمین دوره از حراج تهران را برعهده داشت نیز در این نشست گفت: چهار دوره از حراج تهران با حضور رضا کیانیان برگزار شده است، اما دعوت از او به این دلیل نبود که او بازیگر است بلکه از رضا کیانیان به عنوان یك هنرمند که آثار بسیاری را در حوزه هنرهای تجسمی خلق کرده است دعوت شده بود. پس از اینکه او اعلام کرد از اجرای حراج خداحافظی کرده، از من دعوت شد تا این مسئولیت را برعهده بگیرم، از دو سال قبل در جلسات بسیاری با حضور دکتر سمیع آذر شرکت کردم و سفرهای بسیاری با هم رفتیم تا آمادگی برای اجرای حراج را به دست آورم. این تنها یک اجرای صرف نیست بلکه کاری بسیار حساس است زیرا هر حرکت، کلام یا نگاه اضافی می‎تواند در تغییر قیمت یک اثر تاثیر داشته باشد. اجرای حراج تهران یک کار کاملا تخصصی است و به همین دلیل در حراج‎های بزرگ همیشه روسای حراج‎ها این کار را برعهده دارند. من سعی کردم براساس آموزه‎های آقای سمیع‎آذر و جلساتی که با برگزارکنندگان حراج‎های بین‎المللی داشتیم این کار را  به بهترین شکل انجام دهم. امیدوارم با کسب تجربه، حراج‎های بعدی را بهتر برگزار کنیم.

  شفافیت در حراج تهران

سمیع آذر در پاسخ به سوال دیگری گفت: در حراجی ها باید محرم اسرار خریدار و فروشنده بود،  اما اگر کسی از حراج تهران اثری خریده، می‌تواند اعلام کند کمااینکه بانک های پاسارگاد و گردشگری و نیز دوسالانه نقاشی دامون فر این کار را کرده اند. اگر شفافیت این است که اسامی خریداران گفته شود برعکس حراج دنبال محرمیت است ولی اگر مقام مسئولی از ما اسامی و لیست را بخواهد حتما در اختیارشان خواهیم گذاشت . فرآیند برگزاری حراج تهران کاملا شفاف است . همه اصحاب رسانه و صدا و سیما مکانیسم حراج را دیدند و می توانند قضاوت کنند برگزاری حراج بسیار شفاف بوده و همین که ما امروز دور هم نشستیم و پاسخگوی شما هستیم نشان دهنده همین شفافیت است .

حسین پاکدل نیز حراج تهران را نماد شفافیت دانست و گفت همه اساتید هنر از نزدیک شاهدان این حراج هستند. اتفاقا حراج تهران حدود 8 درصد به عنوان حق العمل از فروش هر اثر دریافت می‌کند که پایین ترین درصد در میان همه حراجی ها محسوب می شود.

  باید سهم خود را از بازار جهانی هنر طلب کنیم

سمیع‎ آذر در پاسخ به این سوال که آیا حراج تهران بین‏ المللی خواهد شد یا خیر نیز اظهار کرد: اینکه مارکتی برای هنر در داخل کشور به وجود آمده خوشحال کننده است، حراج تهران تنها 5 سال عمر دارد به همین دلیل ما وسوسه‎ای برای حضور در حوزه بین‏المللی نداریم. با این حال برای ما خوشحال کننده خواهد بود اگر کشورهای منطقه و همسایه‌هايمان بتوانند آثار خود را در این حراج شرکت داده و خریداران ایرانی یا خریداران همان کشورها این آثار را خریداری کنند. در حال حاضر به دلیل کمبود امکانات فنی مانند نبود شرایط انتقال پول در شبکه بانکی و مشکلات ورود  وخروج افراد و آثار به ایران هنوز این طرح قابل اجرا نیست.

وی همچنین درباره آمار فروش حراج‏ها در دنیا نیز گفت: حراج تهران در این دوره 5/7 میلیون دلار فروش داشت. پیش از این آمار فروش هنر ایران در کریستیز، ساتبیز و بوامز رقمی حدود 8 تا 9 میلیون دلار بوده است. جمع فروش آنها قدری از ایران بیشتر است و به این ترتیب حدود 16 میلیون دلار سهم فروش هنر کشور ماست که در مقایسه با جهان چیزی نیست. در حالی‌که رقم کلی فروش خانه‏های حراج در جهان معادل 17 میلیارد دلار است و حراج تهران کمتر از یک هزارم مبلغ جهانی فروش داشته است. ما یک صدم جمعیت جهان جمعیت داریم و قدرت فرهنگی ما نیز بسیار زیاد است به همین دلیل باید جایگاه بیشتری در عرصه هنر داشته باشیم؛ ما فاصله بسیاری با آنچه سزاوار ماست داريم و باید این حق را از بازار جهانی طلب کنیم.

دکتر سمیع آذر در پایان گفت: حراج تهران قائم به من نیست و کارآمدترین کارشناسان هنر و اقتصاد هنر با من در حراج تهران کار می کنند که روزانه اخبار حراج خانه ها در سراسر دنیا و نیز گالری های داخلی را رصد می کنند.