عربستان به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای است؟

عضو تیم مذاکرات هسته ای آمریکا معتقد است که عربستان نیت به دست آوردن سلاح هسته ای را در ذهن دارد.

«ریچارد نفیو» عضو تیم مذاکره کننده آمریکا در توافق هسته ای با ایران و رابرت آینهورن عضو سابق وزارت خارجه آمریکا در تحلیلی برای موسسه بروکینز برجام را نقطه مشترکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای ارزیابی کردند.

در این مقاله دو تحلیل گر بروکینز می نویسند هرچند توافق هسته ای بر خلاف میل و خواسته متحدان آمریکا در خاورمیانه بود ولی توانست مانع ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای شود.

نفیو در یک سخنرانی در موسسه بروکینز نیز به توافق هسته ای به عنوان جلوگیری کننده از جنگ علیه ایران اشاره می کند. وی اعتقاد دارد پیش از برجام حمله نظامی به ایران تنها گزینه آمریکا بود ولی ما توانستیم با توافق هسته ای توازنی در منطقه ایجاد کنیم.

نفیو در نشست اندیشکده بروکینز که با موضوع توافق هسته‌ای با ایران برگزار شد، بار دیگر تأکید کرد که واشنگتن باید همکاری‌های اطلاعاتی و نظامی خود با کشورهای منطقه را علیه ایران افزایش دهد.

رابرت اینهورن در این نشست گفت: ارزیابی های او و همکارش نفیو در موسسه بروکینز نشان می دهد هیچ یک از کشورهای خاورمیانه به خصوص مصر درصدد رسیدن به سلاح اتمی نیستند.

اینهورن و نفیو در گزارش خود برای موسسه بروکینز معتقدند عربستان بیشترین تمایل را برای رسیدن به سلاح اتمی دارد ولی در شرایط کنونی این کشور توان رسیدن به این امکان را ندارد.

اینهورن گفت امارات متحده عربی ایران را تهدیدی بسیار بزرگ برای خود می‌داند، اما بعید است که به سمت سلاح اتمی حرکت کند.

در خصوص این گزارش گفتگویی با «ریچارد نیفو» عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا و کارشناس امور تحریم ها و امنیت بین الملل و عدم اشاعه تسلیحات در وزارت خارجه آمریکا و محقق دانشگاه کلمبیا آمریکا انجام داده ایم که متن این گفتگو در زیر آمده است.

*شما در سخنرانی اخیر خودتان در موسسه بروکینگز بخشهایی از گزارش مشترک با پروفسور رابرت آینهورن معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا را مطرح کردید. در بخش هایی از آن شما درباره تمایل عربستان سعودی به دستیابی به سلاح اتمی صحبت کرده اید. با در نظر گرفتن گزارش هایی درباره تمایل سعودی ها برای دستیابی به سلاح اتمی آیا شما فکر می کنید که آنها قصد دارند سلاح اتمی را از طریق خرید آن یا از طریق دستیابی به فن آوری تولید آن تهیه کنند؟

من فکر نمی کنم در حال حاضر عربستان سعودی به دنبال سلاح اتمی باشد و یا علاقه ای به دستیابی به آن به یکی از این شیوه ها داشته باشد. با این حال من معتقدم که آنها به این موضوع فکر می کنند و این را به عنوان یک گزینه در ذهن خود دارند و البته آنها این اقدام را وابسته به عملکرد ایران کرده اند. به نظر من سیاست گذاران ایرانی در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده درگیر این مسئله خواهند بود مثل تمامی کشورهای دیگر.

*با وجود اینکه نیت دستیابی به سلاح هسته ای از سوی عربستان سعودی معلوم شده چرا جامعه جهانی به آن واکنش نشان نمی دهد؟

خوب، البته من نمی توانم در این خصوص بطور قاطع حرف بزنم، اما بطور کلی جامعه جهانی با گسترش سلاح های اتمی به کشورهای جدید مخالف است. در دهه های گذشته این مخالفت در قالب جنگ سرد حفظ شد. اما هند و پاکستان در دهه ۱۹۹۰ به سلاح اتمی دست یافتند که بعدها با تحریم هایی همراه شد. من تصور می کنم سعودی ها هم با چنین فشاهایی مواجه شوند.

*شما گفته اید که قبل از برجام گزینه آمریکا در قبال ایران نظامی بود. الان چطور؟ آیا این گزینه هنوز بر روی میز است؟

رئیس جمهور اوباما به صراحت گفته است که وظیفه اش جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی است و توسل به زور یکی از گزینه هایی برای رفع این تهدید بود. اگر تلاشی برای دستیابی به سلاح اتمی نباشد بنابر این گزینه نظامی به کار گرفته نخواهد شد. به عبارتی دیگر واشنگتن اعلام کرده تا زمانی نظامی کردن برای برنامه هسته ای از سوی ایران روی میز نباشد، از سوی آمریکا هم گزینه توسل به زور روی میز نخواهد بود. اما اگر اینگونه به نظر برسد که ایران به دنبال سلاح هسته ای است در این صورت گزینه نظامی پیش کشیده خواهد شد و روی میز خواهد آمد.

*شما در گزارش مشترک با «رابرت آینهورن» استدلال کرده اید که برگشت ایران به بازارهای جهانی و تجارت جهانی موجب آسیب پذیری ایران خواهد شد. آیا این در تضاد با خواسته ایران برای لغو تحریم ها و روح حاکم بر برجام نیست؟ برخی از رسانه های ایران به نقل از شما این موضوع را مطرح کرده اند.

خیر صادقانه بگویم از این مسئله سوء برداشت شده است. بسیاری در کشور من این مسئله را مطرح کرده اند که وقتی که ایران به اقتصاد جهانی بپیوندد در برابر تحریم ها آسیب پذیر خواهد شد. آن درست نیست.

ایران می تواند آسیب پذیر باشد زیرا ایران دارای روابط تجاری خواهد بود که می توانند قطع شوند و قطع این روابط می تواند به ایران آسیب بزند. این مسئله درباره هر کشور دیگری در اقتصاد جهانی صدق می کند. این مسئله درباره ژاپن، آلمان ، هند، روسیه و ... صادق است. سوال اینجاست که اعمال این تحریم ها بر بخشی از اقتصاد بین المللی تا چه حد محتمل است. اگر دلیل خاصی برای پیگیری تحریم ها وجود نداشته باشد لذا این تهدید که برای همه اعضای اقتصاد جهانی وجود دارد، بی معنی خواهد بود.

نکته ای که من به آن اشاره کرده ام این است وقتی که ایران به اقتصاد جهانی بپیوندد دیگر ایران در برابر فشارهای اقتصاد جهانی (تحریم یا هر چیز دیگری) مصون نخواهد بود. یعنی ایران در برابر مشکلات اقتصاد جهانی، رکودها، مشکلات تجاری و دیگر مشکلات آسیب پذیر خواهد بود.

اما این آسیب پذیری برای ایران خوب خواهد بود زیرا این آسیب پذیری سودآوری هم خواهد بود زیرا تجارت و پیوستن به اقتصاد جهانی می تواند موجب رشد و تولید ثروت برای ایرانی ها شود. این یک مسئله دو طرفه است بطوریکه همراه ارتباطات آسیب پذیری هایی هم وجود دارند.