ایران ازچه کشورهایی اسلحه خریده؟

 ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین صادرکننده سلاح به ایران در طول 65 سال گذشته بوده است.

بر اساس نتایج تحقیق مستندی که وب سایت "PRI" از آمارهای "موسسه صلح استکهلم" در سوئد (SIPRI) و اندیشکده مستقل "arms transfers database" انجام داده است، ایالات متحده آمریکا از سال 1950 تا 1979 نزدیک به 25 میلیارد دلار سلاح به ایران فروخته است.

رقم دقیق فروش سلاح آمریکا به ایران از سال 1950 تا 2015 بالغ بر 24 میلیارد و 943 میلیون دلار بوده است که از این رقم تنها 64 میلیون دلار پس از انقلاب اسلامی (در قالب ایران - کنترا) و 24 میلیارد و 879 میلیون دلار مربوط به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی در ایران بوده است.

اوج فروش سلاح‌های آمریکایی به ایران در فاصله سال‌های 1972 تا 1978 بوده است.

در سال 1972 صادرات سلاح آمریکا به ایران 524 میلیون دلار بوده است که این رقم دو سال بعد و در سال 1974 به 3.91 میلیارد دلار - هفت برابر - می‌رسد.

صادرات سلاح آمریکا به ایران در میانه‌های دهه 1970 به حدی می‌رسد که بر اساس گزارش سال 1976 کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا، ایران به عنوان بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات آمریکایی در جهان معرفی می‌شود.

این گزارش سنای آمریکا بیان می‌کرد که در سال 1972 پرزیدنت ریچارد نیکسون و مشاور امنیت ملی وقت او هنری کسینجر تصمیم می‌گیرند به شاه ایران به عنوان یک متحد مهم آمریکا در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس هر نوع سلاح متعارفی را که می‌خواهد، بفروشند.

پس از این تصمیم بود که سیل درخواست‌های ارتش ایران برای خریداری انواع و اقسام سلاح‌های مدرن و پیشرفته آمریکایی روی میز کاخ سفید قرار می‌گیرد و برای نخستین‌بار نیروهای هوایی و زمینی و دریایی ارتش ایران به چنان تجهیزات پیشرفته آمریکایی مجهز می‌شوند که شاه تبدیل به ژاندارم منطقه خلیج فارس می‌شود و ارتش وقت ایران نیز به یکی از مجهزترین و مدرن‌ترین ارتش‌های منطقه و جهان تبدیل می‌شود.

پس از وقوع انقلاب اسلامی و متعاقب آن بحران گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکا در تهران، جیمی کارتر رئیس‌جمهور وقت آمریکا تحریم‌های فروش اسلحه به ایران را به مورد اجرا می‌گذارد.

پس از آن تاریخ، صادرات اسلحه آمریکا به ایران قطع می‌شود و تنها در فاصله سال‌های 1984 تا 1986 (3 سال) حدود 64 میلیون دلار اسلحه آمریکایی به صورت محرمانه به ایران صادر شده و پول دریافتی از آن خرج شورشیان مسلح مخالف دولت چپگرای نیکاراگوئه می‌شود.

در طول دوره مورد بحث (1950 تا 2015) پس از ایالات متحده آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه کنونی با فروش کلی 6 میلیارد و 715 میلیون دلار اسلحه به ایران، دومین صادرکننده بزرگ سلاح به ایران بوده است.

چین در جایگاه سوم قرار دارد. در همین مدت چینی‌ها 4 میلیارد و 259 میلیون دلار سلاح به ایران فروخته‌اند.

بریتانیا در حالی که در دهه 1970 پس از ایالت متحده آمریکا دومین صادرکننده بزرگ سلاح به ایران بوده است، اما این کشور نیز پس از انقلاب اسلامی صادرات سلاح خود به ایران را کاهش قابل ملاحظه‌ای داده و در کل 3 میلیارد و 744 میلیون دلار سلاح به ایران فروخته است و با این رقم در جدول تامین‌کنندگان اسلحه ایران در 65 سال گذشته در جایگاه چهارم نشسته است.

کره شمالی پنجمین صادرکننده عمده سلاح به ایران بوده است. این صادرات بیشتر در سال‌های پس از انقلاب اسلامی بوده است. کره‌ای‌ها در مجموع 1 میلیارد و 527 میلیون دلار سلاح به ایران فروخته‌اند.

ایتالیا ششمین صادرکننده عمده سلاح به ایران بوده است. این کشور نیز در طول دوره مورد بحث (1950 تا 2015) 1 میلیارد و 344 میلیون دلار سلاح به ایران فروخته است.

در طول 65 سال گذشته، ایران 3 میلیارد و 601 میلیون دلار سلاح نیز از دیگر کشورهای جهان خریداری کرده است که جمع این اعداد کل خریدهای تسلیحاتی ایران از جهان خارج را در طی 65 سال گذشته به رقم 46 میلیارد و 133 میلیون دلار می‌رساند که در مقایسه با خریدهای تسلیحاتی برخی از کشورهای همجوار (همچون امارات، عربستان، قطر و کویت و ...) رقم بسیار ناچیزی است.

در مجموع اگر بخواهیم میانگین خریدهای تسلیحاتی ایران را در طی 65 سال گذشته حساب کنیم، ایران از سال 1950 تا 2015 و در طی 65 سال گذشته به طور میانگین سالانه رقمی حدود 710 میلیون دلار را صرف خرید تسلیحات از خارج کرده است.

نکته جالب دیگر اینکه بر اساس نمودار در سال 2015 ایران تنها 13 میلیون دلار صرف خرید تسلیحات نظامی از خارج کرده است که 9 میلیون دلار آن مربوط به واردات سلاح از چین و 4 میلیون دلار آن نیز از روسیه بوده است.

این گزارش می‌افزاید: پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی و با توجه به توافق برجام و برداشته شدن محدودیت‌های تحریمی از روی ایران، صادرات سلاح به ایران افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.