کاهش دوباره نرخ سود بانکی

احتمال کاهش نرخ سود بانکی که پیش از این با واکنش‌های زیادی همراه بود، مجددا قوت گرفته و قرار است این بار بانکداران که تاکنون مخالفان سرسخت آن بودند، تا دوهفته آینده درباره آن تصمیم‌گیری کنند تا نرخ سود بانکی حداقل دو درصد دیگر کاهش یابد. نرخ سود بانکی اواخر پارسال از 20 به 18درصد کاهش یافت و امسال نیز قرار است این روند کاهشی ادامه‌دار باشد؛‌ تصمیمی که هر چند تا امروز برای بانک‌ها به‌دلیل خروج منابع خوشایند نبود اما با چراغ سبزی که آنها نشان داده‌اند، درآینده‌ای نزدیک اجرایی می‌شود تا این نرخ طبق گفته مقامات بانکی به 16 یا 15درصد کاهش یابد؛ نرخی که بنابر گفته‌های عبدالناصر همتی، رئیس سابق شورای هماهنگی بانک‌ها باید حداقل 15درصد باشد. احمد طاهری‌بهبهانی، مدیرعامل بانک سامان نیز در گفت‌وگو با «مهر» با تاکید بر اینکه تغییرات نرخ سود به‌زودی تعیین می‌شود؛ گفته که هم‌اکنون کانون بانک‌های خصوصی و شورای‌عالی بانک‌های دولتی در حال مطالعه روی این موضوع هستند. مدیران عامل بانک‌ها هم مطالعاتی در این باره دارند و امیدواریم طی یکی، دو هفته آینده نتایج اعلام شود.

 مخالفان چه می‌گویند؟

حال با توجه به چراغ سبز بانک‌ها به کاهش نرخ سود هنوز هم نه‌تنها بانکداران که برخی از کارشناسان بانکی نیز با کاهش آن مخالفند و معتقدند که کاهش نرخ سود منجر به خروج سپرده‌های بانکی و هدایت آن به بازارهای دیگر مالی می‌شود.

بهاء‌الدین حسینی‌هاشمی، مدیرعامل اسبق بانک‌های صادرات و سرمایه معتقد است که کاهش نرخ سود بستگی به پارامترهای مختلفی دارد که در وهله اول باید تعادل در بازار پول برقرار باشد، یعنی تقاضا برای عرضه و تقاضای پول در حد تعادلی باشد، اما از آنجا که سیستم بانکی دسترسی به منابع بین‌المللی ندارد، بخش زیادی از منابعش چه در بخش دولتی و چه خصوصی، مصرف شده است. او در گفت‌وگو با «مهر» گفته که ساختار بازار سرمایه ما نیز خوب و مناسب نیست، لذا منابع قابل تصرف وام‌دهی در حداقل خود قرار دارد، ولی تقاضا به‌شدت افزایش یافته، به‌طوری که برآورد می‌شود تقاضا برای پول از سیستم بانکی در بازار رسمی دو برابر میزان عرضه باشد که درچنین شرایطی قطعا نرخ سود کاهش پیدا نخواهد کرد، چون کاهش نرخ سود تکافوی عرضه و تقاضا را نمی‌کند و به همین دلیل بالاتر خواهد بود.

او نیز که از مخالفان کاهش نرخ دستوری سود است، این موضوع را هم اضافه می‌کند که دستوری بودن کاهش نرخ سود به ضرر سپرده‌گذاران و به نفع بانک‌هاست.

 موافقان کاهش نرخ سود

اما در مقابل این اظهارات، موافقان بر این باورند که نرخ سود بانکی باید متناسب با نرخ تورم کاهش یابد. از نگاه آنها اگر مسیر کاهش نرخ سود بانکی به صورت تدریجی ادامه یابد و سیاست‌های صحیح بانک مرکزی آرام‌آرام دنبال شود، کاهش نرخ سود بانکی مشکلی را متوجه سیستم بانکی و سپرده‌ها نمی‌کند. عبدالناصرهمتی، رئیس سابق شورای هماهنگی بانک‌ها نیز که پارسال در اظهاراتی پیش‌بینی کرده بود که نرخ سود بانکی با توجه به میزان تورم به 16درصد نیز کاهش ‌می‌یابد، امسال اما اعلام کرده که حداقل نرخ سود بانکی 15درصد است. او درگفت‌وگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، گفته که این نرخ حداقل باید 15درصد شود. همتی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر اینکه کاهش این نرخ به 15درصد عملیاتی خواهد شد یا خیر، تاکید کرد که اگر همه بانک‌ها همت کنند، نرخ سود به این میزان کاهش می‌یابد. کوروش پرویزیان، مدیرعامل بانک پارسیان و عضو سابق شورای پول ‌و اعتبار پیش از این در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفته بود در شرایط فعلی اقتصاد که بازده بخش‌های مختلف کاهش یافته و رکود همچنان در اقتصاد پابرجاست، نیاز است با توجه به کاهش نرخ، نرخ سود بانکی نیز به میزان مطلوبی کاهش یابد. البته او این موضوع را هم یادآوری کرده بود که بهتر است این نرخ متناسب با شرایط و تصمیمات دولت و رفع تنگناهای مالی بنگاه‌ها و سیاست‌های مالی دولت کاهش یابد.

بانک مرکزی نیز تاکید دارد که نرخ سود بانکی باید متناسب با تورم کاهش یابد، برای همین هم ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده که دستاوردهای اخیر دولت در کاهش قابل‌ملاحظه نرخ تورم ایجاب می‌کند که نرخ سود بانکی نیز کاهش متناسبی را تجربه کند. او درعین‌حال نیز با بیان‌اینکه بانک مرکزی تا رسیدن به نرخ تورم سیاست کاهش نرخ سود را دنبال می‌کند، اضافه کرده که نرخ قابل‌قبول سود نزدیک به نرخ تورم است. علی‌طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز که پیش از این گفته بود که کاهش نرخ سود بانکی تدریجی خواهد بود و هر سه ماه یک‌بار درباره آن تصمیم‌گیری می‌شود، باز هم اعلام می‌کند که تداوم روند کاهشی نرخ سود ادامه می‌یابد.

با این تفاسیر، با توجه به اینکه تغییر نرخ سود بانکی با جدیت هر چه بیشتر دنبال می‌شود، اما هنوز شورای پول‌واعتبار رای به کاهش این نرخ نداده است، به‌نظر می‌رسد با توجه به اظهارات مقامات دولتی و بانکی، این نرخ در آینده‌ای نزدیک حداقل به 15درصد کاهش یابد.

منبع:فرهیختگان