شوراي عالي سياست‌گذاري نيز راي به كانديد شدن آقاي عارف داده و نظر فراكسيون اميد را تاييد كرده است. نتايج مرحله دوم انتخابات و مشاهده مطالبات مردم به‌صورت ناخودآگاه اصلاح‌طلبان را به سمت اين تصميم ترغيب كرد كه از تمام توانايي خود براي به دست آوردن رياست مجلس استفاده كنند.
فضاي سياسي ايران يكي از پر التهاب‌ترين روزهاي خود را سپري مي‌كند. شايد پس از روزهاي نفس گير انتخابات اسفندماه همه فكر مي‌كردند فضاي سياسي كشور به آرامش نسبي خواهد رسيد. اما در روزهاي اخير انتخاب رئيس مجلس از يك رقابت ساده خارج شده و به جنگ قدرت بين جريان‌هاي سياسي تبديل شده است. اين در حالي است كه از گوشه و كنار اخبار ضد و نقيضي درباره مذاكره دو كانديدای اصلي رياست مجلس يعني محمدرضا عارف و علي لاريجاني به گوش مي‌رسد. به همين دليل و براي تحليل و بررسي آخرين وضعيت انتخاب رئيس مجلس با دكتر عبدا... ناصري عضو شوراي مشورتي اصلاح‌طلبان گفت‌وگو كرديم. دكتر ناصري با افشاي پشت پرده مذاكرات اصلاح‌طلبان با علي لاريجاني به «آرمان»گفت:« در هفته‌هاي اخير اصلاح‌طلبان به شكل‌هاي مختلف براي آقاي لاريجاني پيغام فرستاده‌اند و به ايشان پيشنهادهاي مختلفي در جهت حضور درهيات رئيسه مجلس آينده مطرح كرده‌اند». در ادامه متن گفت‌وگوي «آرمان» با دكتر عبدا... ناصري را می خوانید:انتخاب رئيس مجلس به مهم‌ترين مساله سياسي كشور تبديل شده است. به نظر شما در شرايط كنوني از بين آقاي عارف و آقای لاريجاني كدام يك بيشتر مي‌توانند مطالبات مردم در انتخابات هفتم اسفند را محقق كنند؟
استراتژي اصلي جريان اصلاحات در انتخابات هفتم اسفند ادامه رويكرد اعتدالي بود كه از انتخابات رياست‌جمهوري سال۹۲ آغاز شده بود. در شرايط كنوني اصلاح‌طلبان به دنبال اين هستند كه ائتلاف خود با دولت آقاي روحاني را حفظ كنند. با اين وجود ائتلاف اصلاح‌طلبان با اصولگرايان معتدل در هفتم اسفند به معناي اين مساله نيست كه جريان اصلاحات قصد دارد در آينده نيز براي پيشبرد برنامه‌هاي خود از اصولگرايان معتدل حمايت كند. در نتيجه موضوع رياست آقاي عارف و آقای لاريجاني نيز بايد در چنين فضايي تجزيه و تحليل شود. آقاي لاريجاني در انتخابات هفتم اسفند در ليست اميد قرار داشت و به عنوان نفر دوم از حوزه انتخابيه قم وارد مجلس شد. بنده معتقدم اگر ايشان در ليست اميد قرار نداشت يا مانند آقاي حدادعادل از ورود به مجلس باز مي‌ماند يا اينكه با تفاوت معناداري به عنوان نفر سوم انتخاب مي‌شد. آقاي امير آبادي كه به عنوان نفر اول قم انتخاب شد از دو جنبه از آقاي لاريجاني بهتر عمل كرد. نخست اينكه براي حضور در بين مردم و تبليغات مستقيم وقت زيادي صرف كرد و دوم اينكه تغييرات جغرافياي راي قم را به خوبي تشخيص داد و با يك استراتژي مناسب از جغرافياي جديد راي بيشترين بهره را برد. در گذشته مهم‌ترين منطقه تعيين‌كننده انتخابات در قم «نیروگاه» بود. اين در حالي است كه در انتخابات هفتم اسفند نقش تعيين‌كننده به منطقه «سالاريه»، «پرديسان» و مناطق جديد مهاجر نشين كشيده شد. آقاي امير آبادي از قبل از برگزاري انتخابات اين تغيير و تحولات را تشخيص داده بود و سرمايه‌گذاري زيادي روي اين مساله انجام داد. در نتيجه با يك اختلاف معنا‌دار نسبت به آقاي لاريجاني به عنوان نفر اول قم وارد مجلس دهم شد. به نظر من دوم‌شدن آقاي لاريجاني در قم براي ايشان خوب نبود. اين در حالي است كه راي نياوردن آقاي حدادعادل در تهران به عنوان سرليست اصولگرايان نيز يك شكست بزرگ و تاريخي براي ايشان و اصولگرايان بوده است. ما بايد اين نكته را بپذيريم كه آقاي لاريجاني يك اصولگرا هستند و جريان اصلاح‌طلب نمي‌تواند قواعد و اصول خود را براي حمايت از يك اصولگرا زير پا بگذارد و به جاي اينكه از يك شخصيت اصلاح‌طلب اصيل مانند آقاي عارف حمايت كند از يك اصولگرا حمايت كند. حمايت اصلاح‌طلبان از آقاي لاريجاني با منطق جريان اصلاحات همخواني ندارد. شوراي عالي سياست‌گذاري در ابتدا حتي با حضور افرادي مانند كاظم جلالي و بهروز نعمتي در ليست اصلاح‌طلبان نيز موافق نبودند. با اين وجود به دليل اينكه در شرايط كنوني استراتژي اصلي اصلاح‌طلبان همراهي با دولت است و از سوي دولت نيز در اين زمينه درخواست‌هايي مطرح شده بود با اين مساله موافقت شد. با تمام اين اوصاف در هفته‌هاي اخير اصلاح‌طلبان به شكل‌هاي مختلف براي آقاي لاريجاني پيغام فرستاده‌اند و به ايشان پيشنهادهاي مختلفي در جهت حضور در هيات رئيسه مجلس آينده مطرح كرده‌اند. آقاي لاريجاني پاسخ به اين پيشنهادها را به بعد از انتخاب رئيس مجلس موكول كرده‌اند و با هيچ كدام از پيشنهادهاي اصلاح‌طلبان موافقت نكرده‌اند. به نظر مي‌رسد آقاي لاريجاني به صورت مطلق به دنبال رياست مجلس است و به غير از اين به وضعيت ديگري رضايت نمي‌دهد.
جزئيات پيغام‌هاي اصلاح‌طلبان به آقاي لاريجاني چه بوده است؟
اصلاح‌طلبان به آقاي لاريجاني پيشنهاد گفت‌وگو و مذاكره داده‌اند و از ايشان خواسته‌اند براي جلوگيري از تشتت و دودستگي برخي از مسئوليت‌هاي مجلس تقسيم‌بندي شود. اصلاح‌طلبان به دنبال تكرار مكانيزم انتخابات رياست‌جمهوري سال ۹۲ و استفاده از نظرسنجي در اين زمينه هستند. با اين وجود هيچ گونه چراغ سبزي به اصلاح‌طلبان نشان ندادند و با پیشنهادهاي اصلاح‌طلبان مخالفت كردند. تنها يك درخواست از اصلاح‌طلبان داشتند و آن نيز اين بود كه آقاي عارف خود را كانديدا رياست مجلس نكند و اصلاح‌طلبان با گزينه‌هاي ديگري كه توانايي رقابت با آقاي لاريجاني را نداشته باشد در رقابت انتخاب رئيس مجلس مشاركت كنند.
واكنش آقاي عارف نسبت به این درخواست چه بود؟
آقاي عارف خود را تابع تصميمات فراكسيون اميد مي‌داند و تصميم‌گيري در اين زمينه را به فراكسيون اميد واگذار كرده است. ایشان البته خواستار گفت‌وگو و مذاكره با آقاي لاريجاني نيز در اين زمينه بوده‌اند.
در شرايط كنوني فراكسيون اميد تصميم گرفته آقاي عارف خود را به عنوان كانديد رياست مجلس معرفي كند؟
بله؛ فراكسيون اميد با قاطعيت تصميم گرفته آقاي عارف خود را كانديد رياست مجلس كند.
شوراي عالي سياست‌گذاري جريان اصلاحات در اين زمينه چه نظري دارد؟
شوراي عالي سياست‌گذاري نيز راي به كانديد شدن آقاي عارف داده و نظر فراكسيون اميد را تاييد كرده است. نتايج مرحله دوم انتخابات و مشاهده مطالبات مردم به‌صورت ناخودآگاه اصلاح‌طلبان را به سمت اين تصميم ترغيب كرد كه از تمام توانايي خود براي به دست آوردن رياست مجلس استفاده كنند.
آقاي عارف و آقای لاريجاني چند بار به صورت تلفني با يكديگر صحبت كردند؟ موضوع اين گفت‌وگو‌ها چه بوده است؟
تاكنون آقايان عارف و لاريجاني چندين بار به صورت تلفني با يكديگر صحبت كرده‌اند. موضوع صحبت ايشان نيز مراودات معمولي و معاشرت بوده ومضمون سياسي نداشته است. با اين وجود قبل از برگزاري مرحله دوم انتخابات برخي از نزديكان آقاي لاريجاني با اعضاي شوراي عالي سياست‌گذاري جريان اصلاحات و از جمله بنده تماس گرفتند و عنوان كردند آقاي لاريجاني تمايل دارند با اكثريت مطلق به رياست مجلس دست پيدا كنند. نزديكان آقاي لاريجاني عنوان كردند در صورتي كه آقاي لاريجاني به رياست مجلس دست پيدا كنند حاضر خواهند بود درباره تركيب هيات رئيسه و رياست كميسيون‌هاي مجلس با اصلاح‌طلبان وارد مذاكره شوند. شوراي عالي سياست‌گذاري جريان اصلاحات با اين درخواست مخالفت كرد و شرايط پيشنهادي آقاي لاريجاني را نپذيرفت. نكته مهم در اين زمينه موضع حزب اعتدال و توسعه است. حزب اعتدال و توسعه تا۲۰ روز پيش معتقد بود آقاي لاريجاني داراي قدرت لابي در پازل قدرت است. اين وضعيت در بين برخي از وزراي كابينه آقاي روحاني نيز وجود داشت و اين عده معتقد بودند در شرايط كنوني آقاي لاريجاني گزينه بهتري نسبت به آقاي عارف است. با اين وجود در شرايط كنوني موضع حزب اعتدال و توسعه تغيير كرده و حالت بينابيني اتخاذ كرده است. مساله مهم در اين زمينه موضع آيت‌ا... هاشمي درباره رياست مجلس شوراي اسلامي بوده است. ايشان در يكي از ديدارهاي خود گفته‌اند مساله رياست مجلس شوراي اسلامي از مجلس خبرگان مهم‌تر است.مردم در انتخابات هفتم اسفند خواستار تغيير در رويكرد مجلس شوراي اسلامي شده‌اند. در نتيجه يكي از پيامدهاي مطالبات مردم مساله رياست مجلس خواهد بود.
براساس اظهارات شما آقاي لاريجاني به صورت قاطعانه به دنبال رياست مجلس است و اصلاح‌طلبان نيز به دنبال رياست آقاي عارف هستند. آيا اين رقابت تنگاتنگ و فشرده كه تاحدودي از حالت طبيعي نيز خارج شده در درازمدت سبب دو دستگي و انشقاق در بين جريان اعتدالگرا در مجلس دهم نخواهد شد؟
اصلاح‌طلبان توقع ندارند آقاي لاريجاني به عنوان يك اصولگرا خود را اصلاح‌طلب معرفي كند و سياست‌هاي جريان اصلاحات را اجرا كند. در شرايط كنوني مهم‌ترين مساله براي اصلاح‌طلبان حفظ ائتلاف جريان اصلاحات و اصولگرايان معتدل و ادامه مسير اعتدالي دولت آقاي روحاني است. هيچ كس نبايد به اين ائتلاف خدشه وارد كند ودر مسير دولت آقاي روحاني اخلال ايجاد كند. برخي از وزراي دولت آقاي روحاني از ابتدا با ليست مشترك اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل نيز مخالف بودند. با اين وجود پس از برگزاري دور دوم انتخابات مجلس همه اعضاي دولت به صورت متفق القول معتقدند كه مهم‌ترين مساله در شرايط كنوني حفظ ائتلاف جريان اصلاحات و اعتدالگرايان است.
در صورتي كه آقاي عارف به رياست مجلس دست پيدا كنند آقاي لاريجاني چه نقشي در مجلس خواهند داشت و در صورتي كه آقاي لاريجاني به رياست برسند آقاي عارف چه جايگاهي در مجلس پيداخواهند كرد؟
در صورتي كه هر كدام از اين دونفر به رياست مجلس دست پيدا نكنند به صورت طبيعي رهبري فراكسيون خود را برعهده خواهند گرفت. اصولگرايان در انتخابات هفتم اسفند از بسياري از جهات شكست سختي را تجربه كردند وبسياري از برنامه‌هاي سياسي آنها ناكام ماند. به همين دليل ممكن است خود را در مقابل هواداران پاسخگو قلمداد نكنند. اين در حالي است كه جريان اصلاحات با توجه به پيروزي مهمي كه در انتخابات هفتم اسفند به دست آورد خود را مكلف به انجام وعده‌هايي مي‌داند كه به مردم در طول برگزاري انتخابات داده است. اصلاح‌طلبان گام اول را به خوبي در انتخابات هفتم اسفند برداشتند. سپس گام دوم را در مرحله دوم انتخابات با موفقيت سپري كردند و در حال حاضر به دنبال برداشتن گام سوم و به دست آوردن رياست مجلس هستند. پازل اصلاح‌طلبان با به دست آوردن رياست مجلس تكميل مي‌شود. با اين وجود اگر آقاي عارف به رياست مجلس دست پيدا نكند به عنوان رئيس فراكسيون اميد به عنوان مهم‌ترين فراكسيون مجلس آينده ايفاي نقش خواهد كرد.
شوراي سياست‌گذاري جريان اصلاحات در صورتي كه آقاي عارف به رياست مجلس برسند چه كسي را به عنوان جانشين ايشان در فراكسيون اميد انتخاب خواهد كرد؟
آقاي عارف هر اتفاقي كه در مساله رياست مجلس رخ بدهد رياست فراكسيون اميد را برعهده خواهند داشت. ايشان چه رئيس مجلس باشند و چه نباشد همچنان وظيفه رياست فراكسيون اميد را برعهده خواهند داشت.
آيا اصلاح‌طلبان در زمينه انتخاب رئيس مجلس با آقاي روحاني نيز مشورت و مذاكره كرده اند؟ موضع ايشان در اين زمينه چه بوده است؟
بله؛ اصلاح‌طلبان با آقاي روحاني و آقاي جهانگيري معاون اول رئيس‌جمهور در اين زمينه مشورت و گفت‌وگو كردند. آقاي روحاني در اين گفت‌وگو‌ها نسبت به ايجاد دو دستگي و انشقاق بين جريان اصلاحات و اعتدالگرايان ابراز نگراني كرده‌اند و خواستار تعامل و هم‌انديشي در اين زمينه شده‌اند. آقاي روحاني معتقدند انتخاب رئيس مجلس بايد در راستاي تحقق مطالبات مردم در هفتم اسفند باشد و نبايد گزينه‌اي به رياست مجلس برسد كه باعث نگراني مردم شود.
آيا آقاي عارف در اين زمينه جلسه خصوصي نيز با آقاي روحاني داشته است؟
بله؛ در اين زمينه جلساتي برگزار شده است. موضع آقاي روحاني درباره انتخاب رئيس مجلس به موضع آيت‌ا... هاشمي بسيار نزديك است.
مهم‌ترين چالش مجلس دهم می‌تواند ناشناخته بودن مواضع سياسي چهره‌هاي مستقل و شفاف نبودن رويكرد اين افراد در مجلس باشد. به نظر مي‌رسد چهره‌هاي مستقل بيش از آنكه در قالب گروه‌بندي سياسي قرار بگيرند به دنبال اين هستند كه كدام جريان سياسي بيشتر منافع آنها را تامين مي‌كند. در نتيجه ممكن است در تصميم‌گيري‌هاي مجلس آينده نوسان و چند دستگي به وجود بيايد. ارزيابي شما از اين مساله چپيست؟
هر دو جريان سياسي پس از برگزاري مرحله دوم انتخابات تلاش كردند با مستقلين مجلس تماس بگيرند و آنها را به سمت خود جذب كنند. بسياري از كانديداهاي مجلس با مشاهده بحران‌هاي به وجود آمده در مجلس نهم تلاش كردند به صورت مستقل و بدون حضور در ليست جريان‌هاي سياسي وارد مجلس دهم شوند. به همين دليل مجلس دهم با چهره‌هاي مستقل زيادي مواجه شده كه هنوز مشخص نيست در تصميم‌گيري‌هاي مهم مجلس از كدام يكي از جريان‌هاي سياسي حمايت خواهند كرد. از سوي ديگر حضور چهره‌هاي مستقل كه موضع سياسي خود را مشخص نمي‌كنند سبب غيرقابل پيش بيني شدن مجلس دهم خواهد شد كه زياد مساله خوشايندي نيست و برنامه‌ريزي جريان‌هاي سياسي را با مشكل مواجه مي‌كند. با تمام اين اوصاف به نظر مي‌رسد چهره‌هاي مستقل مجلس در بزنگاه‌ها سياسي و تصميم‌گيرهاي مهم مجلس به سمت جريان اصلاحات تمايل خواهند داشت.
منبع: آرمان
ارسال نظر
