روزی نمی شود که خیابان یا پیاده راهی را طی کنی که صاف و یک دست باشد، عوضش تا دلت بخواهد چاله و چوله در آن فراوان است.
سربه هوا راه رفتن در خیابان‌ها و پیاده راه ها در تهران تقریبا غیر ممکن است. البته شاید بهتر باشد این طور بگوییم که سر به زیر بودن خطر کمتری دارد. روزی می بینی که چاله ای را می کَنند و روز دیگر پُرش می کنند. اما چقدر این چاله کندن‌ها و چاله پر کردن‌ها برای ایران هزینه دارد؟ چقدر هر ایرانی به این سرمایه احترام می‌گذارد؟ این ها سوالاتی است که هر روز در ذهنم می چرخد.روزی نمی شود که خیابان یا پیاده راهی را طی کنی که صاف و یک دست باشد، عوضش تا دلت بخواهد چاله و چوله در آن فراوان است. با این حال همیشه در کوچه ها و خیابان های تهران شهرداری عزمش را برای بهبود رفت و آمد شهروندان جزم کرده و افرادی را فرستاده تا دست و آستین بالا بزنند و چاله ای را درست کنند یا پیاده راهی را تعمیر. روزی شهرداری عزم می‌کند که جوی های محله ای را تعویض کند، روزی دیگر به فکر تعویض سنگ فرش‌های همان خیابان است و روزی دیگر تصمیم می گیرد سنگ فرش‌ها را بردارد و پیاده راه را با آسفالت صاف و هموار کند. با این حال فرقی ندارد، زمین تهران گویا قرار داد بسته تا همیشه سوراخ سوراخ بماند.
تهران، دخترک آبله گرفته
پیاده روها جزئی از شبکه جابه جایی شهری هستند، ولی همیشه ایمنی و بهسازی این شبکه همراه با گسترش سیستم‌های حمل ونقل موتوری کمتر مورد توجه تصمیم گیران و مدیران شهری قرار گرفته است. کم توجهی به پیاده روها باعث ناکارآمدی آنها، افزایش حوادث عابرین پیاده وکاهش بهره وری می شود و تهران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیست. تهران شهر پر دردسری است که چاله های خیابان‌ها و معابرش تنها بخشی از مشکلات آن را تشکیل می‌دهند. شهر تهران ۲۲ منطقه، ۱۳۴ ناحیه و ۳۷۴ محلّه دارد که هر کدام از محله ها را چندین کوچه و پس کوچه تشکیل می‌دهد. هرچند آماری دقیق از شمار کوچه ها و خیابان های تهران وجود ندارد اما آن طورکه خبرها می گویند تهران چهار هزار کوچه دارد و همین 4 هزار کوچه بس است برای این که سخت بودن بهسازی آنها را درک کنیم. در سال های پیش رو علیرغم مشکلات فراوان شهرداری برای بهبود حال و روز خیابان ها و معابر، تهران همچنان مانند دخترکی می‌ماند که چهره اش پس از دچار شدن به بیماری آبله پر از چاله و چوله است و عمل های زیبایی هم دردی از دردهای او دوا نکرده است.
20 میلیارد تومان دود می شود
در بسیاری از کشورها بیش از 50 در صد از بودجه ملی صرف ساخت و ساز جاده‌های جدید می شود و 50 درصد باقیمانده آن نیز صرف تعمیر، نگهداری و بازسازی جاده ها و معابر شهری می شود. در کشورهای توسعه یافته دو ویژگی یعنی استفاده از مصالح مناسب و نگهداری صحیح از جاده ها و معابر اهمیت ویژه ای دارد چرا که تخریب، تعمیر و ساخت مجدد معابر خرج کلانی بر روی دست دولت و شهرداری می‌گذارد. اما ایران چقدر به این ویژگی ها توجه داشته است. عمر آسفالت در ایران در بدترین حالت 3 و در بهترین حالت 5 سال است. این آمار را قائم مقام شرکت نفت جی اعلام کرده است. او همچنین می‌گوید که این عمر آسفالت در کشورهای توسعه یافته 20 سال است و این یعنی در افق 15 ساله عددی در حدود 15 تا 20 هزار میلیارد تومان خواهد بود که از دست می رود. البته این رقم تنها آماری از هزینه ای است که تنها بابت تعمیر آسفالت‌های خیابان ها و کوچه ها صرف می شود و هزینه سنگ فرش کردن خیابان چیز دیگری است که به این مبلغ افزوده می شود. در طول یک سال گذشته در تهران چندین فاز عمرانی برای ساماندهی معابر و زیباسازی انجام گرفته است که از جمله آن سنگ فرش خیابان 17 شهریور و خیابان 30 تیر است. براساس آنچه که شهردار منطقه ١٢ تهران اعلام کرده است سنگفرش کردن خیابانهای ٣٠تیر، پامنار، منوچهری و بازارچه ترخانی ٢٠٠میلیارد تومان خرج برداشته است.
72میلیون تومان، هزینه تعمیر یک خیابان
حالا اما تعمیر آسفالت چقدر هزینه نیاز دارد؟ این سوالی است که نیاز به پاسخ های کارشناسانه دارد. براساس آن چیزی که کارشناس به روزنامه «ابتکار» می گوید: آسفالت حدود متری 45 هزار تومان و هر تن برابر با 200 هزار تومان است. برای آسفالت کردن یک خیابان با عرض 10 متر و طول 100 متر ما نیازمند به 1000متر مربع آسفالت داریم که اگر ضخامت آسفالت 5 سانتی متر باشد این خیابان به 110 تن آسفالت نیاز دارد و در مجموع هزینه آسفالت کردن 22 میلیون تومان آب می خورد. البته تعمیر کردن آسفالت هزینه های دیگری دارد. برداشتن آسفالت حدود متری 20 هزار تومان است که برای برداشت آسفالت خیابانی 10 در 100 متر 20 میلیون تومان هزینه در بر دارد و اگر زیر ساخت خیابان مناسب نباشد و نیاز به پی ریزی و زیر ساخت داشته باشد، متری 20 تا 30 هزار تومان هزینه در برخواهد داشت که در مجموع چنین خیابانی 30 میلیون تومان هزینه برای زیرساخت نیاز دارد. در کل برای تعمیر یک خیابان در تهران 72 میلیون تومان هزینه دارد. حالا فکر کنید 100 خیابان با این عرض و طول چقدر هزینه برای دولت در بر خواهد داشت؟ دقیقا 7 میلیارد و 200 میلیون تومان.
نبود هماهنگی بین شهرداری و سازمان ها مهمترین چالش
عدم استفاده از مصالح مرغوب یکی از دلایل اصلی تخریب سریع آسفالت خیابانهای در ایران به شمار می آید. براساس یک تحقیق دانشگاهی که در دانشگاه اردبیل صورت گرفته. مهمترین علل تخریـب آسـفالت خیابانهـای اردبیـل علاوه بر مسائل فنی آسفالت، رو سازی، زیرساخت‌ها، کندنهای ناهماهنگ، عمدتاً مربوط به بافـت و ویژگـی هـای سازند‌ها و نفوذ آبهای ناشی از نزولات و فرایند ژلیفراکسیون (یخبندان و ذوب یخ متوالی) بوده است. از طریق نمونـه برداریهای میدانی از سازندهای سطحی (خاکهای۵ نقطه از اعماق ۵/. تا ۱ متـری) و انجـام آزمایشـات فیزیـک خاک از طریق دستگاه گرانولومتری (دانه سنجی توسط شیکر) بافت آنها تعیین شد. نتایج گرانولومتری نشان داد که درصد سازندهای ریز دانه رسی و سیلتی نسبت به شن و ماسه در اغلب نمونـه هـا زیـاد اسـت. هـم چنـین نتـایج آزمایشگاهی نشان داد که حد یا روانی و شاخص خمیرائـی سـازند‌های بستر شهر نیز در ارتباط با سازندهای ریز دانه بالا است. حالا با این تفاسیر سوال این است که چرا خیابان های تهران چندین و چند بار از سوی هر سازمان یا نهادی تخریب و دوباره بازسازی می شوند. براساس سخنان کارشناس شهرداری، تمام اقداماتی که به عنوان تعمیر و نگهداری آسفالتها و معابر در تهران مربوط به معاونت خدمات شهری شهرداری تهران است. شهردای هر منطقه از چندین طریق از لزوم تعمیر خیابان ها مطلع می شود. یکی از طریق تماس مردمی و دیگر از طریق اطلاعاتی که سازمان های مختلف مانند آب و فاضلاب یا نهادهایی این چنینی به شهرداری اطلاع داده می شود و شهرداری هر منطقه نسبت به رفع آن اقدام می کند. او می گوید: اگر در منطقه ای می بینید که معبری یک بار سنگ فرش می شود و دوباره سنگ فرش های آن را تعویض می کنند دلایل بسیاری دارد که یکی از آنها می تواند مربوط به اجرای نا صحیح پیمانکار در سنگ فرش کردن آن محله باشد. یکی از دلایل دیگر تصمیماتی است که نهادهایی مانند آب و فاضلاب برای تعویض لوله ها در مناطق می گیرند و علی رغم اطلاع رسانی قبلی شهرداری نسبت به تعمیر سطح معابر یک منطقه آنها دوباره اقدام به کندن محل می کنند و شهرداری موظف می شود که مجددا نسبت به تعمیر خیابان ها اقدام کند.
منبع: ابتکار
ارسال نظر
