کپی کاری صدا و سیما تمامی ندارد!

 از خندوانه تا جیمی فالن و از مهران مدیری تا یک شوی تلویزیونی شبانه در هندوستان، موضوع کپی کاری در رسانه ملی بار دیگر در طول تعطیلات نوروز مورد توجه شبکه های اجتماعی قرار گرفت. مرور آنچه در کنداکتور روزانه یک سال اخیر رسانه خارجی دارند. این رفتار، موافقان و مخالفان خاص خودش را دارد. گروهی معتقدند استفاده از ایده های سرگرم کننده خارجی ها تصمیم ناخوشایندی نیست و گروهی اعتقاد دارند که صدا و سیما باید خلاقیت بیشتری از برنامه سازهایش طلب کند.

شاید کپی برداری و اجرای نعل به نعل یک برنامه از نسخه خارجی اش، قابل توجیه باشد اما در ماه های اخیر برنامه هایی روی آنتن تلویزیون رفته اند که کپی برنامه های تولید داخل به شمار می روند. 17 سال بعد از آنکه عادل فردوسی پور با ایده برنامه های انگلیسی و آلمانی برای پوشش رقابت های لیگ، نود را تولید کرد و صاحب یکی از موفق ترین برنامه های صدا و سیما شد. حالا در شبکه ورزش، تلاش برای تکرار آیتم های برنامه او ادامه دارد. تلاشی که در همه این سال ها بارها به شکست ختم شده و بعدی به نظر می رسد این بار هم پایان بهتری داشته باشد. حتی با وجود همه حواشی پررنگی که با اصرار مجریان برنامه خلق می شوند تا این شوی تلویزیونی به قیمت قرار دادن چهره های سرشناس فوتبال رو به روس هم، توجه به دست بیاورد.

سرپوش سرعت
در اولین روزهای آغاز برنامه نود، هنوز امکانات سخت افزاری لازم برای پوشش روزانه مسابقه های لیگ وجد نداشت و به همین خاطر بود که در نهایت یک روز وسط هفته، برای پخش این برنامه تلویزیونی فوتبالی در نظر گرفته شد. ایده برنامه مشهور «Match of th Day» این روزها در شبکه ورزش پیاده می شود. حالا که هایلایت بازی های درست در پایان هر مسابقه روی اینترنت در دسترس هستند و به لطف رسانه های دیجیتال، مخاطبان فوتبال به شکل ثانیه ای از تحولات مسابقه های لیگ باخبر می شوند، روی آنتن بردن برنامه در شب همه مسابقه های لیگ دیگر کار جندان دشواری به نظر نمی رسد.

 این رویکرد اما تا زمانی قابل تحسین خواهدبود که محتوای برنامه، قربانی فرم سریعش نشود. در «شب های فوتبالی» مخاطب بارها با گزارش های ناقص از شهرستان ها و ضعف در بخش های تولیدی برنامه رو به رو شده است. ضعف هایی که قرار است سرعت روی آنها سرپوش بگذارد اما ابدا قابل انکار به نظر نمی رسند.

آمار کجاست؟
برگزاری مسابقه پیام کوتاه، حالا دیگر یکی از اعتیادهای جدی برنامه های تلویزیونی در رسانه ملی را می سازد. بسیاری از برنامه های در مرحله پیش تولید، قبل از هرچیز به نظرسنجی پیامکی فکر می کنند و روی آن تاکید ویژه ای به خرج می دهند. تا چند سال قبل، نود اولین برنامه زنده تلویزیون بود که چنین نظرسنجی هایی را برگزار می کرد اما حالا تقریبا هیچ برنامه زنده ای وجود ندارد که مخاطبانش را در معرض این نوع از نظرسنجی قرار ندهد.

 شب های فوتبالی نیز از همان اولین شب های پخش شدن، نظرسنجی هایی را برگزار می کند که عموما قرار است بهترین مربی، تیم یا بازیکن هفته را تعیین کنند. نکته جالب در مورد این نظرسنجی، شاید این باشد که تقریبا هیچ وقت آمار دقیق شرکت کننده های آن اعلام نمی شود و مجریان برنامه تنها به ارائه درصدها اکتفا می کنند. درصدهایی که در چند مورد، از عدد 100 نیز عبور کرده اند.

آنالیز استثنایی
در کنار نظرسنجی پیامکی، بخش آنالیز مسابقه های لیگ، یکی دیگر از بخش هایی به شمار می رود که پیش تر در نود دیده شده و حالا در شب های فوتبالی نیز پیاده می شود. آنالیز مسابقه های لیگ در شب های فوتبالی عموما بسیار کوتاه است و تنها به چند کار گرافیکی ساده خلاصه می شود. در این برنامه روش دیگری نیز برای تجزیه و تحلیل لیگ برتر وجود دارد و آن برقراری ارتباط تلفنی با پیشکسوتان فوتبال است.

هرکدام از این پیشکسوت ها قرار است درباره یک بازی که در طول روز برگزار شده نظر بدهند اما این ارتباط ها غالبا این باور را به ذهن متبادر می کند که بسیاری از این چهره ها، اصلا مسابقه را تماشا نکرده اند و فقط گل های بازی را دیده اند. پرسینگ، پلن بی و شرح گل ها، کلمه های تکراری برای ساخت یک تحلیل کاملا پیشکسوتانه از بازی های لیگ را تشکیل می دهند.

سوالی که تکرار می شود
«نظر شما درباره عادل فردوسی پور چیست؟» مجری های برنامه شب های فوتبالی که در طول نوروز نیز با نام «نوروز فوتبالی» روی آنتن می رفت، اصرار زیادی به پرسیدن این سوال از بخشی از مهمان های شان داشتند. آنها اصرار زیادی به خرج دادند تا از چهره هایی دعوت کنند که مدت هاست جایی د برنامه تلویزیونی نود ندارند. از مایلی کهن تا قلعه نویی، این برنامه نه تنها به افرادی که رابطه خوی با مجری و تهیه کننده نود ندارند تریبون تقدیم کرد، بلکه حتی با پرسیدن سوال مستقیم در مورد عادل، شرایط انتقاد از این چهره را روی آنتن برنامه نیز فراهم آورد.

بعید به نظر می رسد که بین دعوت از این چهره ها و سوال پرسیدن در مورد عادل فردوسی پور، رابطه مستقیمی وجود نداشته باشد. ظاهر دست اندرکاران تولید این برنامه خودشان را رقبای جدی نود می دانند و همین بهانه، کافی است تا در روزهای تعطیلی نود و پخش روزانه نوروز فوتبالی، دست از هیچ تلاشی برای کنایه زدن به فردوسی پور برندارند.

باور کنیم؟
مدتی بعد از انتخاب ترکیب بهترین های بعد از انقلاب فوتبال ایران در برنامه نود که بازتاب های بسیار زیادی نیز داشت، نوروز فوتبالی نیز تصمیم گرفت بهترین های لیگ برتر در سال 94 را به نظرسنجی بگذارد. تقریبا در همه پست های این نظرسنجی، گزینه هایی حیرت انگیز دیده می شدند که حضورشان، تردیدهایی را در مورد نوع نگاه کارشناسانه در این برنامه رقم زد. در پست هافبک دفاعی، چهره هایی مثل ابراهیم صادقی یا منگو باتیستا دیده می شدند اما هیچ خبری از کمال کامیابی نیا و احمد نوراللهی نبود تا این طور به نظر برسد که این برنامه تلاش می کند مخاطبان استقلالی منتقد نود را جذب کند.

قرار گرفتن خالد شفیعی در فهرست دفاع های منتخب سال و شرکت دادن حسن بیت سعید در پست هافبک چپ، بخشی از شاهکارهای دیگر برنامه ای بود هک در آنتن طلایی نوروز فرصت ایده آلی برای جذب مخاطب داشت اما این فرصت را صرف کپی برداری از برنامه های دیگر و نمایش روابط نه چندان دوستانه با این برنامه ها کرد.

جنجال سازی
اظهارنظر صریح امیر قلعه نویی علیه سیدمهدی رحمتی و واکنش تند اینستاگرامی این گلر، دستپخت آخرین قسمت از برنامه نوروز فوتبالی بود. برنامه ای که قرار بود به عنوان یک شوی شاد در روز سیزدهم فروردین روی آنتن برود اما جنجال های چهاردهم فروردین در صفحه اول روزنامه ها را خلق کرد. شاید در روزهای فاصله گرفتن نود از حواشی، عجیب نیست که این برنامه تلویزیونی در شبکه ورزش از فرصت پرداختن به حواشی برای بیشتر دیده شدن استفاده کند؛ اما مشکل بزرگ شب های فوتبالی، همچنان عدم تعادل بخش های مختلف برنامه است.

برنامه ای که در فرصتی کوتاه اصرار به پوشش همزمان حواشی و لایه های فنی دارد، برنامه ای که توامان به کپی کاری و انتقاد از عادل فردوسی پور ادامه می دهد. برنامه ای که مجریانش را ژست سوال های جدی، از هوتن قلعه نویی درباره رستوران ایتالیایی اش می پرسند!

منبع : تماشاگران امروز