داستان‌های تاریخ فوتبال / football یا futbol؟

 اسپانیایی‌ها برای واژه خارجی فوتبال به دنبال کلمه مناسبی بودند. انگلیسی‌ها بازی شگفت‌انگیزی را کشف کردند و آن را این‌گونه نامیدند: Football.

Ball به معنای توپ است که از کلمه هند و اروپایی bol ریشه گرفته است و به معنای باد کردن است. foot نیز به معنی پا است. بربرهای انگلیس از اولین کسانی بودند که با همسایگان خود فوتبال بازی می کردند. آنها از اشیایی شبیه به بادکنک برای بازی استفاده می‌کرد‌ند. مجله والنسیایی «ال پانوراما» برای اولین بار در اسپانیا از کلمه «فو‌تبا‌ل» به این شکل Foot - ball استفاده کرد. این مطلب با عنوان Foot-ball en Inglaterra منتشر شد.

قدیمی‌ترین نوشته موجود درباره فو‌تبا‌ل در روزنامه‌ Eco Repubicano de compastel، در دهم دسامبر 1873 با عنوان la puerta villagarcia منتشر شد. آن زمان، فو‌تبا‌ل به اسپانیا نیز راه یافته بود. در آن گزارش، نویسنده از اینکه بربرهای انگلیسی با ضربه زدن به یک توپ بزرگ خود را سرگرم می‌کنند، متعجب بود. در آن خبر دو بار از واژه‌ی Foot- ball استفاده شده بود.

در یکم آگوست سال 1908، پروفسور «ماریانو د کاویا» در گزارشی با عنوان El Balompie از کلمه balompie برای این ورزش استفاده کرد. مطلب منتشر شده در روزنامه ال ایمپارسیال، جنجال برانگیز شد. چند روز بعد در همان روزنامه‌، کارلوس میراندا آن کلمه را رد کرد و نوشت: bola کلمه فرانسوی است و ترجمه جز به جز Foot – ball به کاستایی balompie نمی‌شود. در این شرایط فیلیپه پرس اعلام کرد کلمه balon در اسپانیا پذیرفته شده است. امروزه می دانیم که ریشه این کلمه به واژه ایتالیایی la palla یا Pallone بازمی‌گردد.

در سوم مارس 1916، فدراسیون مرکزی به پیشنهاد پدرو پاراخس، رییس باشگاه ر‌ئال‌ ماد‌رید، به منظور اسپانیایی کردن برخی از کلمات مورد استفاده در این ورزش به رئال آکادمیا اسپانیا نامه‌ای فرستاد و در نهایت در سال 1922 واژه Futbol پذیرفته شد.

این واژه اما زود در اسپانیا جا نیفتاد. به خصوص افراد سالمند، کمتر از این کلمه استفاده کردند. روزنامه‌ها همچنان از واژه‌های Foot –ball یا Football استفاده می‌کرد‌ند. حتی این کلمه در جایزه‌ای که رییس جمهوری در سال 1933 به قهرمان اسپانیا اهدا کرد نیز دیده می‌شد. واژه Football پس از تصویب قانون ممنوعیت استفاده از کلمات خارجی در سال 1940 به طور کامل کنار گذاشته شد.

پس از این قانون، نام Athletic به Atletico تغییر یافت. کلماتی همچون Racing و sporting نیز دیگر در زبان اسپانیا دیده نمی‌شد تا اینکه با گذشت زمان، دوباره از آن استفاده شد. کلمه futbol اما ماندنی شد و تغییری نکرد. واژه Balompie ماریانو د کاوانی، تنها یک خواهان داشت و آن باشگاه بتیس بود. نام کامل این باشگاه ReaL Betis Balompie است.