ستاری: آینده در گرو تولید ثروت از دانش است

دومین همایش فعالان اقتصاد دانش‌بنیان و نوآوری و بررسی مسائل مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان با حضور دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری در محل پژوهشگاه نیرو برگزار شد.

 سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری گفت: «کشوری با نزدیک به 5 میلیون دانشجو که غالب آنها به لحاظ علمی در سطح بالایی قرار دارند را دیگر نمی‌شود با پول نفت و درآمدهای حاصل از خام‌فروشی اداره کرد. اقتصاد نفتی و اقتصاد مبتنی بر منابع زیرزمینی با مفاهیمی مثل کارآفرینی و نوآوری بیگانه است، چنین اقتصادی کارآفرینی را توزیع پول حاصل از خام‌فروشی تعریف می‌کند، در این اقتصاد صنعت نیز معنا ندارد چرا که صنعت زاده فناوری است اما اقتصاد نفتی به دنبال راه‌اندازی کارخانه است. دانشگاه، دانشجو و پژوهش تنها زمانی معنا دارد که کشور بخواهد در صنعت به معنای واقعی حضور جدی داشته باشد.»

ستاری با اشاره به لزوم ایجاد و گسترش ارتباط بین صنعت و دانشگاه این مهم را یکی از ملزومات اقتصاد دانش‌بنیان دانست و گفت: «برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه در سال‌های گذشته مقدور نبوده است و موفقیت چشمگیری در این حوزه حاصل نشده است چرا که فضای فرهنگی حاکم بر اقتصاد کشور چنین ارتباطی را توجیه نمی‌کند. در فرهنگ اقتصادی که رتبه‌بندی افراد جامعه براساس نوع اتومبیل خانه و محل زندگی افراد است و نه ایده، قدرت مغز، مغز و داشته ذهنی نمی‌توان ارتباطی سیستماتیک بین صنعت و دانشگاه را انتظار داشت.»

او گفت: «آینده کشور در گرو تولید ثروت از دانش است، در جهان امروز به نفت 200 دلاری هم نمی‌توان اتکاء داشت، جهان امروز به سمت تبدیل ایده و فکر به ثروت از راه اصول فناوری در حرکت است. امروزه سرمایه در ارزش افزوده حاصل از مغز نهفته است به عنوان مثال سال گذشته شرکت فیس‌بوک واتس آپ را که کلاً 43 نفر نیروی انسانی در آن فعال هستند به قیمت 21 میلیارد دلار خرید، این رقم معادل کل درآمد کشور ایران از محل فروش نفت به قیمت بشکه‌ایی 50 دلار است.»

او راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان در اطراف دانشگاه‌ها را یک ضرورت عنوان کرد و افزود: «راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان برای پیشرفت دانشگاه باید در جامعه تأثیرگذار باشند و بتواند سرآنه gdp کشور را افزایش دهند نه اینکه خود به عنوان یک نهاد به بودجه دولتی وابسته باشند. دانشگاه‌های نسل سوم در کشورهای پیشرفته تنها 20٪ بودجه خود را از محل اعتبارات دولتی یا شهریه تأمین می‌کنند و مابقی آن از راه تبدیل علم و ایده به محصول و خدمات و همچنین راه‌هایی مانند فروش شرکت، پتنت، بحث‌های مربوط به مالکیت معنوی و قراردادهای پژوهشی با صنعت تأمین می‌کنند.»

ستاری با اشاره به لزوم بهره‌گیری از تمامی پتانسیل نیروی انسانی کشور حضور نخبگان و مستعدان علوم انسانی در چرخه اقتصاد دانش‌بنیان را از ملزومات رونق این عرصه عنوان کرد و گفت: «حدود 60٪ اقتصاد دانش‌بنیان دنیا از تراوش مغز متخصصان علوم انسانی حاصل می‌شود، اگر چه ایران را به نام کشوری مهندس پرور در جهان می‌شناسند و بیش از 85٪ دانشجویان ایرانی محصل در دانشگاه‌های امریکا در رشته مهندسی حضور دارند نباید از قابلیت‌های بالای کشور در علوم انسانی غافل شد. موفقیت‌های حاصل شده در گیم، انیمیشن و تولید محتوا برای صنعت it بیش از آنکه مرهون ایده مهندسی باشد مدیون اندیشه علوم انسانی است.»

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری بسترسازی برای ورود متخصصان و محققان غیرمقیم را گامی بلند در توسعه اقتصاد دانش بنیان دانست و گفت: «باید تلاش شود از همه ظرفیت‌های کشور در چرخه خدمت‌رسانی به جامعه از راه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان استفاده شود چرا که سرمایه اصلی هر کشوری نیروی جوان متخصص و صاحب‌اندیشه است. کشور باید بداند رونق شرکت‌های دانش‌بنیان تنها در گرو نگهداشت مستعدان برتر و جلوگیری از خروج آنان است. با همین نگاه و با اقدامات انجام شده در بنیاد ملی نخبگان تعداد قابل توجهی از متخصصان و محققان غیرمقیم شاغل و محصل در 200 مرکز برتر علمی تحقیقاتی جهان به کشور باز گشتند.»

او قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را از قوانین مهم کشور عنوان کرد و گفت: «اقدامات اجرایی خوبی برای عملیاتی‌شدن این قانون در کشور انجام شده است که البته برای تحقق این مهم سختی و مشکلات بسیاری بر سر راه بود. فراموش نکنیم کشور سه سال پیش 120 میلیارد دلار درآمد از راه نفت داشته است اما این رقم در حال حاضر تنها 20 میلیارد دلار است. تا همین چند سال پیش، بیش از 80 درصد هزینه‌های کشور از راه خام‌فروشی نفت تأمین می‌شد اما این رقم در سال جاری به 18٪ تنزل پیدا کرده است این آمار نشان می‌دهد در عرصه دانش‌بنیان جهش‌های خوبی داشته‌ایم که البته باید در آینده سرعت بیشتری به این روند داده شود.»