رقابت روسیه و آمریکا در اتحاد با کردهای سوریه

وزنامه اورشلیم پست در گزارشی به تحلیل رابطه کردها و جایگزینی واشنگتن با مسکو برای همکاری با کردها پرداخته و نوشته است:

«این در شرایطی است که روابط روسیه و ترکیه از زمان سرنگونی جنگنده روسی به دست آنکارا در نوامبر سال گذشته دچار بحران است.

در همین حال، کردهای سوریه روز شنبه اعلام کردند که اولین دفتر خارجی خود را در مسکو طی مراسمی که قرار است فردا (چهارشنبه) با حضور مقامات وزارت خارجه روسیه و نمایندگان چندین کشور دیگر برگزار شود، افتتاح کنند. این خبر را عبدالسلام علی، نماینده کردهای سوریه در مسکو به رسانه‌ها داد.

علی که همچنین یکی از اعضای حزب اتحادیه دموکراتیک، مهمترین سازمان سیاسی کردهای سوریه است، گفت: آرزوی ما این است که حمایت از کردهای محصور در سوریه را از طریق این دفتر احیا کنیم.

با این رویداد اکنون توجهات به این مساله معطوف می‌شود که کردها چرا با وجود واشنگتن و سایر کشورهای اروپایی، مسکو را انتخاب کرده‌اند.

شموئل بار، یکی از محققان موسسه ساموئل نیمان در اسرائیل طی مقاله‌ای در این باره می‌گوید: اتحاد بخش‌های کردنشین سوریه با حمایت روسیه به دستیابی کردهای عراق به استقلال کمک می‌کند.

این عضو کهنه کار جامعه اطلاعاتی اسرائیل می‌نویسد: به احتمال زیاد روسیه با بهره‌ بردن از فرصت موجود و حمایت از کردها به دنبال تبدیل کردن این متحد آمریکا به یک متحد روسیه است.

مقامات آمریکایی طی گزارشی در روزنامه وال استریت ژورنال در این باره نوشته‌اند: دشمنی و مخالفت ترکیه در قبال همکاری آمریکا و کردهای سوریه در مقابله با داعش موجب تنش‌ در روابط ترکیه آمریکا شده است. با این تفاسیر ترفند روسیه در "رابطه با کردها"، بهره‌مندی از فرصتی است که گیج بودن آمریکا در حمایت کامل از کردها که از نگرانی درباره خشم آنکارا نشأت می‌گیرد، ایجاد کرده است.

اخیرا با بازدید برت مک گورک، نماینده جدید آمریکا در ائتلاف ضد داعش از نیروهای کرد سوری در شمال سوریه واکنش رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به این بازدید تنش‌ها در روابط دو کشور را عیان‌تر کرد.

اردوغان طی اظهاراتی این اقدام مک گورک را محکوم و عنوان کرده بود: وی درست در زمان مذاکرات ژنو به کوبانی سفر کرده و از یک ژنرال کرد پلاک هدیه گرفته است. ما چگونه می‌توانیم به شما اعتماد کنیم؟ آیا این ما هستیم که متحد شمائیم یا تروریست‌های کوبانی؟

اردوغان طی سفر از داکار سنگال به استانبول و در مسیر بازگشتش از تور آمریکایی لاتین خود این اظهارات را مطرح کرد.

گالیا لیندنستراول، کارشناس مسائل ترکیه در دانشگاه تل آویو در این باره می‌گوید: روسیه اکنون کردها را دوباره در نظر گرفته است. مسکو پیش از این نیز به مساله کردها به ویژه حزب کارگران کردستان (پ‌.ک‌.ک) توجه نشان می‌داد.

لیند نستراوس ادامه می‌دهد: روسیه پیشتر از پ‌.ک‌.ک به عنوان اهرم فشار در روابط با آنکارا استفاده کرده بود.

در همین حال، آمریکا تاکنون روابط کاری با کردهای سوریه و شبه‌نظامیان یگان حفاظت خلق را به عنوان نیروهای غالب کردهای سوریه آغاز کرده است. این در حالی است که یگان حفاظت خلق، شاخه نظامی حزب اتحاد دموکراتیک، انشعابی از حزب کارگران کردستانی است که در ترکیه و عراق مستقر بوده و از سوی آمریکا، ترکیه و اتحادیه اروپا به عنوان سازمان تروریستی شناخته می‌شود.

سخنرانی این هفته اردوغان را می‌توان اولتیماتومی برای آمریکا دانست که از آنها می‌خواهد: بین ما و کردها یکی را انتخاب کنید.

لیندنستراوس می‌افزاید: اگر آمریکا این تنش را به سمت آرامش مدیریت کند و تصمیم بگیرد در کنار ترکیه بماند، کردها را به سمت روس‌ها سوق داده است.

وی توضیح می‌دهد: کردها می‌توانند از موفقیت‌های نظامی نیروهای حامی اسد در شمال سوریه به عنوان عاملی بازدارنده در مقابل حملات ترکیه علیه آنها استفاده کنند.

این کارشناس مسائل ترکیه معتقد است، شرایط می‌تواند به اتحاد مناطق کردنشین در شمال سوریه و کنترل بر آن منتهی شود؛ مساله‌ای که آنکارا از آن به عنوان "خط قرمز" یاد می‌کند.

دنیل کورس، یکی از اعضای مرکز اسرائیلی مطالعات روسیه و اوراسیا نیز در این باره می‌گوید: کرملین به دنبال هر متحدی است که بتواند از آن در شرایط سیاسی استفاده کند و این امر بیش از آنکه مربوط به مسائل استراتژیک باشد، به دلایل روانشناختی است.

کورس ادامه می‌دهد: مشروعیت پوتین به تصویری از روسیه وابسته است که سعی دارد به ابرقدرت بودن بازگردد و این یک حقیقت است که بدون داشتن متحد، هیچ ابرقدرتی وجود ندارد.

وی خاطرنشان می‌کند: همزمان، حتی چین، قزاقستان، ایران و بلاروس به عنوان نزدیک‌ترین شرکای روسیه با توجه به عدم وجود هیچ منافعی در تقابل با غرب روابط بسیار پراگماتیکی را پیش گرفته‌اند. بنابراین کردها و روسیه رابطه وابسته ایده‌ آلی را شکل خواهند داد؛ کردها برای بقای خود به هرگونه کمک احتمالی نیاز دارند و روس‌ها نیز اهرم دیگری برای فشار بر ترکیه پیدا می‌کنند.

این تحلیل‌گر اسرائیلی همچنین اظهار می‌کند، روسیه مانند اسرائیل تاریخ طولانی مدتی در روابط با کردها دارد که به دهه 1960 بر می‌گردد. کورس با توجه به این مساله می‌گوید، این عنصر می‌تواند راهی هم در روابط اسرائیل و روسیه باز کند.