پشت پرده تغییرات اخیر در قطر چیست؟

تحلیل‌ها و اخبار رسانه‌ای ضد و نقیضی درباره اقدام امیر قطر در برکناری وزیر خارجه و ۶ وزیر دیگر مطرح شده و برخی آن را در راستای تقویت پایه‌های قدرت تمیم بن حمد و برخی آن را در چارچوب کوچک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌های سرسام‌آور قطر دانسته‌اند.

 روزنامه السفیر لبنان در واکنش به اقدام شیخ تمیم بن حمد امیر قطر در برکناری هفت وزیر از جمله وزیر خارجه و تشکیل کابینه جدید البته با حذف چند وزارتخانه نوشت : تمیم بن حمد در راستای تقویت قدرت خود، فرمان تغییرات وزارتی را صادر کرد که شامل برکناری هفت وزیر از جمله وزیر خارجه و جایگزین شدن یکی از اعضای خاندان آل ثانی به جای وی است.

وی همچنین برخی وزارتخانه‌ها را برای کاهش هزینه‌های در پی کاهش شدید بهای نفت با هم ادغام کرد، این در حالی است که پیش‌بینی‌های دوحه حاکی از آن است که قطر با کسری بودجه بیش از 13 میلیارد دلاری در سال 2016 میلادی(سال جاری میلادی) روبرو خواهد شد.

در این گزارش آمده تمیم فرمان امیری شماره یک در سال 2016 را مبنی بر تعدیل کابینه صادر کرده است که از جمله شامل برکناری خالد العطیه وزیر خارجه و انتصاب شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی 35 ساله به عنوان جانشین وی است‌،خالد العطیه پس از برکناری به عنوان وزیر مشاور دولت در امور دفاعی منصوب شد،‌چرا که شخص امیر قطر،‌مسئولیت وزارت دفاع را هم برعهده دارد.

این اولین تعدیل وزارتی از زمان تشکیل دولت در ژوئن 2013 میلادی پس از به قدرت رسیدن تمیم بن حمد به شمار می‌رود که هفت وزارتخانه از مجموع 20 وزارتخانه را در برگرفته است و در راستای کوچک‌سازی دولت، هشت وزارتخانه با هم ادغام شده و چهار وزارتخانه شکل گرفته است.

با فرمان امیر قطر،‌صالح بن غانم العلی وزیر ورزش و جوانان به عنوان وزیر فرهنگ و ورزش، عیسی بن سعد الجفالی النعیمی وزیر توسعه اداری به عنوان وزیر توسعه اداری،‌کار و امور اجتماعی، جاسم بن سالم السلیطی وزیر ارتباطات به عنوان وزیر ارتباطات و حمل و نقل، محمد بن عبدالله الرمیحی وزیر شهرداری و محیط زیست پس از ادغام دو وزارتخانه و حنان محمود الکواری به عنوان وزیر بهداشت قطر منصوب شده‌اند.

السفیر در ادامه گزارش خود درباره اقدام اخیر تمیم امیر قطر که انتخابات و انتخاب مسئولین هیچ جایی در آن ندارد و همه چیز تحت حاکمیت خاندان آل ثانی است، نوشت این اقدام در راستای کاهش تعداد وزارتخانه‌ها صورت می‌گیرد این در حالی است که دولت قطر دست به برخی اقدامات ریاضیتی در پی کاهش شدید منابع انرژی زده است با توجه به‌اینکه پیش‌بینی می‌کند که با کسری بودجه بیش از 16 میلیارد دلاری در سال 2016 میلادی روبرو شود که ممکن است کسری بودجه قطر به بیش از این رقم هم افزایش یابد، چرا که کسری بودجه بر اساس بهای 48 دلار برای هر بشکه نفت قابل پیش بینی بود، در حالی که بهای نفت هم اکنون فقط کمی بیش از 30 دلار است.

این رسانه لبنانی افزود قطر همچنین طی 10 سال آینده حدود 200 میلیارد دلار در طرح‌های زیربنایی و زیرساخت‌ها هزینه خواهد کرد که بیشتر این طرح‌ها با میزبانی جام جهانی فوتبال در سال 2022 در قطر ارتباط دارد.

یک دیپلمات غربی در دوحه گفته است کاهش هزینه‌ها یکی از دلایل تعدیل وزارتی پس از کاهش شدید نفت بوده است،‌اما این مسئله همچنین به این اشاره می‌کند که شیخ تمیم آهسته آهسته در حال افزایش قدرت خود است که دو و سال نیم از رسیدن وی به امارت در قطر می‌گذرد.

این دیپلمات افزود امیر قطر همچنان یاران پدرش-امیر سابق- را که دوستدارانش بودند، کنار می‌زند، وی این کار را به تدریج انجام می‌دهد،‌زیرا قادر نیست همگی را به یکباره طرد کند.

تمیم بن حمد خطاب به شهروندان قطری گفته است قطر به متنوع کردن منابع درآمدی خود نیاز دارد، وی خواستار مهار فساد در این کشور شد و گفت هیچ جایی برای ترس یا وحشت پس از کاهش بهای نفت وجود ندارد.شما(به عنوان شهروند) در سایه کاهش بهای نفت، مسئولیت بالایی دارید،‌ ولی خدمت به شهروندان و شیوه معیشتی آنها نباید تحت تاثیر این مسائل قرار گیرد.