آزادي زنداني‌ها پس از برجام و شرمساري افراطي ها

روزنامه قانون در یادداشتی به قلم فریدون مجلسی / پژوهشگر نوشت:

همزمان با آغاز برجام تعدادی زندانی ایرانی- آمریکایی ویک دانشجوی زندانی آمریکایی متهم به جاسوسی از طرف ایران و 7 زندانی ایرانی که متهم به معاملات مغایر مقررات تحریم بودندازطرف آمریکا آزاد شدند.احکام چندنفری که به همین جرم تحت پیگرداینترپل بودندنیزلغو شد.کاندیداهای جمهوریخواه و محاقل افراطی در آمریکا تا روز قبل از سخنان اوباما انتقاد می‌کردند که چراآن زندانیان رادراین میان بلاتکلیف گذاشته و در فکر آنان نبوده است، وقتی معلوم شد که آنها هم ازاین توافق منتفع و آزاد شده اند، «ضمن ابراز خشنودی،ازمبادله زندانیان انتقادکردندوگفتنداین کار بدعتی می گذاردو موجب می شود دیگران هم افراد آمریکایی را بگیرند و روی آنها معامله کنند!»

نمی دانم واقعاً حد و مرز بی انصافی و مغالطه این سیاستمداران تا کجاست.امانکته این است که در واقع مبادله ای صورت نگرفته بلکه آزادی زندانیان ایرانی در آمریکا نتیجه قانونی و حقوقی آغاز برجام بوده و آزادی زندانیان گروه مقابل نیز نوعی ابراز حسن  نیت و پایان دادن مناسب به مسئله ای نامناسب بود.

اتفاقاً ما چند ماه پیش در سرمقاله «قانون» مورخ 28 مهر 1394 زیر عنوان «دستور آغاز فرآیند اجرای برجام» آزادی زندانیان را بر همین مبنا پیش بینی کرده بودم.توضیح حقوقی آن راعیناً ازآن سرمقاله تکرار می کنیم:«همزمان با اعلام دستور به جریان افتادن فرآیندآزادسازی تحریم ها،لحن وزیرخارجه ایران درباره آزاد کردن جیسون رضاییان روزنامه نگار زندانی آمریکایی واحتمالاً یکی، دو نفر دیگرکه اخیراً از آنها نام رفته است، ملایم تر و امیدبخش تر بوده است.متقابلاً ایرانیانی نیزبه اتهام معاملات مغایرقوانین تحریم آمریکادر زندان های آن کشور هستند.اکنون آمریکا بهانه بهتری برای مبادله آنان دارد.زیراطبق اصول حقوقی،همان طور که اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین مهم است،اصل دیگری هم درباره عطف به ماسبق شدن قوانین و مقررات وجود داردوآن هنگامی است که مقررات جدید اعمالی را که قبلاً جرم بوده است دیگر جرم نداندو لذا مجازاتی برای آن قائل نباشد.درچنین صورتی قوانین و مقررات جدیددرباره کسانی که در گذشته به دلیل آن اعمال محکوم شده اندودر حال گذراندن دوران محکومیت خودهستند عطف به ماسبق می شود و به دلايل منطق حقوقی و دفاع از حقوق انسانی مجازات آنان را برای عملی که دیگر جرم نیست ادامه نمی‌دهند.»وروز یکشنبه که برجام آغاز شد،برپایه همین منطق حقوقی بودکه درآمریکا دستور آزادی زندانیان ایرانی و کسانی که به مناسبت معاملات مغایر تحریم تحت پیگرد بودندصادرشد.یعنی دولت و قوه قضاییه آمریکا از لحاظ حقوقی پذیرفتند که تحریم از میان رفته است وجرمی درقالب آن وجود ندارد.  ایران هم زندانیانی را که تقاضاهای بسیار از داخل و خارج خواهان آزادی آنان وبرداشتن این استخوان از لای زخم بود، به موقع آزاد و خانواده های آنان را نیز درخوشحالی ملی خود شریک کرد.درضمن موجبی برای شرمساری افراطیون آمریکایی شد.