یک عصرانه با برومند، جبلی، معتمدآریا و "جناب خان"

جمعی از هنرمندان تئاتر عروسکی در نشستی صمیمی با حضور مرضیه برومند به‌عنوان دبیر شانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی و با سخنانی از حمید جبلی، فاطمه معتمدآریا، آزاده پورمختار و دیگران، حاضر شدند. آن‌ها در این نشست دیدگاه‌ها و نظرات خود را برای برگزاری بهتر جشنواره عروسکی، مطرح کردند، از مشکلاتشان گفتند، قول‌هایی دادند و قول‌هایی هم گرفتند.

 در این نشست که عصر روز 12 دی ماه برگزار شد، مدیر اداره کل هنرهای نمایشی نیز حاضر شد و به برومند قول داد تا سال آینده بخشی از ظرفیت تمام تالارهای نمایشی به اجرای نمایش های عروسکی اختصاص پیدا کند.

در آغاز برنامه، مرضیه برومند ضمن ابراز خرسندی از حضور هنرمندان تئاتر عروسکی در این میهمانی عصرانه گفت: این مهمانی با این نیت برگزار می‌شود که نظرات شما را بشنوم و جمع بندی کنم چون قرار نیست درباره هیچ چیز به تنهایی تصمیم بگیرم.

وی درباره شعار جشنواره شانزدهم افزود: امسال هم مانند سال پیش شعار جشنواره ما چنین است: «آسمان عروسک ها آبی است».

برومند که سال گذشته پیش از برگزاری پانزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی مکانی را به عنوان خانه عروسک راه اندازی کرده بود، توضیحاتی درباره روند فعالیت‌های این مکان ارائه کرد و ابراز امیدواری کرد تا به زودی موزه دائمی عروسک‌ها نیز راه اندازی شود و نمایشگران عروسکی خانه‌ای همیشگی برای خود داشته باشند.

او در عین حال ابراز تاسف کرد از اینکه تعدادی از نمایشگران عروسکی به خانه عروسک رفت و آمد ندارند و از کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی آن بهره‌مند نمی‌شوند.

این کارگردان با سابقه تئاتر خطاب به نمایشگران حاضر در برنامه ادامه داد: بزرگترین هنرمندان هم نیازمند آموزش هستند اما متاسفانه آفت بسیار بزرگ این است که خود را بی نیاز از آموزش می‌بینیم. به همین دلیل از بچه‌های عروسکی می‌خواهم از کلاس‌های ما بیشتر استفاده کنند.

سپس شهرام کرمی - مدیر دفتر تئاتر کودک و نوجوان مرکز هنرهای نمایشی - که سال گذشته به عنوان بازخوان و بازبین با جشنواره عروسکی همکاری داشته است، توضیحاتی درباره روند انتخاب آثار ارائه کرد و افزود: این روند که کارها براساس بازخوانی انتخاب می‌شوند، در کشور ما مرسوم است اما در دیگر کشورها به هنرمندان سفارش کار می‌دهند.

او تاکید کرد:‌ سال گذشته خانم برومند هیچ دخالتی در انتخاب‌های ما نداشت و به جای آن تاکید داشت به اسم‌ها توجه نکنیم و فقط کیفیت کارها معیار انتخاب ما باشد.

در ادامه حمیدرضا اردلان - معاون هنری خانه هنرمندان ایران - از مرضیه برومند تقدیر کرد که با کاریزمای خود توانسته همه هنرمندان تئاتر عروسکی را گرد هم بیاورد.

او که برای سال جاری با 4 نمایش قرارداد اجرا در تالار انتظامی خانه هنرمندان را منعقد کرده است، با اشاره به حضور دیگر ارگان‌هایی که در تئاتر عروسکی فعال هستند، خاطرنشان کرد:‌ اگر همه ارگان‌ها با یکدیگر همراه شوند، به جای 4 نمایش می‌توانیم به تعداد بسیار بیشتری اجرای عمومی بدهیم.

اردلان افزود: به جز این کارها می‌توانیم به دو نمایش دیگر هم اجرا بدهیم. اما لازم است تئاترهایی انتخاب شوند که تماشاگر داشته باشند و در این رهگذر تبلیغ هم خیلی تاثیرگذار نخواهد بود.

رییس مبارک یونیما در پایان صحبتش گزارشی از روند فعالیت‌های یونیما (اتحادیه جهانی نمایشگران عروسکی) ارائه کرد.

به گزارش ایسنا، در ادامه این برنامه حمید جبلی که سال گذشته دبیر بخش عکس جشنواره پانزدهم بود، در سخنان کوتاهی یادآور شد: سال گذشته عکس‌های بسیار زیادی به جشنواره رسید و نمایشگاه کوچکی هم همزمان با جشنواره برپا کردیم که قرار است کتاب آثارش منتشر بشود. از هنرمندان عکاس می‌خواهم امسال هم از نمایش‌های عروسکی عکس بگیرند تا باز هم شاهد رسیدن عکس‌های زیادی به جشنواره باشیم.

پس از این سخنان، دیدگاه‌ها و پرسش‌های هنرمندان مقیم شهرستان که به صورت مکتوب گردآوری شده بود، خوانده شد و برومند درباره هریک توضیحاتی را ارائه کرد.

او متذکر شد: نمایش عروسکی مبتنی بر متن نیست همچنان که اگر کسی دغدغه کار داشته باشد، منتظر فراخوان نمی‌شود. زیرا مخیله یک هنرمند همیشه پر از ایده و حرف نگفته است و او همواره جوششی درونی دارد که نمی‌تواند منتظر چیزی مثل فراخوان باشد. به همین دلیل ما در بخش متن خیلی سخت نگرفتیم تا گروه‌ها زودتر به مراحل بعدی برسند.

وی با اشاره به اینکه فرصت ارسال متن تا پایان دی ماه است، خطاب به گروه ها اضافه کرد: اگر کسی زمان بیشتری لازم داشته باشد، با او همراهی می کنیم.

کارگردان «شهر موش‌ها» درباره بخش پژوهش جشنواره شانزدهم گفت: تصمیم داریم این بخش را خرداد سال آینده در یکی از شهرهای دیگر برگزار کنیم. هدف ما این است که این بخش از یک روند تکراری و حوصله سر بر خارج شود. همچنان که در بخش نمایشنامه‌نویسی نیز هر متنی که ارزشمند باشد، مورد توجه قرار می‌گیرد و اگر شایسته باشد، جایزه می‌گیرد. اما قرار نیست بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی مثل دیگر جشنواره‌ها روندی تکراری داشته باشد.

برومند با تاکید بر نگاه کیفی جشنواره شانزدهم متذکر شد: آثار جشنواره باید از سطح کیفی بالایی برخوردار باشند تا بتوانیم برای اجرای عمومی‌شان پیگیری کنیم و روسفید شویم ولی متاسفانه معمولا تعداد کمی کار در جشنواره عروسکی وجود دارد که می‌توان برای اجرای عمومی‌شان پیگیر شد. شرکت در جشنواره شغل خوبی نیست. اینکه دوستان و همکاران سالن یک نمایش را پر می‌کنند، خیلی متفاوت است با اینکه آن اثر در معرض برخورد با مخاطب عام قرار بگیرد. به همین دلیل بازبینی دو یا سه مرحله‌ای ما فرصتی است تا کارها قوی‌تر شوند.

او خطاب به هنرمندان تئاتر عروسکی افزود: کمی به خودمان سخت بگیریم و نگاه ایده آلیستی بیشتری داشته باشیم و اجازه ندهیم تئاتر عروسکی از تئاتر عقب بیفتد به همین دلیل در جشنواره سال آینده تعدادی از بزرگان هنرمند را انتخاب کرده‌ایم تا به عنوان مشاور در کنار گروه‌ها باشند.

برومند یکی از مهم‌ترین رویکردهای این دوره از جشنواره را توجه ویژه به آثار کودک دانست و خاطرنشان کرد: آثار این بخش بودجه، سهمیه و جایزه ویژه دارند و از همه شما می‌خواهم برای بچه‌ها و مخاطب گسترده کار کنید زیرا بدون مخاطب هنرمندی وجود نخواهد داشت. متاسفانه در حال حاضر ارتباط ما با مردم قطع شده است.

او در پاسخ به پرسشی درباره حضور بعضی از داوران که خوشایند تعدادی از متقاضیان شرکت در جشنواره نیست، توضیح داد: ما نباید خود را متر و معیار بدانیم . این یک توهم است که فکر کنیم کار ما خوب است و دست‌های پنهانی از اجرای اثر ما ممانعت می‌کنند و من اجازه نمیدهم حرمت کسانی که کار دشوار داوری را می پذیرند کم شوند. هرکس چنین شکی به جشنواره ما دارد اصلا در آن شرکت نکند.

در ادامه نشست اردشیر صالح‌پور - دبیر دوره سیزدهم و چهاردهم جشنواره عروسکی - خطاب به مرضیه برومند پیشنهاد کرد: جشنواره شانزدهم رویکردی اجتماعی داشته باشد و جامعه عروسکی به فکر یک کار اجتماعی با شکوه باشد. مانند عروسک کلاه قرمزی که حالا دیگر جزو سفره هفت سین به حساب می‌آید یا عروسک "جناب خان" که به تنهایی ابعاد بسیار گسترده ای یافته است.

در ادامه فاطمه معتمدآریا دیگر هنرمند باسابقه تئاتر عروسکی با ابراز خرسندی از این گردهمایی دوستانه گفت: این جمع دوستانه نشان می‌دهد همچنان می‌شود در فضای دوستانه کار عروسکی کرد و نه به فرمان اداری.

بازیگر نمایش «ننه دلاور و فرزندانش» یادآور شد: دو سال پیش که این نمایش را اجرا کردیم بعضی مطالب منتشر شد بدون اینکه توجه بشود که مهم‌ترین بخش تئاتر عروسکی که از دست رفته، فانتزی آن است و این به دلیل مشکلات زندگی روزمره ماست که فانتزی تبدیل به نوعی خشونت شده است.

معتمدآریا با اشاره به گونه‌های مختلف تئاتر عروسکی اضافه کرد: خوب است فقط به ذهن خودمان قائم شویم و اگر چنین کنیم، اتفاقات بسیار متنوع‌تری می‌افتد و فراموش نکنیم بخشی از وظیفه ما این است که به ذهنیت خود تکیه کنیم و خیلی تحت تاثیر جریانات بیرونی نباشیم تا بتوانیم آثار بکر خود را خلق کنیم.

او همچنین یادآور شد: سال‌های نوجوانی و جوانی ما همیشه یک بزرگتر داشتیم که از او مشورت می‌گرفتیم و این چنین بود که قبل از برخورد تماشاگر با کارمان ایرادات اثرمان را متوجه می‌شدیم و چه خوب است که گروه‌های شرکت کننده در جشنواره نیز از این مشورت‌ها استفاده کنند.

آزاده پورمختار، دیگر هنرمند با سابقه تئاتر عروسکی که سال گذشته نمایش «تیستو سبز انگشتی» را با همکاری هما جدیکار در جشنواره اجرا کرده بود، نیز با تایید این سخنان از برخی حاشیه‌ها در جشنواره گذشته ابراز تاسف کرد و گفت: سال گذشته خانم برومند تاکید داشت هنرمندان قدیمی نیز مانند دیگران بودجه بگیرند اما متاسفانه در فضای مجازی مطالبی علیه ما نوشتند و ما را به پارتی بازی متهم کردند.

وی در ادامه صحبتش درخواست کرد بودجه دوره آینده جشنواره افزایش پیدا کند که در پاسخ به این سخن مرضیه برومند به طنز گفت: به خزانه دستور می دهم که چنین کنند!

برومند با اشاره به وضعیت مبهم بودجه جشنواره اضافه کرد: چشمم آب نمی‌خورد که وضعیت اقتصادی کشور تکانی بخورد با این حال نهایت تلاشم را می‌کنم تا بودجه افزایش پیدا کند.

همچنین پیمان شریعتی - معاون مرکز هنرهای نمایشی - که در دوره گذشته جشنواره معاونت مرضیه برومند را بر عهده داشت، توضیح داد: از امروز نمی‌توانیم به طور قطعی درباره بودجه جشنواره آینده صحبت کنیم زیرا در ردیف بودجه سال 95 مصوب می‌شود. اما تلاش می‌کنیم افزایش نسبی نسبت به سال گذشته داشته باشد.

او اضافه کرد: در دوره گذشته نیز با وجود همه مشکلات در بخش بین‌الملل یکی از بهترین دوره‌ها را سپری کردیم و امیدوارم تا دو سه ماه آینده با برخی حامیان مالی به توافق برسیم و از کمک آن‌ها بهره‌مند شویم.

برومند نیز در ادامه این سخنان افزود: تلاش می کنم با سازمان‌ها و نهادها رایزنی کنیم زیرا وظیفه ماست در حوزه‌هایی ما نند محیط زیست، سلامت و ... شعارهایی داشته باشیم و کارهایی بر این اساس تولید کنیم که همه این‌ها باعث ارتباط خوب میان ما و دیگر نهادها می‌شود.

کارگردان «آب پریا» و «مربای شیرین» با اشاره به هزینه بر بودن تئاتر عروسکی افزود: همیشه گله داشتم که چرا فانتزی، تخیل و شکوه از تئاتر عروسکی رفته اما حالا دیگر گله‌ای ندارم چون همه اینها پول می‌خواهد و متاسفانه در این وضعیت حتی جایی برای نگهداری دکور نداریم. اما با همه این‌ها از گروه‌ها می‌خواهم قدری بلندپروازانه بنگرند.

سپس فلاح - مدیر انجمن نمایش قائم شهر و مسئول دفتر یونیمای استان مازندران - وضعیت سالن‌های تئاتر این استان را توضیح داد و گفت:‌مشکلی برای سالن تمرین نداریم وتنها مشکل ما سالن اجراست البته از سال آینده میزبان بزرگان نمایش عروسکی خواهیم شد.

محمد بحرانی، دیگر نمایشگر عروسکی و عروس گردان و صدا پیشه عروسک «جناب خان» که هنرمندی شیرازی است، با اشاره به مشکلات هنرمندان دیگر شهرها، گفت: یکی از بزرگترین مشکلات این است که امکان دسترسی به دیدن تئاترها در استان‌ها وجود ندارد. و کاش جشنواره چنین امکانی را فراهم کند تا بچه‌های شهرستان کارها را ببینند. در کنار این می‌توان تصویربرداری‌های حرفه‌ای انجام داد تا علاقه‌مندان در دیگر استان‌ها به طور همزمان و از طریق استریم آنلاین آثار جشنواره را ببینند.

در پاسخ به این سخن، مرضیه برومند، گفت: در فراخوان جشنواره توجه ویژه‌ای به استان‌ها شده و البته خطاب به بچه‌های دیگر شهرها می‌گویم تصور نادرستی است که تهران امکانات زیادی دارد. تنها امتیاز آن تعداد بیشتر تئاترهاست. با همه این‌ها برای جشنواره آینده سهمیه ویژه‌ای برای استان‌ها خواهیم داشت.

در بخش پایانی این عصرانه عروسکی، مهدی شفیعی - مدیر اداره کل هنرهای نمایشی - با قدردانی از مرضیه برومند به خاطر پذیرش دبیری جشنواره عروسکی افزود: حضور همه سلیقه‌ها و هنرمندان نشانگر کاریزمای خانم برومند است و چه خوب است تئاتر عروسکی ما بزرگتری مانند ایشان دارد.

او اضافه کرد: در تلاش هستیم تا تئاتر عروسکی فقط محدود به جشنواره نباشد و در طول سال نیز اجرا داشته باشیم.

شفیعی ابراز امیدواری کرد: در دوره آینده جشنواره آثاری با مخاطب بالا خلق شود و یادآور شد: متاسفانه امروزه برای مخاطب کودک و نوجوان نمایش‌های اندکی تولید می‌شود در حالی که برای پرورش مخاطب آینده تئاتر به شدت نیازمند تئاترهای کودک هستیم تا تماشاگران از سنین کودکی با تئاتر آشنا شوند و ژانر عروسکی بهترین فرصت برای رسیدن به این هدف است.

او درباره مسائل مالی جشنواره نیز تصریح کرد: با حضور خانم برومند مطمئنم که هر طور شده این بودجه را جور می‌کنیم چون جرات مخالفت با ایشان را نداریم و امیدوارم حامیان خوبی برای جشنواره آینده داشته باشیم.

بعد از این سخنانف مرضیه برومند مطلبی را درباره اجرای عمومی آثار جشنواره مطرح کرد و ادامه داد: پارسال قول دادم برای کارهای خوب اجرا بگیرم و امسال هم همین قول را می‌دهم و از آقای شفیعی هم قول می‌گیریم تا دست و بال ما را باز بگذارند.

شفیعی نیز خطاب به برومند گفت: قول می‌دهم درصدی از ظرفیت تمام تالارهای نمایشی به اجرای تئاتر عروسکی اختصاص پیدا کند به شرط اینکه این آثار قابلیت جذب مخاطب داشته باشند.

در پایان جلسه که با حضور چهره‌هایی همچون ایرج طهماسب، حمید جبلی، فاطمه معتمدآریا، آزاده پورمختار، محمد اعلمی، محمد بحرانی، امیر سلطان‌احمدی، محمد عاقبتی، داود کیانیان، حسن دادشکر، زهرا صبری، اردشیر صالح پور، منوچهر اکبرلو، هرمز هدایت، افسانه زمانی، علی ابوالخیریان، مریم کاظمی،شادی پورمهدی، شیوا مسعودی،علیرضا ناصحی، محمدرضا مالکی، مهدی فرشیدی سپهر و ... برگزار شد، هادی حجازی‌فرف دیگر نمایشگر عروسکی که اجرای برنامه را بر عهده داشت، خطاب به هنرمندان تئاتر عروسکی گفت که منطقه آزاد کیش متقاضی اجرای تئاتر عروسکی است و گروه‌هایی که کار آماده دارند، می‌توانند آثارشان را در جزیره کیش اجرا کنند.