سنگ‌اندازی تندروها در مسیر توافق هسته‌ای

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل نوشت:


برنامه تحریم‌های جدید امریکا به بهانه توسعه برنامه موشکی ایران در حالی با واکنش هوشمندانه مقامات ارشد کشور از دستور کار «کاخ سفید» خارج شد که در آستانه اجرایی شدن تعهدات ایران و کشورهای 1+5 در چارچوب برجام، عملیات روانی و فضاسازی مخالفان توافق برای بر هم زدن قواعد تعیین شده برای پایان دادن به چالش هسته‌ای امری دور از انتظار نبود. در پیش گرفتن چنین رویکردی که کمی بعد از دستیابی به برجام از سوی تندروهای امریکایی برای به بن‌بست رساندن آن آغاز شده است در حالی است که بهانه اخیر امریکا برای تصویب تحریم به بهانه نقض تعهدات هسته‌ای ایران از چند منظر قابل بررسی است:

- توسعه برنامه موشکی ایران در حالی دستاویز اتهام جدید امریکا برای تحریم ایران قرار گرفته که این موضوع هرگز در چارچوب تعهدات برجام مطرح نشده است زیرا مذاکره‌کنندگان 1+5 بویژه طرف‌های غربی بخوبی می‌دانستند که برنامه موشکی کشورمان از خط قرمزهای تهران است و ایران هیچ گاه حاضر نیست درباره مسائل دفاعی خود که موشک هم جزئی از آن است، واردمذاکره یا بده بستان سیاسی شود. این نکته، واقعیتی پنهان نبود بلکه در موضع گیری‌های رسمی مذاکره‌کنندگان ایرانی، بارها، با قاطعیت و شفافیت اعلام شد و آنان تأکید کردند که توان موشکی کشورمان را هرگز بخشی از موضوعات قابل مذاکره در «برجام» نمی‌دانند. این نکته، نه فقط استراتژی مذاکراتی دولت بلکه موضع کل نظام نیز بوده و هست. طراحی و توسعه موشکهای پیشرفته توسط نهادهای مسئول ایران با هدف تسلیحات هسته‌ای صورت نمی‌گیرد و کاملاً جنبه دفاعی دارند و در زمره مسائل مربوط به امنیت ملی کشور قلمداد می‌شود. سخنگوی کاخ سفید هم چندی پیش بر این موضوع، مهر تأیید زد و مرتبط نبودن برنامه موشکی ایران با مذاکرات هسته‌ای را به طور رسمی اذعان کرد.

- مستند برنامه تحریم‌های جدید علیه ایران، قطعنامه 1929 سازمان ملل است حال آنکه قطعنامه جدید 2231 که همزمان با توافق«برجام»به تصویب «شورای امنیت» رسیده، اجرایی شدن تمامی قطعنامه‌های تحریم‌های پیشین سازمان ملل و اعضای شورای امنیت و از جمله امریکا را لغو خواهد کرد. قطعنامه 2231، هنوز وارد فاز اجرایی نشده اما با آغاز رسمی اجرای «برجام»، این قطعنامه هم در آینده نزدیک، وارد مرحله اجرا می‌شود و در نتیجه با لغو قطعنامه 1929، پایه مستند حقوقی تحریم ایران به اتهام گسترش توان موشکی ایران فرو می‌ریزد.

- نشر و بازنشر خبرهایی حاکی از تحت فشار قرار دادن ایران، اقدامی هدفمند است که توسط لابی‌های صهیونیستی مدیریت می‌شود و بیش از آنکه بازتاب دهنده واقعیت باشد، با هدف تحت تأثیر قرار دادن دولت امریکا برای عقب نشینی از تعهداتش در قبال ایران در چارچوب برجام پیگیری و اجرا می‌شود. اقداماتی که مدتی قبل، با طرح «محدودیت صدور روادید اتباع خارجی سفر‌کننده به امریکا» از سوی تندروهای کنگره کلید خورد، هرچند، با واکنش بموقع مقامات دیپلماتیک ایران جنبه ضد ایرانی این قانون توسط کاخ سفید به تعدیل منتهی شد، اما فضاسازی‌های مستقیم و بویژه غیرمستقیم علیه «برجام» همزمان با نزدیک شدن زمان اجرای آن ادامه دارد.

کارشکنی‌های محافل تندرو امریکایی برای به بن‌بست کشاندن اجرای«برجام»، این روزها، حالت اعمال فشار غیرمستقیم یافته و آنان درصددند با ایجاد تنش در موضوعات غیرهسته‌ای و تخریب روند اعتمادسازی متقابل، فضایی را به وجود آورند که واشنگتن و تهران دچار چالش‌هایی شوند که ترکش آنها به «برجام» اصابت کند و توافق به دست آمده منتفی شده و دو کشور به «نقطه صفر» یعنی وضعیت پیش از آغاز مذاکرات هسته‌ای بازگردند. طبیعی است، ایران در چارچوب دفاع از منافع ملی خود، هیچ مصوبه و تصمیم مغایر منافع ملی و امنیت ملی کشورمان را نخواهد پذیرفت و دو واکنش قاطع مقامات ارشد ایران به قانون ویزا و تحریم به بهانه گسترش توان موشکی، نشان از این واقعیت دارد که اقدامات احتمالی بعدی تندروهای امریکایی با پاسخ مشابهی روبه‌رو خواهد شد. بنابراین، کاخ سفید باید با درک و پذیرش چنین واقعیتی، الزامات پایبندی به تعهداتش در «برجام» را بپذیرد و مانع سنگ‌اندازی غیر هسته‌ای تندروها به سمت توافق هسته‌ای شود، وگرنه با پاسخ‌های قاطع و پیشاپیش مشخص ایران مواجه خواهد شد.