راه و رسم دانشگاه منتقد و گذر از دوران یخبندان

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم  احمد شیرزاد استاد دانشگاه نوشت:

گرامیداشت روز دانشجو در حالی برگزار شد که «دانشگاه»در دوره هشت ساله دولت گذشته سال‌های حاد و پرتنشی را پشت سر گذاشت. بویژه چهار سال دوم، دوره ای بود که دانشگاه ها به شدت تحت فشار بودند و دانشجویان به واسطه فعالیت های دانشجویی خود عقوبت های سنگینی پرداخت کردند. قرار گرفتن دانشجویان در فهرست سیاه محرومان از تحصیل موضوعی بود که سبب شد دانشگاه ها و دانشجویان  وارد دوران «یخبندان» شوند و دست به عصا راه  رفتن را پیشه خود کنند. در چنین شرایطی بود که حسن روحانی با شعار امنیتی زدایی از دانشگاه ها رای مردم را به خود اختصاص داد. خواست و وعده ای که روز گذشته نیز مورد تاکید او به عنوان رئیس جمهوری ایران قرار گرفت.

واقعیت آن است که اگر خواهان دانشگاه هایی شکوفا و پرتحرک هستیم و  بخواهیم دانشجویان در مسائل سیاسی و اجتماعی مشارکت داشته باشند، راهی جز این نیست که همه نهادهای حکومتی تحمل خود را نسبت به رفتارهای دانشجویی بالا ببرند و به خطاهای احتمالی با دیده اغماض بنگرند. بگذریم از این که در موارد زیادی اصولا شاید خطایی اتفاق نیفتاد و تنها تنگ نظری گروه‌های خاصی باعث شد که دانشجویان تحت فشار قرار بگیرند.

البته استادان دانشگاه  همواره دانشجویان را تشویق می کنند که سنجیده سخن بگویند و از صحبت های تند و بی محابا خودداری و  در فعالیت های دانشجویی جانب احتیاط را رعایت کنند و نظم و انضباط و قانون دانشگاه را محترم بشمارند. اما به هر حال طبع جوانی اقتضائاتی دارد و اگر  برخی نتوانند با سعه صدر و اغماض به فعالیت های دانشجویی بنگرند و دانشجویان را مطیع بخواهند ، نابسامانی بروز خواهد کرد.

فضای امنیتی وقتی ایجاد می شود که حس کنیم به دلیل برخی رویدادها و اتفاقات، امنیت کشور به خطر می افتد. به شخصه واقعا موردی را سراغ ندارم – غیر از موارد نادر اول انقلاب – که مثلا یک سخن حتی ناروا یا یک حرکت سیاسی حتی ناپسند امنیت کشور را به خطر انداخته باشد. حداکثر اتفاقی که ممکن است بیفتد این است که دانشجویی حرفی را مطرح کند که از دید ما نباید بگوید. این ها مساله امنیت نیست، بلکه مساله تربیت است. یعنی باید به دانشجویان خود سخن گفتن را بیاموزیم و برای این که سخن گفتن را بیاموزند باید اجازه داشته باشند که سخن بگویند. دانشجویی که نتواند سخن بگوید، هرگز سخن گفتن ساختارمند را یاد نخواهد گرفت. بنابراین برخورد امنیتی اصولا برخوردی است که جایش در دانشگاه نیست. این برخورد را باید با گروه های تروریستی یا کسانی داشت که امنیت کشور یا شهرها را به هم می ریزند. پس، این تحلیل از اساس ناروا بوده و باید کسانی که در رأس برخی سازمان‌ها و تشکل‌ها هستند برای دانشگاه حق نقد و پرسشگری قائل شوند و به نظارت قانونمند و  کلی بر محیط های دانشجویی بسنده کنند و بویژه از دخالت غیرقانونی در مدیریت های دانشگاهی پرهیز نمایند.

این ضرورت بویژه در شرایطی که به انتخابات مهم سیاسی در کشور نزدیک می شویم و به طور معمول دانشگاه ها به عنوان  یکی از نهادهای مرجع سیاسی فعال می شوند، اهمیت بیشتری می یابد. بنابر این باید از برخورد های سلیقه ای و فراقانونی با جلسات سخنرانی در دانشگاه ها پرهیز شود و تصمیم گیری های مسئولان دانشگاهی و دانشجویان در چارچوب قانون  ملاک عمل قرار گیرد.