نظرهای کارشناسی درباره نوسات قیمت دلار

هر چند نرخ دلار در دو سال گذشته ثباتی نسبی را تجربه کرد اما دو ماهی است که نوسانات آن روندی افزایشی داشته وهمین امر سبب شده تا فعالان اقتصادی این روزها نگران افزایش قیمت این ارز به چهار هزار تومان باشند.

 افزایش نرخ دلار در روزهای گذشته چشمگیر بوده و ماندگاری آن در کانال ٣٦٠٠ تومان، نگرانی هایی را برای فعالان بازار ایجاد کرده و این در حالی است که کارشناسان و مسئولان اقتصادی این نگرانی را بی مورد دانسته و معتقدند که نرخ ارز دوباره کاهش خواهد یافت.

البته افزایش نرخ ارز در بازار آزاد در حالی است که نرخ دولتی ارزها نیز این روزها روندی صعودی به خود گرفته به نحوی که نرخ دلار در پنجشنبه هفته گذشته(پنجم آذرماه) مرز سه هزار تومان را شکست.

بر همین اساس برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که نرخ دولتی دلار این روزها از بازار آزاد پیروی می کند.

اما از آنجایی که ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی بارها بر اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز از ابتدای سال 95 تاکید کرده، کارشناسان بازار ارز بر این باورند که افزایش نرخ دولتی دلار حرکت بانک مرکزی برای اجرای تک نرخی کردن ارز است.

البته ناگفته نماند که در هفته های گذشته مسئولان اقتصادی دولت دلایل متفاوتی را برای افزایش نرخ ارز اعلام کرده اند؛ این دلایل از افزایش تقاضا برای سفر زائران در ایام اربعین و دهه آخر صفر گرفته تا کاهش درآمدهای ارزی که ناشی افت شدید قیمت جهانی نفت را در بر می گیرد.

هر چند مسئولان بانک مرکزی در این ایام بارها وعده کاهش نرخ ارز را داده اند اما نرخ دلار تمایلی به پایین آمدن از نردبان قیمت ندارد.

نرخ دلار روز گذشته به رقم 3650 تا 3660 تومان افزایش یافت و امروز نیز به 3666 تومان رسید. البته قیمت دلار در24 خرداد 1392 معادل 3630 تومان بود و در سال 1391 به 3800 تومان و در سال 1392 به حدود 3500 تومان نیز رسیده بود. قیمت دلار در پایان سال 1392 و پس از انتخابات ریاست جمهوری، به کمتر از سه هزار تومان نیز رسید.

با توجه به اینکه سود بانکی 22 درصد است، نرخ ارز از ابتدای امسال تاکنون هفت و نیم درصد افزایش یافته که سه و نیم درصد آن در آبان ماه اتفاق افتاد که هنوز با نرخ حقیقی سال 1392 فاصله زیادی دارد.

اکنون این پرسش مطرح می شود که با توجه به این نوسانات، رشد نرخ ارز تا چه میزان ادامه می یابد؟

مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، نرخ واقعی ارز را پایین تر از ارقام موجود در بازار می داند و می گوید: نوسانات نرخ ارز کوتاه مدت است و پیش بینی می کنیم عواملی که تقاضای ارز را تقویت می کند با افزایش عرضه و اقدامات بانک مرکزی از بین برود و قیمت ارز به نقطه تعادلی خود برگردد.

صمد کریمی با بیان اینکه یکی از علل روند افزایش نرخ ارز، تغییرات نرخ بهره وری ارزهای خارجی است، گفت: رابطه یورو و دلار فرق کرده و افزایش تقاضای ارز، کاهش قیمت نفت و کاهش قیمت طلا نیز موثر بوده است زیرا افرادی که در بازار طلا سرمایه گذاری کرده اند طلای خود را به ارز تبدیل می کنند.

وی اظهارداشت: تقاضای مسافرتی و زیارتی ارز، کاهش قیمت طلا و کاهش قیمت نفت آثار خود را گذاشته و پیش بینی می کنیم این عوامل در آینده نزدیک در بازار نباشد بنابراین پیش بینی می کنیم نرخ ارز کاهش یابد.

مدیر اداره صادرات بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی به هیچ عنوان درصدد تضعیف نرخ ارز نیست و سیاست ثبات در نرخ ارز را ندارد و معتقد به شناور بودن قیمت آن است.
وی افزود: پیش بینی می کنیم پس از آغاز سال میلادی جدید، عرضه ارز افزایش یابد و عوامل غیربنیادین افزایش نرخ ارز از میان برود.

کریمی ادامه داد: در ماه های باقیمانده، عرضه ارز افزایش می یابد و به رغم افزایش تقاضا، به نرخ های واقعی و متعادل تر در قیمت ارز می رسیم.

وی تاکید کرد: نرخ های کنونی ، واقعی نیست و در ماه های آخر امسال نوسانات شدید نرخ ارز را نخواهیم داشت.

** کاهش قیمت ارز بعد از ماه صفر

شاهین شایان آرانی، کارشناس مسائل مالی نیز درباره دلایل افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر و رسیدن قیمت این ارز به بیش از سه هزار و ٦٠٠ تومان، گفت: آن طور که من حدس می زنم چنین افزایشی سه عامل دارد. مهم ترین عامل آن افزایش تقاضا برای ارز در شرایط زمانی فعلی است.
در مقطع کنونی به دلیل نزدیکی با روزهای اربعین بسیاری ازبه عتبات عالیات سفر کردند و به همین دلیل تقاضا برای ارز بالا رفت. چنین اتفاقی در دوران حج یا اندکی قبل از عید نیز می افتد و به همین دلیل نمی توان نوسان اخیر را مهم ارزیابی کرد زیرا مقطعی است.

وی ادامه داد: اما افزایش قیمت دلار به بالای سه هزار و ٦٠٠ تومان اتفاق تازه ای نیست و نمی توان تنها آن را به افزایش مقطعی تقاضا مرتبط دانست. به همین دلیل دو عامل تاثیرگذار دیگر هم برای این امر می توان متصور شد. یکی از این عوامل کاهش نرخ سود بانکی است که باعث شد برخی افراد وجوه خود را از بانک ها خارج کنند و به بازار ارز روی بیاورند.

این کارشناس اقتصادی، عامل سوم را ساماندهی موسسه های غیرمجاز توسط بانک مرکزی دانست و ادامه داد: این موسسات مالی غیرمجاز بخشی از پول مردم را در اختیار داشتند که با توجه به درگیری های اخیر بانک مرکزی با آنها احتمالا بخشی از مردم پول های خود را از این موسسات خارج کرده و به سمت بازار ارز سرازیر کردند.

شایان آرانی خاطرنشان کرد: با تمام این تفاسیر، پیش بینی می کنم بعد از ماه صفر، قیمت دلار به سمت کاهش میل کند البته به شرطی که اتفاق خاصی تا آن زمان رخ ندهد.

همچنین محمدحسین فاتحی کارشناس مسایل اقتصادی  تغییرات نرخ ارز را تابع بسیاری از متغیرها دانست و گفت: به طور عام جو روانی بر بازار حاکم است و پیش بینی دلالان و تاجرها قیمت ها را تغییر می دهد.

وی ادامه داد: با توجه به برخی از پیش بینی ها، بسیاری از افرادی که برای سال جدید میلادی تقاضا دارند و معتقدند که با افزایش نرخ طلای جهانی مواجه می شوند هم اکنون تحرکات خود را آغاز کرده اند.

فاتحی، همزمانی با اربعین و فضای روانی را از دیگر دلایل رشد نرخ ارز دانست و گفت: این فضای روانی تا دو یا سه هفته آینده از بین می رود.

این کارشناس مسائل اقتصادی اظهارداشت: به نظر می رسد فضای روانی تا دو هفته آینده ملایم شود زیرا تجربه تاریخی 20 ساله نشان می دهد که نوسانات در این بازار پلکانی نیست و به صورت شوک است.

وی در پایان تاکید کرد، این امر را نباید از یاد بُرد که دولت تمایلی به رشد نرخ ارز ندارد و تلاش می کند قیمتها در این بازار نوسانان نداشته باشد بر همین اساس نباید انتظار افزایش نرخ ارز تا چهار هزار تومان را داشت.