زنگنه:تحریم بازار را سیاسی کرد

ایران به عنوان موسس مجمع کشورهای صادرکننده گاز( GECF ) امسال میزبان این مجمع خواهد بود و این در حالی است که در دولت گذشته ایران نقش چندانی در این مجمع نداشت و تنها به عنوان یک عضو در این مجمع حضور پیدا می‌کرد‌ اما اکنون با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید ایران علاوه برای اینکه میزبان سومین نشست مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز است‌، سمت دبیرکلی این مجمع را نیز در اختیار دارد.

به همین منظور پیش از برگزاری این مجمع، وزیر نفت روز گذشته با حضور نشست خبری ضمن اشاره به اهمیت برگزاری اجلاس سران و نشست وزیران جی‌یی‌سی‌اف در تهران به تشریح اهداف برگزاری این مجمع پرداخت.

بیژن نامدار زنگنه محور اصلی سومین اجلاس سران جی‌یی‌سی‌اف را «گاز و توسعه پایدار» عنوان کرد که این موضوع ناظر به بحث‌های زیست‌محیطی است و حاوی پیام برای کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی خواهد بود.

وزیر نفت با اشاره به اینکه اعضای کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس به نوعی رقیت یکدیگر به حساب می‌آیند، گفت : در اجلاس GECF نتیجه مهم این است که رقبا در حوزه صادرات گاز با یکدیگر جمع شده و به این حد از بلوغ رسیدند که در کنار رقابت با یکدیگر همکاری کنند.

زنگنه، با اشاره به تاخیر در برگزاری اجلاس کاپ ٢١ (کنفرانس بین‌المللی تغییرات آب و هوایی ٢٠١۵ سازمان ملل متحد) به دلایل حوادث اخیر فرانسه گفت: گاز به عنوان سوختی پاک در سال‌های آینده نقش مهمی در تامین انرژی مورد نیاز کشورها پیدا خواهد کرد.

برگزاری اجلاس با حضور سران ٩ کشور

وزیر نفت با تاکید بر اینکه این نخستین اجلاس سران است که با حضور ٩ رییس کشور برگزار می‌شود، ادامه داد: در نخستین اجلاس جی‌یی‌سی‌اف که در قطر برگزار شد چهار رییس کشور و در اجلاس دوم در روسیه شش رییس کشور حضور داشتند و برای سومین اجلاس که در تهران برگزار می‌شود تاکنون حضور ٩ رییس کشور قطعی شده است.

وی در ادامه به تبیین تفاوت‌های موجود بین جی‌یی‌سی‌اف و سازمان اوپک پرداخت و گفت: اوپک از ابتدای تاسیس (١٩۶٠) تا سال ١٩٧٢ بیشتر به عنوان نهادی برای هماهنگی کشورهای عضو مطرح بود و از سال ١٩٧٢ به بعد توانست به صورت تدریجی به نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار دست یابد تا جایی که امروزه می‌تواند با نقش آفرینی در میزان عرضه نفت به بازار در جهت حداکثر کردن درآمد اعضای خود حرکت کند.

زنگنه با بیان اینکه به طور کلی ماهیت بازارهای گاز نسبت به بازارهای نفت تفاوت بنیادی دارد، تصریح کرد: در گذشته بازارهای گاز درازمدت و از طریق خط لوله شکل می‌گرفت ولی به مرور با توسعه صنعت LNG بازار تک محموله‌ای گاز مطرح شده که هر قدر سهم بازار تک محموله‌ای افزایش یابد احتمال نقش‌آفرینی جی‌یی‌سی‌اف نیز در بازار جهانی گاز بیشتر می‌شود.

وزیر نفت ادامه داد: در حال حاضر در دبیرخانه جی‌یی‌سی اف مرکزی برای جمع‌آوری اطلاعات ایجاد شده است و مدل عرضه و تقاضای انرژی مانند مدل عرضه و تقاضایی که مخصوص اوپک طراحی شد برای جی‌یی‌سی‌اف نیز ایجاد شده است.

وی زمینه اصلی اجلاس جی‌یی‌سی‌اف امسال را گاز و محیط‌زیست عنوان کرد و با اشاره به گاز و توسعه پایدار (به عنوان محور این اجلاس) اظهار کرد: این اجلاس در بیانیه پایانی خود نیز قطعا به مسایل زیست‌محیطی اشاره می‌کند.

زنگنه در ادامه با اشاره به اینکه حدود ٧٠ درصد ذخایر گاز، ۴۵ درصد تولید گاز جهان، حدود ٨۵ درصد تجارت گاز به صورت LNG و ۴٠ درصد تجارت گاز به صورت خط لوله در اختیار کشورهای عضو و ناظر جی‌یی‌سی‌اف است، گفت: ایران بیشترین ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و روز به روز سهم ما در بازار داخلی و جهانی افزایش می‌یابد.

هدف‌گذاری تولید هزار میلیون متر‌مکعب گاز در روز

زنگنه با بیان اینکه هم‌اکنون نزدیک ٩٠ درصد جمعیت کشور تحت پوشش شبکه‌های گازرسانی قرار دارد، گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در دو سال و نیم آینده تولید گاز کشور به بیش از هزار میلیون متر‌مکعب در روز افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به محدودیت‌های ناشی از تحریم در مسیر صادرات گاز ایران گفت: هم‌اکنون آماده صادرات گاز ایران به عراق هستیم و با اجرایی شدن صادرات گاز به این کشور از دو طریق نفت شهر و بصره در مجموع روزانه بیش از ۵٠ میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر خواهد شد.

وزیر نفت در خصوص صادرات گاز به پاکستان نیز گفت: پاکستان به دلیل تحریم انجام این پروژه را متوقف کرده بود اما ما خطوط لوله را تا مرز احداث کرده‌ایم.

زنگنه درباره اثرگذاری سیاست بر اقتصاد افزود: تحریم یک حرکت غیراقتصادی و سیاسی در محیطی اقتصادی است و بازار نفت و گاز باید حتما غیرسیاسی باشد.

وی تاکید کرد: تحریم‌های ایران کار ظالمانه‌ای بود که در خصوص کشور ما اعمال شد.

امید برای نقش‌آفرینی GECF در بازار

زنگنه در تشریح تفاوت‌های اوپک و جی‌یی‌سی‌اف با اشاره به اینکه اوپک یک سازمان است اما جی‌یی‌سی‌اف محل گفت‌وگو است، افزود: این دو با هم تفاوت‌های بنیادی دارند اما همان‌طور که بیش از ١٢ سال طول کشید تا اوپک توانست به اثرگذاری در بازار نفت برسد امیدواریم در سال‌های آینده جی‌یی‌سی‌اف نیز بتواند در بازار نقش آفرینی کند.

زنگنه با بیان اینکه ایران تنها کشوری در منطقه است که گاز مازاد برای اختصاص به صادرات و صنایع در اختیار دارد، گفت: اگرچه قطر نیز از منابع گازی بسیاری برخوردار است اما عمده گاز این کشور تخصیص داده شده و تعهداتش اشباع است.

توانایی ایران برای تبدیل شدن به‌هاب صادرات گاز

وزیر نفت یادآور شد: به جز قطر بقیه کشورهای اطراف خلیج فارس مصرف کننده گاز هستند و ایران می‌تواند به‌هاب بزرگ منطقه در صادرات و واردات گاز تبدیل شود.وی گفت: جی‌یی‌سی‌اف و اوپک مصادیق ایجاد نهادهایی برای همکاری رقبا با یکدیگر است و به عبارت دیگر امروزه کشورها به این حد از بلوغ و فرزانگی رسیده‌اند که در عین حال که با یکدیگر رقابت کنند همکاری‌های مشترکی نیز داشته باشند.

به گفته وی، ایران نیز اگرچه در جی‌یی‌سی‌اف و اوپک رقبای بالقوه و بالفعل دارد اما به عنوان کشوری بزرگ از ظرفیت‌های توسعه‌ای خود به بهترین نحو استفاده می‌کند.

زنگنه با بیان اینکه تزریق گاز به میدان‌ها و تامین مصرف داخلی از اولویت‌های ایران در استفاده از گاز تولیدی کشور است، گفت: با توجه به اینکه حدود ٩٠ درصد شهرهای کشور تحت پوشش شبکه گازرسانی قرار دارند و همه صنایع و نیروگاه‌ها از گاز استفاده می‌کنند تاکنون نتوانسته‌ایم نقش تعیین‌کننده‌ای در صادرات گاز داشته باشیم.

بازار آسیا اولویت صادرات LNG
وی در خصوص برنامه‌های صادرات گاز ایران عنوان کرد: اولویت صادرات LNG ابتدا بازارهای صادراتی در آسیا و سپس اروپاست زیرا صادرات گاز به کشورهای دور از طریق خط لوله به دلیل هزینه‌های فراوان (ترانزیت و هزینه‌های احداث) از حاشیه سود کمتری برخوردار است.

زنگنه با بیان اینکه ایران از صادرات گاز به عراق‌ به ویژه کردستان عراق، افغانستان و کشورهای جنوب خلیج فارس استقبال می‌کند، اظهار کرد: تاکنون بررسی‌ها نشان می‌دهد صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله گزینه مناسبی نیست زیرا عواید چندانی برای ما ندارد و برای صادرات به اروپا LNG نسبت به خط لوله گزینه مناسب تری است.وی با تاکید بر اینکه راه اندازی پروژه‌های LNG ایران باید با بهره مندی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در دستور کار قرار دارد، افزود: در حوزه صادرات گاز به روش LNG اولویت ما بازار آسیاست.

وزیر نفت با اشاره به اینکه هم‌اکنون یک واحد LNG ١٠ میلیون تنی ناتمام داریم که به دلیل تحریم متوقف شده است، گفت: راه‌اندازی این طرح نیازمند سالانه ١۵ تا ١۶ میلیارد مترمکعب گاز یعنی حدود دو فاز پارس‌جنوبی است.

افتتاح فاز 17 پارس‌جنوبی تا پایان سال

زنگنه با یادآوری اینکه به زودی طرح توسعه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس‌جنوبی افتتاح و پیش بینی می‌شود تا پایان سال فاز ۱۷ پارس‌جنوبی افتتاح رسمی شود، تاکید کرد: در مجموع تا پایان فعالیت دولت تدبیر و امید، طرح توسعه کل فازهای پارس‌جنوبی به استثنای فاز ۱۴ راه‌اندازی شود.

وزیر نفت دراین باره که دیپلماسی گازی ایران در جی‌یی‌سی‌اف چیست و چه سیاستی را دنبال می‌کند، گفت: دیپلماسی گازی ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز تدوین نمی‌شود بلکه در داخل کشور تهیه می‌شود و در آن راستا ایران اهداف خود را در این مجمع پیگیری می‌کند.

زنگنه در پاسخ به سوالی درباره ساخت و خرید پالایشگاه‌ها یا سهام آنها از سوی ایران در پساتحریم گفت: یکی از سیاست‌های ایران در فروش نفت در دوران بعد از لغو تحریم‌ها، خرید پالایشگاه‌ها و سهام آنها برای تامین امنیت تقاضاست مشروط بر اینکه پالایشگاه‌هایی که سهام آنها خریداری می‌شوند، نفت خود را از ایران بخرند.

به گفته وی، البته قرار نیست وزارت نفت اقدام به خرید این پالایشگاه‌ها کند بلکه کارهای کارشناسی و مذاکرات برای خرید آنها از سوی نفت پیگیری می‌شود و صندوق توسعه ملی در مورد نحوه خریداری اقدام می‌کند؛ ایران قرار است ورود به این عرصه را در پساتحریم تجربه کند.

وزیر نفت درباره خرید نفت از سوی مشتریان سنتی ایران در اروپا و آسیا پس از لغو تحریم‌ها نیز اظهار کرد: سیاست ایران، بازگشت به فروش نفت به مشتریان سنتی به میزان قبل از اعمال تحریم‌هاست و پس از تحریم‌ها قطعا بازار آسیا به دلیل نزدیکی برای ایران در اولویت خواهد بود.

زنگنه با بیان اینکه ارتباط ما با مشتریان سنتی نفت ایران دوسویه خواهد بود، تصریح کرد: در صورت افزایش دریافت بیشتر نفت از سوی مشتریان سنتی، ایران نیز در اقدامی دوسویه، خرید برخی کالاها و تجهیزات یا استفاده از توانمندی آن کشورها را در دستور کار قرار می‌دهد. به گفته زنگنه، ۴٠ درصد نفت ایران پیش از تحریم‌ها به بازار اروپا و ۶٠ درصد آن به بازار آسیا صادر می‌شده است.
ورود آمریکا بازار گاز را متحول می‌کند

وی درباره تاثیر ورود آمریکا به بازار صادرات گاز در حالی که یک دهه گذشته واردکننده گاز بوده است‌، گفت‌: قطعا ورود آمریکا تغییرات زیادی را در بازار گاز ایجاد خواهد کرد؛ روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد و سبب کاهش قیمت در بازار می‌شود.

زنگنه در خصوص اولویت‌های صادرات گاز ایران گفت: کشورهای منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی، اولویت ایران برای صادرات گاز هستند، هم به صورت LNG و هم از طریق خط لوله اولویت با کشورهای همسایه است‌؛ ضمن اینکه قرار نیست ایران به هر قیمتی گاز خود را صادر کند.
وی همچنین درباره بهره‌برداری سیاسی از کنفرانسGECF با تاکید بر اینکه بازار نفت و گاز یک بازار اقتصادی است که باید از سیاست دور بماند، تصریح کرد: ما به دنبال کنترل سیاسی در بازار نیستیم و کسانی که در بازار نفت کار سیاسی کرده‌اند همان کشورهای تحریم‌کننده بودند. لازم است در حوزه اقتصادی کار کاملا اقتصادی باقی بماند تا روابط آزاد بین مشتری و فروشنده باشد تا فروشنده بتواند به اندازه کافی عرصه ورود داشته باشد.

ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار گاز ندارد

وزیر نفت بابیان اینکه ایران در حال حاضر نقش تعیین کننده‌ای در بازار صادرات گاز ندارد، گفت: در حال حاضر صادرات گاز ایران معادل با حجم واردات گاز است
وی با اشاره به اینکه همه کشورهای حوزه خلیج‌فارس به جز قطر مصرف‌کننده گاز هستند، اظهار کرد: دیپلماسی گازی ما در این اجلاس تعیین نمی‌شود بلکه سیاست ملی و دیپلماسی ما در حوزه گاز در منافع ملی ما تدوین می‌شود و از این اجلاس تنها به عنوان اهرم استفاده می‌کنیم.

وزیر نفت ادامه داد: کار سیاسی که در مورد تحریم نفت ایران صورت گرفت ظالمانه و غیرقانونی بود و درGECF و اوپک ما به دنبال آثار سیاسی نیستیم.

اولویت با سوخت‌رسانی با گاز طبیعی

وزیر نفت در ادامه با اشاره به اینکه تا دو سال آینده مصرف نفت سفید، گاز مایع و نفت کوره در کشور به صفر نزدیک می‌شود، گفت: اولویت اصلی ما افزایش سوخت‌رسانی با گاز طبیعی است و حتی قصد داریم از طریق LNG و خاموش کردن فلرهایی که در حال حاضر روشن هستند، گاز مورد نیاز خود را تامین و بخشی از آن را صادر کنیم.

وی با اشاره به حضور کشور روسیه در این اجلاس گفت: ما مذاکراتی را با کشورهای مختلف در خصوص سرمایه‌گذاری در بالادست صنعت نفت ایران داشته‌ایم که یکی از این کشورها روسیه بوده است و آنها نیز ابراز علاقه‌مندی برای حضور در حوزه بالادستی ایران کرده‌اند.

نیازی به مذاکره با اوپک نیست

این عضو کابینه دولت همچنین در خصوص افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام ایران در دوران پساتحریم و مذاکرات ایران با اوپک، گفت: ایران هیچ گونه مذاکره‌ای با اوپک برای افزایش تولید و صادرات نفت خام خود نمی‌کند بلکه تنها سیاست‌های جدید افزایش تولید نفت را به سازمان اوپک اعلام کردیم و اطلاع دادیم.

لازم به ذکر است‌ شنبه هفته آینده اجلاس وزرا به‌صورت صبح و بعدازظهر و دوشنبه هفته آینده نیز اجلاس سران با اعضای اصلی و ناظر‌ برگزار می‌شود و در این اجلاس سران فرصت دارند درباره صادرات گاز‌ اظهار‌نظر کرده و در روز پایانی نیز بیانیه مشترکی تهیه و تنظیم می‌شود.کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا‌ و امارات به عنوان ١٢ عضو اصلی این مجمع جهانی و هلند، نروژ، عراق، عمان و پرو به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز حضور دارند و براساس آخرین اطلاعات حضور روسای جمهور‌ کشورهای بولیوی، روسیه، گینه استوایی، نیجریه، ونزوئلا و عراق و همچنین نخست وزیر الجزایر در این اجلاس قطعی شده است. رییس‌جمهور‌ ترکمنستان نیز به عنوان مهمان در این اجلاس حضور خواهد یافت.

منبع: جهان صنعت