مشکل عادل الجبیر "فیل‌ها" هستند!

روند سیاسی در سوریه آغاز شده است. در نشست وین دستورکاری مبنی بر تشکیل دولت انتقالی طی شش ماه پس از آتش بس و برگزاری انتخابات ظرف 18 ماه تدوین شد.

تمامی این برنامه‌های شفاف در روند سیاسی در حالی است که عربستان در این مذاکرات مواضعی اتخاذ کرد که احتمالا شرکت کنندگان در نشست را به خانه اول بازمی‌گرداند چون در حالی که شرکت کنندگان توافق کرده‌اند توافقی در مورد سرنوشت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه صورت نگیرد و ادامه روند سازش سرنوشت وی را مشخص کند اما عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی خواسته است در کنار مساله سرنوشت اسد درباره موضوع حزب الله و دیگر گروه‌های هم‌پیمان سوریه که همه را "تروریست" خوانده، تصمیم گیری شود. این امر نشان می‌دهد که مساله تعیین گروه‌های مسلح تروریستی که باید تا قبل از آتش بس تعیین شوند، دیگر مساله‌ای است که بر سر آن توافق نشده است.

 روزنامه الاخبار لبنان در خصوص جزئیات وین نوشت: روسیه و آمریکا این قصد را دارند که 10 کشور را در نشست بعدی وین دور هم جمع کنند که در راس این کشورها عربستان و ایران هستند و همچنین نمایندگانی از سازمان ملل و اتحادیه اروپا حضور خواهند داشت و برای نخستین بار نیز اتحادیه عرب و همچنین سازمان همکاری اسلامی حضور می‌یابند. با وجود اینکه اختلاف آنها در مورد سرنوشت بشار اسد ادامه یافته است اما شرکت کنندگان در مذاکرات وین به این توافق رسیدند که دیدار جدیدی حدود یک ماه دیگر برگزار شود تا پیشرفت‌ها در زمینه دستیابی به آتش بس و آغاز روند سیاسی براساس جدول زمانی تعیین شده جهت تشکیل دولت انتقالی طی شش ماه و برگزاری انتخابات ظرف 18 ماه مورد بررسی قرار بگیرد. این چیزی است که در کنفرانس خبری در پایان این دیدار اعلام شد.

اما طبق اطلاعاتی که روزنامه الاخبار لبنان به دست آورده است، در جلسه غیرعلنی اختلافات میان عادل الجبیر و جان کری، همتای آمریکایی وی بالا گرفته است و نماینده عربستان در این جلسه بر مساله رفتن اسد تاکید می‌کرد و می‌گفت "ما می‌خواهیم فیلی که در اتاق جا نمی‌شود را کنار بگذاریم ... بشار اسد و سرنوشتش باید مشخص شود."

وی همچنین حزب الله لبنان و گروه‌های عراقی را با داعش و جبهه النصره یکی کرده است.

باج‌خواهی‌های عربستان در دقیقه نود و پیش از تصویب جدول زمانی برای روند سازش سیاسی کاملا مشهود بود چرا که عادل الجبیر که خودش طرح متحد کردن مخالفان پراکنده را داده بود خواهان عدم درج نام کشورش در این موافقتنامه شد در حالیکه به موجب آن قرار شد پایان دسامبر به عنوان موعد تشکیل هیات مخالفان تعیین شود.

وی گفت: مساله‌ای که ما از آن رنج می‌بریم این است که ما به خارج کردن فیل از اتاق که همان اسد و سرنوشتش است، ادامه می‌دهیم اما در عین حال نمی‌توانیم وجود فیل دیگری در اتاق که گروه‌های خارجی در سوریه هستند بی‌توجه باشیم آنچه رخ داده ظاهرا توافق است اما در واقع هیچ توافقی وجود ندارد ما در مورد النصره و داعش صحبت کردیم اما در مورد سپاه قدس، تیپ بدر یا حزب الله یا دیگر شبه نظامیان از عراق، ایران و لبنان صحبت نکردیم.

عادل الجبیر افزود: ما در مورد روند انتقال سیاسی در سند سه صفحه‌ای صحبت کردیم اما کلمه پنج حرفی الاسد را مورد بی‌توجهی قرار دادیم ما نقطه نظراتی در مورد سندی داریم که به همتایان شما داده شده است اما همتای آمریکایی وی حرف عادل الجبیر را قطع کرد و گفت: اجازه بدهید من آنچه را که گفتم مجددا تکرار کنم. چراکه من گمان نمی‌کنم این فیلی که در اتاق وجود دارد نادیده گرفته شده است. من کاملا شفاف صحبت کردم تو و همچنین افراد دیگر پشت میز مذاکرات به صورت شفاف گفتند که صلحی با بشار اسد وجود نخواهد داشت ما صدها بار این مساله را گفته‌ایم. سوریه و همچنین ایران این مساله را از ما شنیدند روسیه می‌داند که مذاکرات در جریان است و این امر برای ما خط پایان است. این موضوع قبل از ورود به مذاکرات حل نخواهد شد. ما در خصوص این مساله واضح و شفاف صحبت کردیم. ما کلیاتی را در بیانیه اعلام کردیم ما در مورد سرنوشت اسد اختلاف نظر داریم ما در این مسیر حرکت می‌کنیم چرا که بر این امر تکیه داریم که خود سوری‌ها در جریان مذاکرات و در روند انتقال سیاسی این مساله را حل خواهند کرد. اگر این مساله حل نشده باشد ما زمانمان را پشت میز مذاکرات و تلاشهایمان را هدر داده‌ایم و جنگ ادامه خواهد داشت.

کری گفت: توافق کردیم که در مورد سرنوشت اسد اختلاف نظر داشته باشیم ما بر این روند انتقالی جهت حل اختلافات حساب باز می‌کنیم. شاید خود اسد سه ماه بعد بگوید که من کاندیدای انتخابات نخواهم شد چه بسا احساس کند که قدرت او در روند انتقالی تغییر کرده است و سوریه دیگر آن سوریه سابق نخواهد بود اما هنوز این مساله را نمی‌دانیم اما فیل را نادیده نمی‌گیریم همه می‌دانند که آن وجود دارد به همین دلیل باید خود را راضی کنیم که این مساله در روند انتقالی حل خواهد شد و اگر حل نشود در آن هنگام صلحی وجود نخواهد داشت همه ما این مساله را می‌دانیم و هیچ کس تردیدی در این خصوص ندارد.

وی افزود: من معتقد نیستم که هیچ راهی برای حل این مساله جز از طریق این ساختار وجود داشته باشد اگر کسی مکانیسم دیگری را برای راه حل دارد ما از آن استقبال می‌کنیم تا آن را روی میز قرار دهیم.

عادل الجبیر سخن کری را قطع کرده و گفت: نکته‌ای که جان کری آن را می‌گوید ما آن را علنا گفته‌ایم و همچنان خواهیم گفت اما این مساله در سند مطرح نشده است. در همین هنگام کری نیز پاسخ داد این مساله در سند اصلی مطرح نشده است اما پیش از این بر آن تاکید کردیم و اکنون نیز مجددا بر آن تاکید می‌کنیم.

عادل الجبیر نیز عنوان داشت که کشورش معتقد است تفاوتی میان جمله "مردم سوریه سرنوشت کشورش را تعیین می‌کنند " با جمله "مردم سوریه سرنوشت اسد را تعیین می‌کنند" وجود دارد.

در اینجا سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز مداخله کرد و خطاب به عادل الجبیر گفت: جان کری جوابش را گفت. ما در مورد سرنوشت اسد اختلاف نظر داریم اما می‌توانیم صحبت کنیم. من معتقدم که جان این مساله را گفت.

عادل الجبیر نیز پاسخ داد: گفتن این مساله که ما اختلاف نظر داریم یک چیز است و گفتن اینکه مردم سوریه سرنوشت اسد را تعیین می‌کنند، چیز دیگری است.

وزیر خارجه روسیه نیز این گونه پاسخ او را داد: نه این مساله تفاوتی ندارد این چیزی است که ما در 23 اکتبر گفتیم. اگر می‌خواهی که به مساله اسد اشاره کنی باید کاملا به ساختار و مکانیزمی که ما در سی‌ام اکتبر آن را به کار بردیم رجوع کنی.

سپس جان کری نیز مداخله کرد و گفت: آنچه که ما در گذشته گفتیم این بود که آینده سوریه را مردم سوریه تعیین خواهند کرد و این پایه و اساس چیزی است که ما در حال حاضر می‌گوییم. همچنین توافق کردیم بر سر این امر نظراتمان فرق کند. همچنین توافق کردیم که سرنوشت اسد در جریان روند انتقالی تعیین شود. چرا که برخی از شرکت کنندگان بر این باور بودند که سرنوشت اسد باید هرچه سریعتر تعیین شود.

سرگئی لاوروف نیز این سوال را مطرح کرد که آیا عربستان مسئول این است که نمایندگان مخالفان را تعیین کند یا خیر که در اینجا عادل الجبیر اعلام کرد که وی فهرست‌هایی از سوی روسیه و آمریکا در مورد گروه‌های مخالف دارد و هماهنگی با استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل صورت خواهد گرفت و "ماموریت وی موفقیت آمیز نخواهد بود" مگر اینکه این مساله به دست کشور او باشد.

عادل الجبیر از حد و مرز ادبیات گفتمان سیاسی و دیپلماتیک پا فراتر گذاشت و گفت که یا دیگران باید این پیشنهاد وی را بپذیرند یا آن را رد کنند که این مساله جان کری را واداشت تا از وی انتقاد کند.

کری در اینجا به گونه‌ای به نظر رسید که گویی آرزو می‌کرد عادل الجبیر آغاز روند سیاسی را بپذیرد.

تعلل عربستان مورد انتقاد استفان دی میستورا نیز قرار گرفت و وی تصریح کرد که فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه سوریه از دیرباز فهرست هیات دولت سوریه را ارائه داده است و منتظر است که مخالفان در مورد حضور خود تصمیم بگیرند.

به محض اینکه نشست وین که با حضور 20 کشور روز شنبه برگزار شد وزیر خارجه عربستان شروع به تهدید دولت سوریه در تریبون‌های رسانه‌ای کشورش کرد و گفت که ماندن اسد در راس نظام سوریه، عربستان را وامی‌دارد تا از افراد مسلح حمایت کند که این امر به منزله نادیده گرفتن عربستان و به چالش کشیدن جامعه بین‌الملل بود که کاملا بر لزوم حل و فصل سیاسی در سوریه تاکید کرده است.

پایگاه شام تایمز نیز گزارش داد: عادل الجبیر کشورش از افراد مسلح جیش الاسلام حمایت می‌کند که دمشق را با خمپاره و موشک‌های کاتیوشا تقریبا هر روزه هدف قرار می‌دهند و همچنین از جیش الفتحی حمایت می‌کند که جبهه تروریستی النصره اکثریت اعضای آن را تشکیل می‌دهد و همچنین از احرار الشام و برخی دیگر از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کند.

وی در پایان مذاکرات وین در مقابل خبرنگاران گفت که کشورش به حمایت از آنچه که او آنها را مخالفان سوری نامید ادامه خواهد داد و این در صورتی خواهد بود که بشار اسد در روند سیاسی کنار نرود.

وی در راستای تلاش خود برای دامن زدن به جنگ سوریه و به چالش کشیدن کشورهای شرکت کننده در وین که در مورد روند سیاسی در چارچوب یک طرح و چندین مرحله به توافق رسیده‌اند این حرف را گفت.

طرف روسی نیز عنوان داشت که سوریه با این طرح‌ها موافقت کرده است و استفان دی میستورا نیز بر این صحبت‌ روسیه صحه گذاشت.

شکی وجود ندارد که طرف عربستانی در حال حاضر خطری که افراد مسلح آن را در دو حومه جنوب شرقی و جنوب غربی حلب تهدید می‌کنند و همچنین فروپاشی‌های پی در پی تروریست‌های خود در حومه دمشق، حمص و ادلب را درک می‌کند و همچنین می‌بیند که ارتش سوریه و هم‌پیمانانش در ده‌ها محور به چه پیشروی‌های سریعی دست می‌یابند که این امر آن را وامی‌دارد تا برخورد با ابرقدرت‌ها و در راس آنها روسیه و آمریکایی را انتخاب کند که در مورد نزدیک بودن دیدگاه‌ها حول پیرامون حل بحران سوریه صحبت کردند همچنین دولت سوریه انعطافی نشان داده و اعصابش نیز آرام است که این مساله عامل محرکی برای رفتارهای جنون آمیز طرف سعودی و متوسل شدن به تهدید است.

طرف عربستانی می‌داند که در صورت برخورد مستقیم با جامعه بین‌المللی که به راه حل‌های سیاسی و واگذار کردن این مساله به مردم سوریه از جمله تصمیم گیری در مورد ریاست جمهوری سوریه تمایل دارد در واقع دست به خودکشی زده است.