شورش شاهزاده ها علیه ملک سلمان

هشت نفر از 12 فرزند بازمانده پایه گذار پادشاهی عربستان از کنار زدن ملک سلمان، 79 ساله، پادشاه بیمار این کشور حمایت کرده و تلاش می کنند تا برادر 73 ساله سلمان را جایگزین وی کنند.

این شاهزادگان سعودی مدعی اند که اکثریت قاطعی از علمای اسلامی قدرتمند در این کشور از «کودتای کاخ» برای سرنگونی سلمان و انتصاب شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، وزیر سابق کشور، به جای او پشتیبانی می کنند. به گزارش ایندیپندنت، یکی از شاهزادگان سعودی که از نوادگان ابن سعود (مردی که سلسله پادشاهی در این کشور را در سال 1932 پایه نهاد) است، می گوید: «علما و مذهبیون شاهزاده احمد را ترجیح می دهند؛ البته نه همه آنها بلکه 75 درصد از آنها.» ایندیپندنت می افزاید: حمایت روحانیون برای تغییر پادشاه حیاتی است؛ چراکه در سیستم سعودی تنها روحانیون وهابی هستند که از قدرت اعطای مشروعیت سیاسی و مذهبی به رهبری برخوردارند.

این خبر که به تازگی فاش شده نشان می دهد که فشار روزافزونی در درون خانواده سلطنتی وجود دارد (خانواده ای که به طور طبیعی همه چیز در درونشان حالتی پنهانی و اسرارآمیز دارد) که باعث شده کشمکش های درونی بر سر قدرت، از زمانی که ملک سلمان قدرت را به دست گرفت، ناگهان فوران کند. این شاهزاده که به دلایل امنیتی نام خود را افشا نکرد همان نویسنده دو نامه اخیری است که از خانواده سلطنت خواسته تا سلمان را در راستای حفظ مصالح عربستان و جلوگیری از فروپاشی در کشور کنار بزنند. این «کنار زدن» البته در تاریخ معاصر عربستان بی سابقه نیست و شاهزادگان می توانند با توسل به این سابقه سخن خود را به کرسی بنشانند.

در سال 1964 ملک سعود سرانجام پس از کشمکشی طولانی بر سر قدرت ساقط شد آن گاه که اکثریت اعضای ارشد خانواده سلطنتی و نهاد مذهبی این پادشاهی یک صدا شده، پشت او را خالی کرده و حمایت خود از وی را پس گرفتند. این شاهزاده معترض می گوید همین امر به شکل دیگری علیه سلمان در حال وقوع است. این شاهزاده که ید طولایی در نامه نگاری دارد به ایندیپندنت می گوید: «اگر سلمان همچون ملک سعود کشور را ترک کند در داخل و بیرون از کشور بسیار محترم خواهد بود. درغیراین صورت، شاهزاده احمد به عنوان ولیعهد انتخاب خواهد شد اما با کنترل و مسوولیت کامل بر تمام کشور؛ اقتصاد، نفت، نیروهای مسلح، گارد ملی، وزارت کشور، سرویس مخفی و در واقع هست و نیست کشور.»

ناخشنودی از قوه ذهنی رو به کاهش سلمان- که گفته می شود دچار بیماری آلزایمر است- با انتصابات چالش برانگیز او، تداوم جنگ پر هزینه در یمن و فاجعه حج همراه شده است. اوایل هفته گذشته صندوق بین المللی پول هشدار داد که عربستان طی 5 سال آینده دارایی های مالی اش ته خواهد کشید؛ مگر اینکه دولت از هزینه های خود به شدت بکاهد. خالی شدن جیب این کشور ثروتمند عمدتا به دو دلیل است: یکی کاهش قیمت نفت و دیگر تاثیرات اقتصادی مخرب جنگ های منطقه ای. انتصاب محمد بن سلمان 30 ساله، فرزند مورد نظر پادشاه، به پست جدید معاونت ولیعهد در ماه آوریل و سپس تصمیم به واگذاری وزارت دفاع به او، محمد جوان را قادر کرد که جنگی نیابتی در یمن علیه حوثی ها را آغاز کنند. حوثی ها پیش تر باعث فراری دادن رئیس جمهور دست نشانده عربستان شده بودند. این مساله بر شدت تنش ها افزود.

گفته می شود از زمانی که محمد به قدرت رسید قدرت و ثروت هنگفتی به دست آورده است. شاهزاده مذکور می گوید: «هر برگه یا تماسی که باید به دست پادشاه برسد، ابتدا از زیر دست او رد می شود.»محمد بن نایف 56 ساله که ولیعهد و برادرزاده سلمان است، چندان محبوب نیست.

شاهزاده احمد، مردی که بیشتر اعضای خانواده سلطنت از رسیدن او به تاج و تخت پشتیبانی می کنند، جوان ترین فرزند پایه گذار عربستان از همسر مورد علاقه او «حصه بنت احمد السدیری» است. او به مدت 37 سال معاون وزیر کشور بوده و چهار سال هم مسوول مراکز مذهبی در مکه بود پیش از اینکه در سال 2012 به عنوان وزیر کشور برگزیده شود. شاهزاده احمد البته 5 ماه بعد این پست را ترک کرد (گفته می شود بر اساس درخواست خودش بود) و شاهزاده محمد بن نایف که اکنون ولیعهد است جانشین او شد. این شاهزاده معترض مدعی است که شاهزاده احمد پس از اختلاف بر سر نحوه رفتار با زندانیان سیاسی وزارت کشور را ترک کرد. شاهزاده نامه نگار می گوید: «شاهزاده احمد تمایل دارد اصلاحاتی مانند آزادی اندیشه را مطرح، سیستم قضایی را اصلاح و زندانیان سیاسی را آزاد کند؛ زندانیانی که هیچ ارتباطی با تروریسم ندارند.»

شاهزاده مذکور می گوید: «بسیاری از زندانیان سیاسی از پیش از سال 2001 به دلیل ابراز عقیده در زندان ها هستند. اگر احمد اقتدار داشته باشد اجازه می دهد این افراد بیرون بیایند.» شاهزاده احمد که دارای فوق لیسانس علوم سیاسی است، به دلیل تجربه حرفه ای و دیدگاه های میانه رو، مطلوب نظر روحانیون و دیگران در درون خاندان سلطنت است. شاهزاده منتقد می گوید: «برادران بزرگ تر او را می خواهند؛ زیرا سالم و خردمند است. هم خودش و هم زندگی اش پاک و سالم است. او علاقه ای به قمار، همنشینی با زنان، نوشیدن مشروبات الکلی و استفاده از مواد مخدر ندارد.» شاهزاده مذکور می افزاید: «شاهزاده احمد عاشق صحرا، شکار و نشستن کنار دریای سرخ یا کوه ها در طائف است.

او اگرچه فردی مذهبی است، اما دارای اندیشه بازی است. انگلیسی را می داند و اخبار جهان را دنبال می کند.» همسر سوم پادشاه فعلی «فهده الهیثلان» هم یکی دیگر از چهره های کلیدی این پادشاهی است. شاهزاده نامه نگار می گوید: «او مادر محمد بن سلمان است و بر روی پادشاه نفوذ دارد. پادشاه عاشق او و عاشق محمد است.» با این حال، پادشاه به دلیل ضعف جسمانی اش، مدت زمان کمتری را در عربستان می گذراند. کشمکش برای کنار زدن ملک سعود چند سال طول کشید و منجر به تنش هایی میان سازمان های مهم نظامی در این کشور- ارتش، وزارت کشور و گارد ملی- شد. البته این تنش ها پیش از آن بود که وی بدون خونریزی قدرت را واگذار و کشور را ترک کند. شاهزاده منتقد می گوید همین امر بار دیگر رخ خواهد داد: «این یک نوع انقلاب داخلی است. ما خواستار اصلاحات سیاسی و مالی، آزادی اندیشه و پاکسازی سیستم قضایی، آزاد کردن زندانیان سیاسی و شریعت درست اسلامی هستیم.»

منبع: دنیای اقتصاد