تاسوعا؛ روز یقین و اثبات وفاداری

واژه تاسوعا از ریشه تسع به معنای نهم گرفته شده است و به نهمین روز محرم گفته می شود. تاسوعا آخرین روزی به شمار می رود که امام حسین(ع) و یاران ایشان، شبانگاه آن را درک کردند و روز بعد برای انجام قیامی ماندگار پا به میدان مبارزه با سپاه کفر نهادند. تاسوعا روز بزرگداشت مقام حضرت ابوالفضل عباس(ع) فرزند حضرت علی(ع) و ام البنین است.

شیعیان جهان با گذر سده ها از وقوع قیام تاریخی امام حسین(ع) در سراسر جهان در سوگ شهدای کربلا به عزاداری می پردازند و با پاسداشت فداکاری، رشادت و جوانمردی های پرچمدار کربلا و ایستادگی او در برابر امان نامه شمر و شهادت آن والامقام، یاد او را گرامی می دارند.

حجت الاسلام «حسن امینایی» عضو ائمه جماعات استان تهران به مناسبت فرا رسیدن روز تاسوعا و بزرگداشت حضرت ابوالفضل عباس(ع) در گفتگو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به تبیین و بررسی جایگاه قمر بنی هاشم(ع)، پرداخت و گفت: هنگامی که ام البنین، فرزند خود را در آغوش امام علی(ع) قرار داد، پدر در گوش وی اذان و اقامه گفت و او را عباس نام نهاد. نخستین امام شیعیان(ع) سپس بر دست نوزاد خویش بوسه زد و فرمود این دستان در کنار رود فرات در یاری برادرش حسین(ع) از بدن جدا خواهد شد.

عضو ائمه جماعات استان تهران، اظهار داشت: شیخ کلینی از امام صادق(ع) نقل کرد: تاسوعا روزی بود که حسین(ع) و اصحاب ایشان را در کربلا محاصره و سپاه شام بر قتل آن حضرت اجتماع کردند و پسر مرجانه و عمر سعد به دلیل تعداد زیاد سپاه و لشکر خویش، خوشحال شدند و آن حضرت و اصحاب ایشان را ضعیف شمردند و یقین کردند که یاوری از برای آنها نخواهد آمد و اهل عراق ایشان را مدد نخواهند کرد.

وی با اشاره به برخی از واقعه های این روز، تصریح کرد: شمر که دایی حضرت عباس(ع) بود در روز تاسوعا امان نامه ای را برای وی و سه پسر دیگر ام البنین آورد، اما هنگامی که قمر بنی هاشم(ع) را برای گرفتن امان نامه صدا زد، پاسخی نشنید. امام حسین(ع) در این هنگام از برادر خواست تا سخنان او را نخست بشنود. شمر رو به حضرت عباس(ع) گفت: برای شما امان نامه آورده ام اما شرط ما این است که از لشکر حسین(ع) دست بکشید و به لشکر عمر سعد بپیوندید. در پاسخ به او قمر بنی هاشم(ع) نیز امان نامه را پاره کرد و فرمود: خدا دستان تو را قطع کند که از ما می خواهی از یاری فرزند رسول خدا(ص) دست برداریم. شمر با شنیدن این واکنش، خشمگین به سمت سپاه خود حرکت کرد.

حجت الاسلام حسن امینایی در ادامه افزود: سپاه کفر در عصر تاسوعا به طرف امام حسین(ع) و یاران ایشان لشکر کشید. امام سوم شیعیان(ع) پس از آگاهی از این لشکرکشی با گفتن اینکه عباس جانم فدای تو باشد از وی خواست تا برود و از آنان یک روز فرصت بگیرد. سرور و سالار شهیدان می خواست در شب عاشورا به نماز بایستند و پس از راز و نیاز با خداوند استغفار و قرآن تلاوت کند.

عضو ائمه جماعات استان تهران با اشاره به برخی از ویژگی های ساقی دشت کربلا، گفت: حضرت عباس(ع) پرچمدار اسلام بود و همچون یک سد آهنی در برابر دشمن ایستاد و اینگونه وفاداری خود را به امام حسین(ع) ثابت کرد. وی دارای بصیرت و بینشی دقیق بود و ایمانی ثابت و محکم داشت. این دلاورمرد به اندازه ای به برادر وفادار بود که در شب عاشورا هنگامی که امام حسین(ع) به همه اجازه رفتن داد، قمر بنی هاشم(ع) هرگز به این فکر نکرد که پیشوای خود را تنها بگذارد و تا آخرین نفس در کنار سید الشهدا(ع) به مبارزه با سپاه کفر پرداخت.

وی به نقل از شیخ مهدی مازندرانی فقیه ایرانی، اظهار داشت: هنگامی که شب 21 ماه رمضان فرا رسید امام علی(ع) در حالی که نماز می خواند، حضرت عباس(ع) را در آغوش گرفت و فرمود: این چشم به واسطه تو در روز قیامت روشن می شود و در سخنی که اشاره به روز عاشورا دارد، فرمود: مبادا در کنار فرات پیش از حسین(ع) آب بنوشی. حضرت عباس(ع) وقتی که در فرات دست خود را زیر آب کرد به یاد تشنگی امام حسین(ع) و فرزندان ایشان آب ننوشید.

حجت الاسلام حسن امینایی در ادامه خاطر نشان کرد: حضرت عباس(ع) تربیت شده مهد ولایت علوی، از چنان جایگاه و مقام ارزشمندی برخوردار بود که در روز عاشورا امام حسین(ع) پرچم اسلام را که پیش از او در دستان امام علی(ع) و امام حسن(ع) قرار داشت، به وی سپرد تا آن را برافراشته نگاه دارد. این جوانمرد تاریخ با شرف، شجاعت و عظمتی که داشت، قوت قلب، قوت نفس و نیروی بازو برادر بود.

سقای دشت کربلا هیبتی همچون علی مرتضی(ع) داشت و یل بنی هاشم نام گرفته بود. مراقبت دقیق در میدان جنگ، چالاک بودن و پیش بینی در نبرد از ویژگی های این رزمنده بزرگ سپاه اسلام بود. او در روز عاشورا نگران اهل حرم بود و از خیمه ها مراقبت می کرد. هنگامی که دشمنان دست راست حضرت را قطع کردند، قمر بنی هاشم(ع) پرچم را در دست چپش گرفت و تا جان در بدن داشت، به حمایت از دین اسلام و پرچم این دین آسمانی را بلند و سرافراز نگاه داشت.

عضو ائمه جماعات استان تهران بیان داشت: امام صادق(ع) با اشاره به سنگین بودن بار مصیبتی که در روز عاشورا اتفاق افتاد، می فرماید: عظمت مصیبت جدم حسین(ع) به شیعیان ما نرسیده است که اگر به آنان برسد از گریه و ناله می میرند. همچنین از ابوذر غفاری یکی از یاران رسول خدا(ص) نقل شده است: هر فردی مصیبتی را که به امام حسین(ع) جاری می شود، بشنود از گریه می میرد. شیخ صدوق نیز از امام سجاد(ع) نقل می کند که فرمود: خدا رحمت کند عباس را که از خودگذشتگی و فداکاری کرد تا جایی که دو دست وی قطع شد و خدای متعال به جای آن دو بال به او هدیه می دهد تا با آن ها همراه با فرشتگان در بهشت پرواز کند.

او با اشاره به وجود اعتقاد جوانان به حضور در عزاداری ها اما کم شدن عمل آنها به مسائل دینی، افزود: روزی پیامبر(ص) به حضرت علی(ع) فرمود:« ای علی جان در آخر الزمان دیگر عملی نیست اما اعتقادات و عقیده وجود دارد... و هرگاه دیدی مردم دنبال مستحبات می روند به دنبال واجبات باش.» برهمین پایه ی توان گفت که شور حسینی خیلی خوب است اما ای کاش جوانان بیش از پیش به شعور حسینی دست یابند، این ویژگی جوانان به ساختمانی شبیه است که بدنه خوبی دارد و تنها با ظاهر خوبی آراسته نشده است. ظاهر بنا نمی تواند اصل بنا را از میان ببرد اما قابل اصلاح است.

وی با اشاره به حضور گسترده و فعال نسل جوان در مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان(ع)،گفت: این روزها فرصت مناسبی برای راهنمایی و جذب بیشتر جوانان، نسبت به دیگر روزهای سال است. اکنون زمینه مناسب فراهم است و تمامی افراد و مسئولان فرهنگی باید در این روزها با یاری یکدیگر از این فرصت بهره ببرند و با کاشت بذر دین و فرهنگ در چنین آیین هایی و حتی با گفتن کوچکترین جمله های تاثیرگذار، نقش بزرگی را در انتخاب راه درست به جوانان ایفا کنند. مداحان نیز در این مسیر بسیار اثرگذار هستند و می توانند به دلیل جذابیتی که برای جوانان دارند در میان مداحی های خود با گفتن پندهایی هرچند کوتاه، اشاره به زمان توبه و انتخاب راه درست، آنان را در بازیابی درست مسیر زندگی یاری کنند.

حجت السلام حسن امینایی در پایان بیان کرد: روحانیان، ائمه جماعت، مبلغان دینی و افرادی که به نوعی می توانند درباره مسائل دینی پاسخگوی جوانان باشند، باید در طول سال در هنگام برپایی نماز جماعت در اداره ها، دانشگاه ها و مدرسه زمان بیشتری را به حضور در کنار جوانان و پاسخگویی به سوالات آنها اختصاص دهند.