کری: شرکت‌های آمریکایی برای حضور در ایران منتظرند

وزیر امور خارجه آمریکا گفت: امیدوارم توافق هسته‌ای با ایران به همکاری بیشتر در منطقه و جاهای دیگر منجر شود.

جان کری در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی‌ فارسی درخصوص شانس کنار هم قرار گرفتن کشورهای صاحب نفوذ در موضوع سوریه برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک گفت: تماما به هدف آنها بستگی دارد. اگر هدف آنها رسیدن به یک راه حل سیاسی است می‌توانیم به سرعت به این راه حل برسیم. اما به میزان خواست آنها برای ورود صادقانه به یک دوره انتقالی، بستگی دارد با نگاه به دولت اسد - بر اساس روندی که در ژنو طی شد- و بر اساس نتایجی که کنفرانس ژنو داشت. اگر آنها واقعا آماده حمایت از انتقال قدرت هستند ، امکانش وجود دارد.

 وی با بیان این که اما اگر فقط آنجا حضور دارند تا از اسد حمایت کنند، جنگ شدیدتر می شود و ممکن است که سوریه کاملا نابود شود، ادعا کرد: چون با حمایت صرف از اسد آنها تندروها و داعش را بیشتر ترغیب می کنند و منطقه خطرناک‌تر می شود.

کری در پاسخ به این که با توجه به دیدار با وزرای خارجه ایران و روسیه، ارزیابی‌تان چیست؟ گفت: هنوز نمی دانیم. تا امتحان نکنیم نمی دانیم. باید بفهمیم که آیا روسیه واقعا آنجاست تا داعش را هدف بگیرد؟ چند روز اول مطمئنا غیر از این را نشان داد.

وی با این ادعا که آنها داعش را بمباران نکردند و حتی مناطقی را هدف قرار دادند که داعش اصلا آنجا حضور ندارد، گفت: بسیار مهم است که این حملات روی داعش متمرکز شود و تا زمانی که هدف حملات داعش باشد زمینه همکاری برای مقابله با داعش فراهم است. اما به توافقی سیاسی نیاز داریم و این تنها راه برای جلوگیری از آواره شدن میلیونها نفر است. میلیونها نفر که به کشورهای دیگر می روند و مشکلات زیادی برای اردن، لبنان، ترکیه و بلغارستان، آلمان و اتریش به وجود آورده اند.

وی با بیان این که ما به دنبال داشتن پایگاهی در سوریه نیستیم، مدعی شد: اما روسیه شاید باشد ما دنبال داشتن نیروهای خارجی در سوریه نیستیم اما بقیه هستند.

کری در پاسخ به این سوال که پاسخ به کسانی که می گویند متحد شما عربستان هم نقش منفی در سوریه دارد و به بسیاری از گروه های تندرو کمک می کند، چیست؟ شما ایران را به کنفرانس صلح ژنو دعوت نکردید آیا می توان به چارچوبی رسید که ایران و عربستان هر دو پای میز مذاکره باشند؟ گفت: البته که می توانیم، می توانیم به این چارچوب برسیم. نیاز داریم که به این جنگ پایان دهیم. همیشه راهی وجود دارد که طرفین مشارکت کنند و نقشی داشته باشند. اما عربستان سعودی از مخالفان میانه رو اسد حمایت‌می کند. همه بسیار محتاط هستند درباره اینکه از چه کسانی حمایت صورت بگیرد. ما مخالف جبهه نصرت هستیم، مخالف گروه‌های دیگر هستیم. از نظر ما مذاکره تنها با یک گروه امکان پذیر است و آن مخالفان مشروع دولت اسد هستند که ارتش آزاد سوریه آنها را نمایندگی می‌کند.

کری در پاسخ به این که دو سال پیش در کنفرانس پس از توافق موقت به رسانه‌ها گفتید وقتی ۱۰ سال قبل از آن مقام های ایرانی در زمان دولت خاتمی در حالی که فقط ۱۶۵ سانتریفوژ داشتند، به دولت پیشین آمریکا پیشنهاد توافق دادند اما دولت بوش آن را رد کرد بعد تحریم ها وضع شد و ایران در این مدت به ۱۹ هزار سانتریفوژ رسید. پاسخ تان به میلیون ها ایرانی که به آن دوران نگاه می کنند و می گویند اگر دولت بوش آن یک فرصت را از دست نمی داد، شاید آنها به مدت ۱۰ سال تحت شدیدترین تحریم ها قرار نمی گرفتند و زندگی شان و اقتصادشان نه فقط به خاطر عملکرد احمدی نژاد بلکه به خاطر رد پیشنهادی از سوی دولت وقت آمریکا شدیدا آسیب نمی دید، چیست؟ درست است که دولت پیش از شما این تصمیم را گرفت ولی بسیاری از ایرانیان می گویند شاید می توانست هیچ یک از این اتفاقات نیفتد، گفت:

بله. این فرصتی بود که از دست رفت. فرصتی بود که از دست رفت و اتفاقی نیفتاد اما حقیقت این است که فکر نمی کنم به طور کامل پیگیری شد و گفت‌وگوهای لازم درباره اش انجام نشد. چون آن زمان تنش زیاد بود، بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر بود، من نمی خواهم به عقب برگردم فکر نمی کنم سودی در شرایط فعلی داشته باشد. ما به توافق رسیدیم؛ توافقی که تاریخی است و نقطه عطفی به شمار می رود و این کارایی را دارد که تضمین کند برنامه هسته ای ایران به سمت ساخت سلاح پیش نمی رود و این برنامه کاملا صلح آمیز خواهد ماند و اگر این طور بشود برای همه در جهان بهتر خواهد بود.

به گزارش ایسنا، ادعای تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای در حالی از سوی کری عنوان شده که مقامات کشورمان همواره بر صلح آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای ایران تاکید داشته و دارند.

وی افزود: ایران فرصت نشان دادن این را در ماهها و سالهای پیش رو خواهد داشت و این چیزی است که ما از آن استقبال می کنیم. همینطور امیدواریم که این توافق به همکاری بیشتر در منطقه و جاهای دیگر منجر شود تا ما بتوانیم به نگرانیهایی مثل نابودی سوریه یا آنچه در یمن می گذرد، رسیدگی کنیم. چیزی که دنیا اصلا به آن احتیاج ندارد یک درگیری فرقه ای دیگر است. برای همین فکر می کنم بسیار ضروری است که برای رسیدن به صلح و ثبات در منطقه همکاری کنیم.

جان کری در پاسخ به این سوال که بسیاری منتظرند ببینند توافق هسته‌ای به بهبود روابط تهران و واشنگتن در دیگر حوزه‌ها منجر می‌شود یا نه. آیا امیدوار هستید که تغییری بنیادین در نوع نگاه ایران و آمریکا به هم ایجاد شود؟ به نظر شما دو طرف نه فقط ایران باید چه بکنند که فضا برای بهبود روابط ایجاد شود؟ گفت: فکر می کنم همه می توانند با تغییر لحن و کم کردن از شعارها شروع کنند. اول از همه شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل. داشتن نقشه ای برای نابودی اسرائیل به این روند کمکی نمی‌کند.

به گزارش ایسنا، وی در ادمه با طرح اتهامات علیه ایران ادعا کرد که دوما آنها باید از آن چه ارسال مخفیانه سلاح از ایران به سوریه و لبنان که تهدیدی برای اسرائیل است می‌خواند، دست بردارند. ارسال سلاح به دیگرانی که حاضر نیستند از قوانین و اصول بین الملل پیروی کنند را هم باید متوقف کنند. گروههایی که فقط می خواهند کشورها را بی ثبات کنند. وی با بیان این که نگاه کنید که در یمن چه اتفاقی افتاده. صالح، رئیس جمهوری سابق نقش بسیار مخربی داشت. دولتی بر سر کار بود و سعی در مذاکره داشت، اما حوثی ها همه چیز را در اختیار گرفتند، افزود: حوثی ها را چه کسی حمایت می کرد؟ و این تهدیدی شد برای کشورهای دیگر در منطقه. حالا هم که کشور در حال نابودی است و تلفات غیر نظامی زیادی هم بر جا مانده.

وی با بیان این که این نوع دخالت در زندگی دیگران، بهتر است که به شکل دیپلماتیک انجام شود، گفت: اگر برنامه ای در دستور کار هست، اگر حقی نا حق شده، اگر مسایلی هست که باید حل بشود، اجازه بدهید آنها را در سازمان ملل متحد بررسی کنیم یا در مذاکرات دو جانبه. چیزی که ایران و آمریکا در ۲ سال و نیم گذشته نشان دادند این است که ما می توانیم با هم سر میز مذاکره بشینیم و می توانیم مسایل بسیار پیچیده را حل و فصل کنیم و فکر می کنم با کمی تلاش می توانیم مسائل اساسی دیگری را هم حل کنیم.

وی در پاسخ به این که شرکت های اروپایی و آسیایی مترصند که پس از لغو تحریم‌ها وارد ایران شوند اما چرا شرکت های آمریکایی نتوانند؟ گفت: مشخص است که شرکتهای آمریکایی علاقه دارند که در رقابتی عادلانه برای تجارت شرکت کنند.

وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این که ولی این نیاز به اراده سیاسی شما دارد که به آنها اطمینان بدهید که اگر به ایران بروند قوانین تحریم داخل آمریکا دست و پایشان را نخواهد گرفت، گفت: ما به شرکتها گفته ایم کسی آنها را محدود نمی کند. اما آنها هنوز منتظرند که مجلس توافق را تایید کند. هنوز شاهد اجرای توافق نبوده اند. برای همین نگران هستند و منتظرند که توافق به شکل کامل اجرا شود و این تاثر زیادی خواهد داشت.

کری در پاسخ به این سوال که بسیاری در ایران مناظره ه‌ و بحث های کاندیداهای جمهوری خواه برای مقام ریاست جمهوری آمریکا را می بینند که در آن وعده داده می شود اگر پیروز شوند، توافق هسته‌ای را به هم می زنند، چگونه می‌توانید اطمینان بدهید که چنین نخواهد شد، گفت: نه. نه. این توافق کنار گذاشته نخواهد شد، مگر اینکه ایران توافق را نقض کند که البته فکر نمی کنم ایران دلیلی برای این کار داشته باشد، نه در مراحل اولیه و نه در ادامه آن. به خاطر اینکه با بازرسی‌ها از فعالیتهای ایران اطلاع خواهیم داشت، این بخشی از توافق است. اجرای توافق از سوی ایران به معنای دعوت از کشورهای دیگر برای مشارکت است، اقتصاد هم بهتر می شود ، روی وضعیت زندگی مردم هم تاثیر می گذارد و ما همین را می خواهیم. ما نمی خواهیم که مردم ایران زیر بار مشکلاتی بروند که تصمیمات دولت برایشان پیش آورده. برای همین هم فشار آوردیم تا در این جهت حرکت کنیم. چون می خواهیم ایران را هم در جمع کشورهایی در جهان ببینیم که قواعد بین المللی را رعایت می کند.

وی در پاسخ به این که آیا حتی در ۱۰ سال آینده سفارت آمریکا در تهران ممکن است بازگشایی شود؟ گفت: نمی توانم این را پیش بینی کنم و نمی خواهم چنین گمانه زنی کنم . اما واضح است که می خواهیم موانع در روابط دو کشور به شکل سازنده ای برداشته شود. اما وقتی که می بینید رهبر کشوری خواستار نابودی کشور دیگری می شود که متحد نزدیک آمریکا هم هست، خیلی دشوار است که به گشایش سفارت در آینده نزدیک فکر کنیم.

کری در پاسخ به این که امیدی به تبادل زندانیان دارید؟ گفت: درباره اتفاق افتادن یا نیامدن این مسئله نظری ندارم . ما می خواهیم که شهروندانمان به آمریکا بازگردند و می توانم درک کنم که ایران هم خواست مشابهی درباره شهروندان خودش داشته باشد.