نگران آینده سینمای کودک هستم

به نقل از کمیته اطلاع رسانی بیست و نهمین جشنواره بین المللی فیلم نوجوان،مرضیه برومندوی روز چهارشنبه در آخرین نشست از سلسله گفت و گوهای صمیمانه بیست و نهمین جشنواره بین المللی فیلم نوجوان در همدان افزود: البته بخشی از این موضوع هم به روحیه خسته و ناامیدی در جامعه و بخشی نیز مربوط به اقتصاد سینما است.
وی بیان کرد:قبل از اعلام آرا صحبت درباره نمره دادن به این فیلم ها دشوار است اما سربسته می گویم از میان ١٤ فیلم سینمایی ، ١٢ فیلم از آنها درباره کودکان یتیم بود که تقریبا داستان همگی در مناطق دور افتاده شکل می گرفت.
وی اظهار داشت: ٩٠ درصد آنها با لانگ شات هایی بود که نماهای طولانی و خسته کننده به مخاطب می داد همه آنها پسر محور و دختران و زنان در حاشیه بودند.
وی ادامه داد: در شرایطی که مجبور به دیدن همه این فیلم ها در کنار هم شدم، حال بدی پیدا کردم و دچار یاس شدم چرا که سینما باید جنسش متنوع باشد.
برومند تصریح کرد: امسال تنها سالی بود که فیلم ها بدون سفارش فارابی و با حمایت بخش خصوصی ساخته شده و تهیه کننده دارند و به نظرم سطح فیلم ها امسال بالاتر از سال گذشته است اما نگاه هایشان مشکل دارد.
وی با انتقاد به برخی از فیلم های حاضر در بخش مسابقه افزود: شخصیت در بیشتر آنها یک فرد است، فیلمنامه کشش لازم را برای تبدیل شدن به فیلم بلند ندارد و به درد فیلم کوتاه می خورد.
وی اضافه کرد:سوژه بی دلیل کش می آید و بزرگسالان را هم خسته می کند چه برسد به نوجوان، چرا باید او محکوم به دیدن چنین فیلم هایی شود و در نهایت انتظار داشته باشیم که از سینما هم خسته و دلزده نشود.
برومند در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: بدون تعارف باید گفت ما امروز فیلم خوبی در سینمای کودک و نوجوان نداریم البته اکنون در مقام داور جشنواره هستم اما باید بعد درباره تک تک فیلم ها حرف زد و فضای نقد را به وجود آورد.
وی با بیان اینکه معتقدم حتی ما فیلمسازان نسل گذشته هم همچنان درباره این سینما دچار توهم هستیم بیان کرد: اما اشکالی که من گرفتم در مورد مشابهت فیلم های حاضر در جشنواره امسال است و اینکه همه یک شکل هستند، معتقدم این امر سبب از دست دادن مخاطب می شود.
وی ادامه داد: بیندگان سینمای کودک مخاطبانی عام هستند و باید آنها را دریافت چرا که اگر آنها را رها کنیم مجبورند به تماشای هر فیلمی تن دهند پس ما درباره بینندگان مسوولیم.
وی اضافه کرد: خود من سال ها است که خجالت می کشم و خودم تمایلی به دیدن تکرار فیلم های گذشته ندارم پس اعلام می کنم دیگر نوبت شما فیلمسازان جوان است.
وی گفت:من سال ها به ساخت شهر موش ها با وجود داشتن تهیه کنندگانی که حاضر بودند این کار را بسازند، تن ندادم.
برومند افزود: ابتدا باید ثابت شود که شما فیلمسازان جوان قابلیت ساخت فیلم را دارید، متاسفانه چندی پیش از یک نویسنده و کارگردان با سابقه سینمای کودک فیلمنامه ای دیده شد که بسیار تکراری بود و عین آن را در گذشته دیده بودیم.
وی اضافه کرد: هر کس هر چه دوست دارد بسازد، اما بداند که نمی توان فرهنگ سینما را از اقتصاد آن جدا دانست، این ها توام هستند و باید به آن توجه داشت چرا که سینما با اقتصاد می چرخد.
*حمید جبلی:سینمای کودک تهیه کننده حرفه ای ندارد
وی با اشاره به نبود تهیه کننده حرفه ای در سینمای کودک امروز افزود: در سینمای کودک امروز تهیه کننده حرفه ای نداریم و فیلمسازان خود با سرمایه شخصی فیلم می سازند.
جبلی افزود:اگر قرار بر این است که به سینما به عنوان یک کالای فرهنگی نگاه کنیم، آن را باید از نظر چرخه اقتصادی مشابه دیگر کالاها ببینیم.
وی ضمن تایید نظرات برومند تصریح کرد: سه فیلم این جشنواره در یک روستا و با پرسوناژهای ثابت روایت می شد.
وی با بیان اینکه بیشتر این فیلم ها در روستا و با محوریت فقر، فلاکت و تنگدستی بود افزود:در فیلم های اکشن با پلان های طولانی می توان بیننده را با لانگ شات در صحنه شریک کرد اما تاثیر حسی یعنی خود را جای آنها قرار نداده و اندیشمندانه به فیلم فکر کند.
وی ادامه داد: در سینمای روشن فکرانه اروپا یا فیلم های کیارستمی هر اتفاقی که در لانگ شات ها می گذرد، به نوجوان می گوید که از فکر واندیشه ات استفاده کن.
جبلی افزود: در یک جامعه با فرستادن بچه ها به مدرسه قصد داریم همه آنها را به یک شکل تربیت کنیم و به فرمول ازپیش تعیین شده و همسان سازی پرسوناژها دست یابیم اما آیا چنین امری در هنر هم به درد می خورد؟
وی بیان کرد:در هنر بر عکس است و باید چنین همسان سازی از بین برود چرا که همه ما انسان های متفاوتی هستیم و قرار نیست یک شکل شویم بیشتر فیلم هایی که ما برای داوری مشاهده کردیم، گویی از روی هم ساخته و کلیشه کلی بر ذهن فیلمسازان حاکم شده است.
عضو هیات داوران بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره بین المللی فیلم های نوجوانان ادامه داد: بسیاری از این فیلم ها فاقد استاندارد اولیه است و استاندارد سینمایی ندارد، تقصیر تماشاگر و سینمادار و یا سازمانی مانند فارابی چیست؟
وی اضافه کرد:هنگامی که فیلمی برای نوجوان می سازیم منظورمان یا این است که نوجوان به فیلم فکر کند یا اینکه خود را جای آرتیست بگذارد و با او هم ذات پنداری داشته باشد.
وی افزود:در فیلم هایی که برای داوری دیدیم، تمام تئوری کارگردان نیز همین بود اما با ریتمی بسیار کند، نوجوان را به جای به فکر واداشتن، خسته می کرد.
وی ادامه داد:کم بودن بودجه دلیلی برای بد بودن فیلم نیست اما چرا همه این فیلم ها باید سینمایی باشد، می توان با این سرمایه فیلم هایی کوتاهی ساخت اما همه می خواهند با قصه کوتاه و بودجه کم فیلم بلند بسازند. وی اضافه کرد:کیارستمی و تقوایی هم فیلم های کوتاه بسیار ارزشمندی در سینمای کودک ساخته اند.

*نظارت شورای راهبردی سینمای کودک و نوجوان بیشتر می شود
مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی نیز در این نشست گفت: شورای راهبردی سینمای کودک و نوجوان تشکیل شده است و با دعوت از آقای ایل بیگی همین دغدغه ها مطرح و قرار بر این شد که بر روی تکراری بودن سوژه ها سخت گیری و اولویت ها تعیین شود.
علیرضا تابش افزود: فارابی همه امور حوزه سینمای کودک و نوجوان را به این شورا سپرده و باید رای آن را سازمان سینمایی بپذیرد.
وی بیان کرد: اگر در این میان موازی کاری پیش آمد، باید با تعامل حل شود.

*غلامرضا رمضانی:
این کارگردان مطرح حوزه کودک و نوجوان گفت: هیچ چیز دردناک تر از این نیست که فیلمی خوب شروع شود و مخاطب را امیدوار کند اما بعد در ورطه تکرار بیفتد و بیننده عاجزانه بخواهد به پلان آخر برسد.
وی ادامه داد:روایت ها باید به گونه ای باشد که با پایان اصلی همه پایان ها انجام شود.
وی افزود:فیلمساز یک سال تلاش می کند فیلمی بسازد تا به جشنواره ای برود و بعد خروجی جشنواره این است که تصمیم گرفته شود یک سری از فیلم ها مورد توجه قرار نگیرد.
رمضانی با انتقاد از اینکه اکثر مدیران هر ساله بعد از جشنواره گفته اند، تماشاگران از بیشتر این فیلم ها خوششان نیامده است و سال آینده باید به سمتی دیگر برویم گفت:تا یک ماه بعد کمیته ای تشکیل می شود و به دلایل و معضلات این موضوع تا حدی رسیدگی می کند اما پس از مدتی کوتاه بی خیال می شوند و قضیه به دست فراموشی سپرده می شود و دیگر خبری از اتوپیای صحبت شده از آن نیست.
وی افزود: اگر من به عنوان یک کارگردان بخواهم فیلم کودک بسازم ، باید فیلمی را ارائه دهم که رنگ و لعاب داشته باشد و این نیاز به صرف هزینه بسیار دارد.
وی با بیان اینکه کل فیلم های جشنواره امسال با 30 میلیارد ریال ساخته شده است عنوان کرد:فیلمسازان جوان تصور می کنند راه ورود به سینما، ساخت فیلم کودک است و می توانند با یک بازیگر کودک و بودجه ای اندک فیلمسازی موفق و مطرح در این سینما باشند.
این کارگردان ادامه داد: اما آیا در این میان کارشناسی وجود دارد که تشخیص دهد او قادر است فیلم کودک بسازد؟
وی بیان کرد: چند در صد این فیلم ها راوی کودک دارند، یا درباره کودک یا مرتبط به خانواده اوست ،بالعکس بیشتر این فیلم ها می خواهند همه امور را تحلیل کنند به جای این که به کودک و با نگاه او به زندگی نگاه کنندکودک و نوجوان را فقط ناظر می دانند.
رمضانی بیان کرد:اعتراف می کنم که فیلم هایی هم که من می سازم نیز بر همین منوال است و باید این معضلات ریشه یابی شود، در این میان مسوولان به تنهایی قادر نیستند کاری از پبش ببرند و مردم و فیلمسازان هم به اندازه آنان وظیفه دارند.

*وحید نیکخواه آزاد: فیلمسازان به انباشتگی داستان ها توجهی ندارند
تهیه کننده و کارگردان با سابقه برنامه های کودک نیز در این نشست گفت: فیلمسازان می خواهند سهم خود را به هر نحوی طلب کنند و تقصیر به گردن آنان نیست.
وی ادامه داد: این نهاد آموزش و پرورش سینمای کودک است که باید برای این مشکلات چاره اندیشی کند که این فیلم ها نه اکران مفصل می شود نه کودکان و نوجوانان آنها را می بییند.
وی ادامه داد:بزرگترین مشکل فیلمسازان این حوزه این است که به انباشتگی قصه و کشش داستان توجه نمی کنند و فکر می کنند فقط باید زندگی واقعی یکی نوجوان را نشان دهند.
وی افزود: همه این فیلم های شبیه به هم که مخاطبی هم ندارد در عین حال به حیات طبیعی خود دست پیدا کرده و ادامه مسیر می دهند.
وی بیان کرد: یکی از علل این است که فراهم کردن یک میلیارد و 500 میلیون ریال برای هرکسی راحت است و می تواند به آسانی هر داستانی را با این میزان سرمایه بسازد.
نیکخواه ضمن تلقی کردن سینمای کودک و نوجوان به عنوان یکی ژانر گفت: در سینما با وجود ژانرهای متعدد و دسته بندی فیلم ها بر اساس موضوع، تنها ژانر سینمایی که بر اساس مخاطب دسته بندی می شود، سینمای کودک و نوجوان است که بسیار اهمیت دارد.
وی افزود: علت مهم شدن جشنواره امروز این است که سایر اجزای سینمای کودک تعطیل شده و این حیات طبیعی سینمای کودک نیست.
وی ادامه داد:اگر همه حلقه ها سرجای خودش قرار گیرد، جشنواره جایگاه خود را پیدا می کند، فیلمسازان معتقدند به دلیل نبود اکران، برای جشنواره فیلم بسازند.
وی ادامه داد:جشنواره تنها ویترینی از محصولات سال گذشته ماست وبه این امر خیلی پرداخته نمی شود که سال آینده قرار است فیلمسازان چه کنند.
وی اذعان داشت: امسال شاهد آن هستیم که قریب به اتفاق این فیلم ها ساخته فیلم کارگردانان تازه کار است هستند و کارگردانان با سابقه ای که در حوزه سینمای کودک تجربیات بسیاری داشته اند، آثاری ارائه نداده اند و اثری در این میان ندارند.

*دبیر جشنواره بین المللی فیلم:المپیاد فیلمسازی موج جدیدی را به راه انداخت
علیرضا شجاع نوری نیز در این نشست گفت:فیلم های اولین دوره المپیاد فیلمسازی موج جدیدی از فیلمسازی را به راه انداخته که تازه و بکر است.
وی بیان کرد:توقع از جشنواره این است که صادقانه باشد و برای سینما چرتکه بیاندازد اما آنچه که در سال های گذشته اتفاق می افتاد این بود که افراد همه توقع پیدا می کردند فیلم کودک بسازند.
وی نیز با اشاره به افت کلی سینمای کودک بیان کرد: اگر در این حوزه توجه به نقش تهیه کننده مولف داشته باشیم، بسیاری از قضایا حل می شود.
وی تصریح کرد: متاسفانه تهیه کنندگان حرفه ای رفتند و آنهایی آمده اند که صرف پول درآودرن کار می کنند و فکر فروش هستند.
شجاع نوری همچنین شقایق ورشوچی از همدان و رضا سلیمانی فر از لرستان را به عنوان جوان ترین فیلمسازان المپیاد فیلمسازی معرفی کرد.
گفتنی است؛ کامبوزیا پرتوی ، امیر اسفندیاری و مهدی پاکدل نیز در این نشست حضور داشتند.
اولین المپیاد فیلمسازی و بیست و نهمین جشنواره بین المللی فیلم نوجوان همدان از چهارم مهر آغاز شده و تا هشتم مهر ماه ادامه دارد.