آشتی مخاطبان با سینما در دولت یازدهم

افزایش تعداد مخاطبان سینما در دولت یازدهم نشان از این مهم دارد که در دو سالی که از فعالیت مدیریت سینمایی در این دوره می گذرد، شاهد آشتی مخاطبان با سینما و تداوم روند رو به رشد مخاطبان در سال های 93 و چهار ماه نخست سال 94 باشیم و امید می رود که تعداد مخاطبان هنر هفتم تا پایان سال 94، نزدیک به 14 میلیون نفر برسد.


بحث درباره سلیقه سازی برای مخاطبان در دولت های مختلف از طریق سیاستگذاری های متفاوت، بسیار گسترده است و نیاز به کار کارشناسی دقیق دارد.

در دولت یازدهم یکی از دغدغه ها در عرصه سینما، افزایش مخاطبان بود. این دغدغه در حالی به عنوان یک اولویت قرار گرفت که هنوز امکان اکران همزمان آثار سینمایی در تهران و شهرستان ها وجود نداشت و بسیاری از آثار سینمایی با فاصله زمانی بسیار زیاد در شهرستان های مختلف و در سالن های مندرس اکران می شدند.

تلاش برای تجهیز همه سالن های سینمایی به سیستم دیجیتال از طریق مؤسسه سینماشهر به عنوان بازوی اجرایی سازمان سینمایی در امور زیرساختی در دستور کار قرار گرفت و این مهم با بودجه بیش از 10 میلیارد تومانی وزارت ارشاد به سرانجام رسید.

با این طرح سینماهای سراسر کشور دیجیتالی شدند تا امکان اکران همزمان همه فیلم های سینمایی در تهران و شهرستان تا پایان سال 92 و اوایل سال 93 محقق شود.

ایجاد اکران همزمان فیلم های سینمایی در تهران و شهرستان ها موجب افزایش تعداد مخاطبان شد به گونه ای که در سال 93 سینمای ایران با رشد قابل توجه مخاطبان و میزان فروش نسبت به سال های 91 و 92 روبرو بود.

بر اساس اعلام رسمی مؤسسه سینماشهر ، در سال 91 سینمای ایران 26 میلیارد تومان فروش داشته و تعداد مخاطبان سینما 7 میلیون و 900 هزار مخاطب بوده است. همچنین در سال 92 فروش سینما 30 میلیارد تومان اما تعداد تماشاگران 7 میلیون و 800 هزار نفر بوده که این امر به دلیل افزایش قیمت بلیت سینما است.

در سال 93 سینمای ایران 53 میلیارد تومان فروخت و تعداد مخاطبان سینما به 12 میلیون و 500 هزار نفر رسید که این رقم رشد 76 درصدی مخاطبان سینما را نشان می دهد.

فروش فیلم های سینمایی به دلیل دیجیتالی شدن سینماها به رغم فرسوده بودن برخی سالن ها در تهران و شهرستان ها در سال 93 برابر شده و بر اساس اعلام رسمی سازمان سینمایی، سینماهای تهران در این سال حدود 33 میلیارد و 600 میلیون تومان و در شهرستان ها 29 میلیارد و 400 میلیون تومان فروش داشته اند.

روند رو به رشد مخاطبان سینما در سال 94 نیز ادامه داشته است؛ بر اساس اعلام رسمی مسچی مدیرعامل مؤسسه سینماشهر ، در چهار ماهه نخست سال 94 سینماهای سراسر کشور 21 میلیارد و 600 میلیون تومان فروش داشتند و تعداد مخاطبان سینما 4 میلیون و 100 هزار نفر بوده است. این رقم در مقایسه با سال 93 که تعداد مخاطبان 3 میلیون و 200 هزار نفر و فروش سینما 13 میلیارد و 900 میلیون تومان بوده رشدی 55 درصدی داشته و این امیدواری وجود دارد تعداد مخاطبان سینما تا پایان امسال به نزدیک 14 میلیون نفر برسند.

*سالن های سینما به زبان آمار

بر اساس قانون عرضه و تقاضا، فضای عرضه یک کالا باید متناسب با تقاضا باشد و با توجه به افزایش تعداد مخاطبان سینما در سال 93 و چهار ماه نخست سال 94، این انتظار وجود دارد که زیرساخت های سینمایی برای ارائه آثار سینمایی و به عبارتی سالن های سینمایی افزایش یابد.
با توجه به بودجه اندک فرهنگی و در عین حال دشواری های پیش رو در تأمین بودجه های مورد نظر، عملاً ورود دولت به بحث سالن سازی ممکن نیست و تجربه ساخت سالن های سینمایی از سوی دولت ها نشان از شکست این پروژه دارد. از این رو در دولت یازدهم مدیریت سینمایی کشور با ترغیب بخش خصوصی و ارائه زیرساخت های مورد نیاز برای تجهیز سالن های سینمایی به سازندگان مجتمع های تجاری بزرگ، در این راه اقداماتی انجام داد.

تجهیز سالن های سینمایی در شهرستان های مختلف از جمله سینما فیروزه نیشابور و سینما زیتون رودبار نمونه ای از این اقدامات است که در شهرستان ها انجام شده است.

همچنین در بحث تجهیز سینماهای در دست احداث در بخشی از مجتمع های تجاری نیز مؤسسه سینماشهر گام های مؤثری را برداشته و سینما چارسو نمونه ای از این اقدامات است و مجتمع های دیگری نیز به زودی در این راستا راه اندازی خواهند شد.

اما بررسی شرایط سینماهای سراسر کشور نشان می دهد تعداد سالن های سینمایی که در مجموع به زیرساخت های سینمایی کشور در دولت یازدهم افزوده شده، قابل توجه بوده و اغلب سالن های یاد شده نیز از سوی بخش خصوصی احداث شده است.

بر اساس اعلام مرکز آمار کشور، تعداد سینماهای کشور از سال 1390 تا سال 1392 کاهش یافته و از 246 به 212 سینما رسیده است.

مجید مسچی مدیر عامل موسسه سینما شهر در جلسه مشترک با مدیران کل ارشاد که چندی پیش برگزار شد، در این باره یادآوری کرده است: 195 سینمای فعال و 322 سالن با ظرفیت 112 هزار صندلی در سراسر کشور در زمان حاضر فعال است.

تمامی این سالن ها سیستم دیجیتال دارند و سینمایی در کشور به شکل آنالو نمایش فیلم ندارد؛ از این 322 سالن 137 سالن سیستم صدای دالبی دارند و 195 سینما از 125 سینما مجهز به فروش مکانیزه هستند و آمار فروش سینماها را به صورت روزانه دریافت می کنیم.

این در حالی است که در شهر تهران 58 سینما و 138 سالن فعال با ظرفیت 41 هزار صندلی وجود دارد. همچنین از 58 سینمای تهران 51 فروش مکانیزه و از مجموع 138 سالن نیز 91 سالن صدای دالبی دارند.

اکنون تعداد سالن های فعال سینما در مقایسه با دولت پبشین از 212 سالن فعال به 322 سالن فعال در دولت یازدهم رسیده است و همه این سالن های سینمایی به سیستم پخش 'دیی سینما' (دیجیتالی) مجهز شده اند.

همچنین با افزوده شدن 27 سالن دیگر تا پایان سال، تعداد سینماهای فعال سراسر کشور به 349 سالن سینمایی خواهد رسید.

این رقم با توجه به تعداد جمعیت جوان کشور البته اندک است. «حجت الله ایوبی» رییس سازمان سینمایی بر این باور است که سینمای ایران به بیش از چهار هزار سالن سینمایی نیازمند است و به عبارتی امروز کمتر از 10 درصد از رقم یاد شده در کشور سینما وجود دارد.

ازدحام مخاطبان از فیلم محمد (ص) ساخته مجید مجیدی و نمایش عمومی این اثر سینمایی تا ساعاتی از بامداد نشان از این مهم دارد که تعداد سینماهای کشور اندک و پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست و به نظر می رسد با حفظ روند رو به رشد سینمای ایران، می توان فضایی برای سینمادار شدن یکهزار شهر بدون سینما فراهم کرد.

به هر حال جهش یکباره تعداد سالن های سینمایی کشور به مرور اتفاق می افتد و پیگیری این روند در مدیریت های مختلف می تواند متضمن تحقق رویای ایجاد چهار هزار سال سینمایی در کشور باشد؛ رویایی که تحقق آن دور از ذهن نیست اما تحقق آن نیاز به زمان دارد.