مَسکنی که قرار بود مُسکن باشد

مسکن مهر همان سناریویی است که ذهن هر دو گروه را به خود مشغول می کند. هم مردمی که با هزاران امید و آرزو دوان دوان، پول‌های خود را به حسابی واریز کردند و هم دولتمردانی که در راس امور بهسازی معیشت مردم قرار داشتند. اما شیرینی این سناریو، به کام چه کسی خواهد رفت، قصه پرآوازه ای است که ذهن همه کرسی نشینان، از مجلس تا دولت را به خود مشغول کرده است. زیر ساخت هایی که با فعل های متفاوت تکرار می شود و همه حکایت از نبود شرایط خوب و مساعد برای سکونت هزاران هزار نفری دارد که با هزار امید و آرزو، دوان دوان، پول های خود را به حسابی واریز کرده اند.

گریزی به سه سال پیش

درست 3 سال پیش بود که دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، پرده از رازی برداشت که از تمامی زلزله‌های اخیر، تکان دهنده تر بود. عظمتی به وسعت ویرانی‌های آتی مسکن مهر. وی تاکید کرده بود که اگر زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی در مناطق اجرا شده مسکن مهر، اجرا نشود، می تواند زمینه ساز مشکلاتی بزرگ در آینده شود. مَسکنی که مُسکنی برای دردهای آنهایی که به دنبال سرپناهی برای خود نبودند، هیچ بلکه به تمام دوندگی های آنها هم اضافه کرد. نه معضلات بازار مسکن حل شد و نه مرهمی بر دردهای آنهایی گذاشته است که فکر می کردند با بودجه ای محدود می توانند وارد بازار خرید مسکن شوند؛ آن هم از نوع مهری. همه این موارد به گونه ای مطرح شد که در همان سال، نماینده مردم بیجار در مجلس شورای اسلامی مطرح کرده بود که تعداد بالای واحدهای مسکن مهر در مناطق مختلف کشور، بدون توجه به زیر ساخت‌های اعم از فضاهای خدماتی، رفاهی، آموزشی و بهداشتی و فرهنگی ساخته شد و می رفت که تمامی آسیب های اجتماعی و فرهنگی را رقم بزند. اشتباهاتی که به گفته بهارستان نشینان، به همان اشتباهات پس از انقلاب صنعتی در اروپا شباهت داشت. زمانی که مجتمع‌هایی برای کارگران بدون توجه به تمامی امکانات اصلی زندگی آنها ساخته شد. بی فرهنگی‌ها و ولنگاری‌های فراوانی در همین مجتمع ها رقم خورد.

ساخت های انبوه

با تمامی این فراز و فرودها در زمینه ساخت مسکن مهر، آن هم به شیوه ای انبوه، روز گذشته، معاون وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد که دولت یازدهم نباید مسکن مهر را تحویل می گرفت. وی با اشاره به اینکه به هیچ عنوان برای هزینه خدمات زیربنایی و روبنایی از آورده متقاضیان استفاده نمی کنیم. تمامی این صحبت ها، بعد از گذشت 17 ماه به صورت رودررو با خبرنگاران صورت گرفت. محسن نریمان در مورد افزایش قیمت مسکن مهر بر اساس دستورالعمل شماره سه وزارت راه و شهرسازی اعتقاد دارد که افزایش قیمت در روح مسکن مهر نهفته است. وی تاکید دارد که در سال های 89-87، قراردادهای مسکن مهر با تعدیل به قیمت هر متر مربع 300 هزار تومان امضا شده است و تحویل گرفتن مسکن مهر، توسط دولت یازدهم، کار اشتباهی بوده است. اعداد و ارقامی که در این میان رد و بدل می شود، 85 درصد و 50 درصد است. واریزی‌هایی که روانه می شود. اعتباراتی که رد و بدل می شود. تاکیداتی که بر سر تامین اعتبارات برای ساخت زیربنا و روبنا می شود. اما این اعداد و ارقام دردی را از دردهای مردم دوا نمی کند. تمامی پاسکاری هایی که در میان وزارت نیرو و شرکت متصدی مسکن مهر رد و بدل می‌شود. پیمانکارانی که متعهد شدند کار را کامل تحویل دهند. اما تمامی مشکلات از همین جا آغاز می شود...

کام شیرین انبوه سازان

تصور کنید، هزینه ها را به حساب مسکن مهرتان واریز کرده اید. زمان واگذاری اعلام می شود. می روید به سمت خانه امیدتان که مهر، نام گرفته است. در را که باز می کنید، با چهاردیواری‌ای روبرو می شوید که کاملا اختیاری است. نه سنگ کف دارد و نه کابینت. آن را باید به انتخاب خود بگذارید. پا روی موزاییک‌ها می‌گذارید و خانه را دور می زنید و تمامی دردها، دوره می شود. البته سه چهار ماه پیش تعهداتی صورت گرفت و قرار شد که لااقل موزاییک های کف جای خود را به سرامیک بدهند. اما باز هم در اینجا کام انبوه سازان شیرین می شد نه کام خریداران. از تمامی اینها که بگذریم و پا را به میدان تحویل پروژه بگذاریم، تمامی آمارهای وزارت راه و شهرسازی حکایت از تحویل پروژه حدود 150 هزار مسکن مهر تا اردیبهشت امسال در شهرهای جدید کشور داشت. یعنی آماری حدود 36 درصد کل واحدهای مسکن مهر. البته تا همان زمان بین 84 هزار و 845 واحد مسکن مهر، با وجود اتمام مرحله نازک کاری، به دلیل نداشتن انشعابات آب، برق، فاضلاب یا گاز قابل واگذاری به متقاضیان نبود.

دولت مجبور به تکمیل است همه این صحبت ها به کنار، باز هم با رجوع به صحبت های معاون وزیر راه و شهرسازی، به این جمله می رسیم که دولت یازدهم نباید مسکن مهر را تحویل می گرفت و این در حالی بود که رییس جمهوری کشورمان، دکتر حسن روحانی در نشست خبری عصر روز گذشته به مشکلات منتقل شده از دولت قبل اشاره کرد و گفت: بدهی های کلان دولت، یارانه ای که خلاف قانون انجام شده بود، بنا بود طبق درآمد، یارانه پرداخت شود و مسکن مهر که بدون حساب و کتاب پایه پولی کشور را افزایش دادند، چاله هایی بود که از دولت قبل به ما رسید. وی در ادامه به مجبور بودن دولت در زمینه تکمیل مسکن مهر اشاره کرد. تنها راه حلی که در میان انبود ساخت و سازهای مسکن مهر به جا می ماند. زمین های بایری که با جای دادن مکعب مستطیل‌های هم شکل و هم رنگ، نور امید را به زندگی کسانی آورد تابید که در سایه مهر، راهی را جز قسط های واریز شده به حساب شرکت پیمانکاری نیافتند. امکانات، امنیت، بهداشت، آموزش در کجای این زمین‌ها جای می‌گیرد و چه کسی متعهد به تامین آنهاست؟