نقش مناطق آزاد در رونق اقتصادی پس از رفع تحریم‌ها چیست؟/ راه‌حلی برای تحقق اقتصاد بدون نفت

کد خبر: ۶۰۱۷۶

تاریخ انتشار: ۰۴ شهريور ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۸

یکی از مواردی که برای جلب سرمایه های خارجی و کمک به اقتصاد بسیار حایز اهمیت است اما کمتر به آن توجه می شود وجود مناطق آزادی است که اشتغال، تولید و سرمایه گذاری را می تواند به دنبال داشته باشد.

اقتصاد ایران سالها است با قیمت نفت دچار افت و خیز می شود. سالها است که بر اقتصاد بدون نفت تاکید می شود اما واقعیت آن است که هنوز حرکتی جدی در این زمینه صورت نگرفته است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید، بیش از هر زمان دیگر تحریم هایی که طی چند سال گذشته علیه ایران تصویب شد این باور را به جامعه منتقل کرد که وقت آن رسیده اقتصاد از نفت جدا شود و راه مستقلی را پیش بگیرد. قطعا در این راستا اقتصاد مقاومتی مهمترین نقشه راه برای دستیابی به چنین هدفی است.

فاصله تا استقلال

برای تحقق آنکه آرمان اقتصاد بدون نفت، لازم است بسترهایی برای شکوفایی پتانسیل های ایران فراهم شود. بدیهی است جلب سرمایه های خارجی مهمترین گام در مسیری است که گریبان اغلب کشورهای درحال توسعه را گرفته است.

دولت یازدهم که از ابتدای فعالیتش، تحول اقتصادی را مبنای کار قرار داده بود بعد از رفع موانع سیاسی که خود آفتی برای پیشرفت در زمینه اقتصادی شده بود تلاش کرد تا با فعال کردن بنگاه های اقتصادی فضا را برای فعالیت های بیشتر فراهم کند و از این بابت رونق جایگزین رکودی شود که منشا بیماری اقتصاد ایران شناخته شده است.

مناطق آزاد مرهمی دیگر

شاید یکی از مواردی که برای جلب سرمایه های خارجی و کمک به اقتصاد بسیار حایز اهمیت است اما کمتر به آن توجه می شود وجود مناطق آزادی است که اشتغال، تولید و سرمایه گذاری را می تواند به دنبال داشته باشد.

توسعه مناطق آزاد اقتصادی قابلیت های فراوانی را برای کشورهای میزبان ایجاد نموده و قادر است کشورهای در حال توسعه را در پیمودن فرآیندهای صنعتی شدن، هدایت نماید. با وجودی که کشورهای مختلف، اهداف متفاوتی را از تاسیس مناطق آزاد اقتصادی دنبال می نمایند. غالبا شباهت های فراوانی میان این اهداف مشاهده می شود.

از یک سو می توان اهداف کوتاه مدت کشورهای میزبان در تشکیل مناطق آزاد اقتصادی را در افزایش صادرات و عایدات ناشی از مبادلات خارجی، تولید فرصت های شغلی، تحریک منابع سرمایه گذاری و شتاب دهی به توسعه منطقه ای دانست؛ از سوی دیگر اهداف بلند مدت پیاده سازی چنین طرح هایی را می توان در انتقال فن آوری، اکتساب و ارتقای مهارت های مدیریتی و بهبود ارتباطات اقتصاد کشور میزبان با سایر اقتصادها در عرصه بین المللی جستجو کرد. ناگفته نماند موفقیت یک منطقه آزاد اقتصادی تا حدود زیادی وابسته به موقعیت جعرافیایی و استراتژیک آن است.

در طول تاریخ نظریه های گوناگونی در مورد موقعیت یابی فعالیت های صنعتی، بیان شده است. اما به طور کلی عواملی همچون هزینه های حمل و نقل، هزینه های نیروی انسانی، مزیت های بازاریابی و نزدیکی به صنایع مکمل (کمکی) مورد توجه واقع می شود.

برخی از اقتصاددانان نیز خدمات رسانی به تعداد مشخصی از مشتریان با صرف کمترین هزینه را خصیصه اساسی یک منطقه آزاد اقتصادی برشمرده اند.

در این صورت می توان ادعا کرد که موقعیت یک منطقه آزاد تجاری از توابع عرضه و تقاضا تبعیت می کند. بر این اساس می توان ادعا کرد با توجه به شرایط ویژه اقتصاد ایران و با توجه به موقعیت جغرافیایی منحصر به فردی که دارد چنانچه بر نقش آفرینی مناطق آزاد تاکید ورزیده شود ظهور این مناطق می تواند تاثیر بسزایی در پیشرفت اقتصاد داشته باشد.