توافق ایران و آژانس برای آمریکا «تحقیرآمیز» است

گزارش شب گذشته خبرگزاری «آسوشیتدپرس» درباره توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی و ادعای این خبرگزاری مبنی بر اینکه ایران خود مسئولیت بازرسی از «پارچین» را بر عهده خواهد داشت، واکنش های شدیدی را در میان جمهوری خواهان و گروه های مخالف توافق هسته ای در آمریکا برانگیخته است. روزنامه «واشنگتن پست» نیز امروز با انتشار تحلیلی این موضوع را برای آمریکا تحقیرآمیز دانسته است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس شب گذشته با انتشار مطلبی مدعی شد بر اساس یکی از دو سند محرمانه امضا شده میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی (بر اساس «نقشه راه» همکاری های ایران و آژانس)، ایران مجاز خواهد بود برای بازرسی از مرکز نظامی پارچین از بازرسان ایرانی استفاده کند. بنابراین، نقش مأموران آژانس در بازرسی از این مرکز به سطح پایش پرسنل ایرانی موظف به بازرسی از این مرکز تقلیل یافته است.
افزون بر این، بازرسان آژانس علاوه بر نداشتن اجازه ورود به پارچین، نمی توانند در اختیار داشتن عکس و فیلم های مربوط به امکان حساس را نیز طلب کنند؛ زیرا برخی اماکن در پارچین، از نظر نظامی برای ایران مهم است. بازرسان آژانس همچنین حق نمونه گیری میدانی را ندارند و نمونه های درخواستی آن ها توسط بازرسان ایرانی گرفته می شود. تعداد نمونه گیری ها نیز به هفت نمونه محدود است و نمونه گیری بیشتر باید خارج از مرکز انجام شود.
انتشار این گزارش با واکنش های شدیدی در میان گروه های مخالف توافق هسته ای در آمریکا مواجه شد. در یکی از نخستین موارد، لیندسی گراهام لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه ایالت ویرجینیا و از نامزدهای این حزب برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت در صورتی که لازم باشد، بودجه آژانس بین المللی انرژی اتمی را قطع می کند. وی اظهار داشت: «امکان دادن به ایرانیان برای بازرسی از سایت های خود، به خصوص مراکز مشکوک نظامی، مانند این می ماند که از زندانیان برای اداره کردن زندان استفاده شود».
اد رویس، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، از جمله دیگر افرادی بود که به این گزارش واکنش نشان داد. رویس این موضوع را یک «بازی خطرناک» نامید و گفت این بازرسان بین المللی هستند که باید بازرسی های بین المللی را انجام دهند. وی افزود معیار بازرسی ها «از هر جا و در هر زمان» که برای یک موافقتنامه واقعی ضروری است، به بازرسی های «هر زمان که ایران بخواهد و هر جا که ایران بخواهد و برپایه شروط ایران» تبدیل شده است.
اما شاید شدیدترین واکنش به گزارش آسوشیتدپرس، در مطلبی نمود پیدا کرد که واشنگتن پست امروز درباره این موضوع منتشر کرده و محتوای توافق ایران و آژانس را «تحقیرآمیز» خواند. این روزنامه اشاره کرد افشاگری اخیر آسوشیتدپرس مبنی بر حق نداشتن آژانس برای بازرسی از پارچین، منتقدان توافق هسته ای را در آمریکا و اسرائیل آشفته کرده است. به عقیده جنیفر روبین، تحلیلگر این روزنامه، رژیم بحث برانگیز بازرسی ها و قطعنامه ها، مملو از راه های گریزی است که ایران از آنها بهره برداری خواهد کرد. اکنون نیز اجازه آژانس به ایران برای بازرسی از خود، در را برای فریبکاری ایران با مصونیت کامل باز می کند.
روبین اشاره کرد در صورتی که قرار باشد ایران خودش از مراکز نظامی خویش بازرسی کند، دیگر اصولاً بحث درباره اینکه ما درباره فعالیت های نظامی هسته ای ایران در گذشته چه می دانیم و یا اینکه بازرسان آژانس برای بازدید از هر مرکز مورد نظر باید چقدر صبر کنند، موضوعیت خود را از دست می دهد. به عبارت دیگر، محتوای توافق هسته ای، به هیچ وجه هدف اعلام شده آمریکا مبنی بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای را تأمین نمی کند.
گفتنی است جمهوری اسلامی ایران نیز امروز به گزارش منتشره توسط آسوشیتدپرس واکنش نشان داد. در این راستا، امروز منابع خبری داخلی از قول معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی خبر داد که مطالب منتشرشده در آسوشیتدپرس تنها گمانه‌زنی این رسانه بوده است. بهروز کمالوندی گفته: «آژانس تاکنون به تعهداتش در خصوص حفظ اسناد و اطلاعات محرمانه توافق دوجانبه با کشورمان پایبند مانده و اقدامی که حاکی از نقض این تعهدات باشد صورت نگرفته است».
در طرف مقابل، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در پاسخ به سؤالی درباره این گزارش گفت: «ما به طرح‌های فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بررسی ابعاد نظامی احتمالی فعالیت‌های گذشته ایران اطمینان داریم». وی تأکید کرد ترتیبات در نظر گرفته شده میان ایران و آژانس، مانند توافقات آژانس با هر عضو دیگر است.

منبع: تابناک