سوزنی که ده نمکی به رسانه ها زد

 مسعود ده‌نمکی که معتقد است میزان فروش و تعداد مخاطبان فیلم‌هایش جایگاه او را در سینما نشان می‌دهند، در فیلم جدید خود تصمیم گرفته همانند آن مَثَل معروف «سوزن و جوالدوز»، با برخی روزنامه‌های رسمی کشور شوخی کند و سوزنی به خبرنگاران و رسانه‌ها بزند.

 این روزها کارگردان سه‌گانه‌ی «اخراجی‌ها» و نیز فیلم‌های «رسوایی» و «معراجی‌ها» مشغول فیلمبرداری آخرین سکانس‌های اثر جدید خود است و اگرچه با کنایه از حضور فیلم‌اش در جشنواره‌ی فجر و منوط کردن آن به چگونگی برخورد «جشنواره‌ای‌ها» صحبت می‌کند، تاکید می‌کند که تولید فیلم را به دلیل حجم زیاد کارهای فنی زودتر آغاز کرده است.

ده‌نمکی فیلمبرداری «رسوایی ۲» را در ادامه‌ی فیلم قبلی خود یعنی «رسوایی» که در سال 91 ساخته بود، از اواسط مردادماه آغاز کرد و در آن علاوه‌بر اکبر عبدی و محمدرضا شریفی‌نیا، بازیگران دیگری همچون امیر نوری، مهران رجبی، سحر قریشی و فخرالدین صدیق‌شریف را هم دعوت کرده است.

این فیلم که داستان آن سال‌ها پس از فیلم «رسوایی» اتفاق می‌افتد، ماجرای دیگری از زندگی «حاج یوسف» را روایت می‌کند و فضا و زمان آن طبق گفته‌ی کارگردان، متفاوت از آثار قبلی اوست.

ده‌نمکی در توضیح تفاوت «رسوایی 2» با کارهای قبلی‌اش گفت: سعی کرده‌ام این فیلم به لحاظ تکنیکی با فیلم‌های دیگرم فرق داشته باشد و نوع دکوپاژ، میزانسن و فیلمبرداری و حتی استفاده از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری‌ هم متفاوت باشد. البته ترجیح می‌دهم مردم تفاوت این کار را با کارهای گذشته‌ام روی پرده سینما ببینند و امیدوارم یک اتفاق جدید را در آن تماشا کنند، مثل تخیلی بودن داستان که در محیط رئال رقم می‌خورد و سعی شده در اجرا قابل باور دربیاید.

او در یکی از روزهای گرم تابستان در حاشیه‌ی بازدید خبرنگاران از پشت صحنه‌ی فیلم‌اش که در محوطه‌ی ساختمان مرکزی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در محدوده‌ی میدان آرژانتین بود، با اشاره به قسمت‌هایی از فیلم که ساختگی هستند، بیان کرد: قصه‌ی این فیلم هم مانند «رسوایی»، داستانی رئال است که در خود درامی با داستانک‌هایی با مضامین اخلاقی و عرفانی را طرح می‌کند، با این تفاوت که بستر روایت دیگر از یک فرد نیست و به نوعی نگاه انتقادی فیلم به جامعه را می‌بینیم.

وی درباره‌ی ایده‌های فیلم‌سازی‌اش نیز توضیح داد: «رسوایی 2» دهمین ایده‌ی من در جریان فیلم‌سازی‌ام از بدو ورود به سینما پس از 6 فیلم سینمایی، دو مستند و دو سریال است که از «فقر و فحشا» شروع شد. هرچند که تصمیم داشتم این 10 ایده را در طول 20 سال کار کنم، ولی به هرحال در مدت 10 سال توانستم دهمین ایده‌ی خود را هم بسازم.

مسعود ده‌نمکی همچنین درباره‌ی انتخاب بازیگران خود گفت: بازیگران مانند فیلمنامه بخشی از فیلم هستند و همان اندازه که فیلمنامه‌ی خوب در فیلم مهم است، وجود بازیگر خوب هم اهمیت زیادی برای ما دارد و هرکس به نوعی از این جزئیات در ساخت فیلم غافل شود به فیلم ضربه زده است؛ چه بسا اینکه ما همانطور که سعی می‌کنیم در انتخاب دکوپاژ و میزانسن به بهترین حد خودمان برسیم، دوست داریم درمورد بازیگران هم همینطور باشد؛ به همین دلیل همیشه از بهترین و محبوب‌ترین‌ بازیگرها استفاده می‌کنیم.

کارگردان فیلم «اخراجی‌ها» در ادامه با اشاره به نقش سحر قریشی در «رسوایی 2» اظهار کرد: سحر قریشی در این فیلم نقش خبرنگار را بازی می‌کند و روزنامه‌ها و خبرنگاران قسمتی از قصه‌ی ما هستند که ما در دل ماجرا با بعضی از رسانه‌ها شوخی کرده‌ایم و تیترهای ماجراهای داستان فیلم با لوگوی روزنامه‌های مرسوم کشور دیده می‌شود.

او اضافه کرد: ما در این فیلم از روزنامه‌های مختلفی استفاده کرده‌ایم؛ از نشریاتی که برای خودم بوده تا دیگر روزنامه‌های رسمی کشور، ولی تیترهایی که در فیلم می‌بینیم منحصر به قصه است و واقعی نیست.

ده‌نمکی در پاسخ به اینکه آیا نگران جبهه‌گیری رسانه‌ها پس از اکران فیلم نیست؟ با خنده گفت: رسانه‌ها که کلا با ما جبهه دارند، ولی بنا بر این گفته‌ که می‌گویند، «یک سوزن به خودت بزن یک جوالدوز به دیگران»، معمولا این رسانه‌ها هستند که یک جوالدوز به دیگران می‌زنند، حالا نوبت ما است که با آن‌ها شوخی ‌کنیم و یک سوزن به ‌آن‌ها بزنیم. شوخی با رسانه‌ها در فیلم‌های دنیا بسیار مرسوم است و روزنامه‌ها دیگر جزئی از فیلم‌ها شده‌اند و اکسسوآر فیلم‌ها هستند، اما متاسفانه ما در فیلم‌ها و سریال‌های‌مان می‌بینیم که لوگوهای روزنامه‌های رسمی کشور حذف می‌شود یا در سریال‌ها فقط باید یک روزنامه باشد که آن هم برای ارگان خودشان است. البته شاید هم به این دلیل باشد که می‌ترسند رسانه‌ای شکایت کند و مشکلاتی گریبان‌شان را بگیرد.

این کارگردان خاطرنشان کرد: بالاخره این‌ همه، رسانه‌ها با سینما وَر می‌روند و شوخی می‌کنند، سینما هم یک بار با آن‌ها شوخی می‌کند و این باید یک رابطه‌ی دوطرفه باشد. خیلی‌ها به ما می‌گفتند به جای این کار (استفاده از لوگوهای واقعی روزنامه‌ها) بهتر است لوگوهای مصنوعی طراحی کنیم که فرضی باشد، ولی به نظر من رسانه‌های ما آن قدر جنبه‌اش را دارند که در یک فیلم به عنوان نقشی در زندگی معمولی مردم حاضر شوند.

ده‌نمکی در ادامه با بیان اینکه نسبت به برخی فیلم‌هایش کم‌لطفی شده است، گفت: ما در «معراجی‌ها» صحنه های عجیبی از جنگ را دیدیم که در کمتر جایی دیده شده بود. این در حالی است که به آن توجهی نمی‌کنند ولی تقلید می‌کنند، چه بسا اینکه فیلم سینمایی «معراجی‌ها»، سریال می‌شود ولی کسی صدایش درنمی‌آید یا «اخراجی‌ها 3» و محتوای طنز سیاسی‌اش دست‌مایه‌ی فیلم‌های دیگر می‌شود، اما تا آن زمان یا به آن توجه نمی‌کردند یا سعی می‌کردند فیلم را نبینند و فقط تقلیدشان را انجام می‌دادند.

او درباره‌ی برنامه‌ریزی از شرکت دادن «رسوایی 2» در جشنواره‌ی فیلم فجر نیز اظهار کرد: من دیگر نه به جشنواره و جایزه‌هایش خیلی فکر می‌کنم و نه به گیشه و میزان فروش فیلم. در فیلم «رسوایی 1» هم احساس کردیم این تغییر رویکرد را باید داشته باشیم و به همین دلیل بازیگرانم را نسبت به اخراجی‌ها کمتر و محدودتر کردم و فیلم با داستانی که طنز کمتری هم داشت ساخته شد.

وی اضافه کرد:‌ به هرحال الان با بلیت هشت هزار تومان دیگر کسی دغدغه‌ی رکورد در فروش را ندارد و فروش‌های میلیاردی دیگر برای همه میسر و تبدیل به یک اتفاق عادی و مرسوم سینما شده است. ما دیگر نه دغدغه‌ی شکستن رکورد خودمان و دیگران را در گیشه داریم و نه دغدغه‌ی جشنواره و جایزه بلکه فقط سعی می‌کنیم حرف خودمان را در فیلم جوری بزنیم که مردم نسبت به بقیه‌ آثارمان همان اقبال را داشته باشند.

او همچنان که از احتمال رونمایی فیلم‌اش در جشنواره‌ی فیلم فجر خبر می‌داد، گفت: برای رونمایی از فیلم در جشنواره فیلم فجر، باید دید برخورد جشنواره‌ای‌ها با فیلم‌مان چگونه خواهد بود، با این حال تولید فیلم را به دلیل کارهای فنی زیاد زودتر شروع کرده‌ایم.

ده‌نمکی همچنین در پاسخ به اینکه «جایگاه خود را در سینمای ایران چگونه می‌بیند؟» بیان کرد: اینکه من در چه جایگاهی در سینمای ایران هستم را دیگران باید بگویند، ولی با همین 6 فیلم سینمایی که ساخته‌ام با در نظر گرفتن «رسوایی»، چیزی بالغ بر 40 میلیارد تومان گردش مالی در سینمای کشور حاصل شده و همچنین بالای 10 تا 15 میلیون مخاطب، از دوره‌ی «اخراجی‌ها» که بلیت سینما هزار تومانی بود تا الان، داشته‌ایم. این سهم بالای 10-12 میلیون مخاطب، که با چند 10 فیلم سینمایی دیگر برابر است، جایگاه مرا در سینما نشان می‌دهد.

کارگردان فیلم سینمایی «رسوایی 2» پیش از فیلمبرداری پلانی که در آن اکبر عبدی، محمدرضا شریفی‌نیا و امیر نوری در داخل ساختمانی دولتی حضور داشتند، درباره‌ی اهمیت نظر منتقدان در روند فیلمسازی‌اش گفت: من خودم سختگیر‌ترین منتقد خود هستم. آثارم را از چند زاویه با چند گروه مخاطب نگاه می‌کنم و انتقادها و نقدهای منصفانه‌ای را که باعث رشد کار شود آنالیز و سعی می‌کنم در کارهای بعدی اعمال‌شان کنم.

او ادامه داد: اگر منظور این است که از منظر جلب نظر منتقدان چگونه عمل کرده‌ایم، باید بگویم که این‌طور نبوده که بخواهم در فیلم‌سازی‌ام رضایت کسی را جلب کنم بلکه این پدیده را که کسی بخواهد برای جلب نظر دیگران تغییر مشی دهد، به نوعی دام می‌دانم. اینکه با نظر دیگران باعث ارتقای خودمان شویم خوب است، ولی به خاطر جلب نظر دیگران فیلم ساختن به این معنی است که دیگر این فیلم برای خودت نیست و فیلم دیگران را می‌سازی. به نظم اگر کسی در جایی از حوزه‌ی سینما شکست خورده، در جایی بوده که سعی کرده‌ است برای دیگران فیلم بسازد و نه فیلم خود را.

به گزارش ایسنا، در لوکیشن فیلم «رسوایی 2» گروه برای فیلمبرداری سکانسی آماده می‌شد که کار به صورت هلی‌شات و کنترل از راه دور انجام می‌شد، اکبر عبدی، محمدرضا شریفی‌نیا و امیر نوری با یک ماشین قدیمی به نزدیکی ساختمان دولتی‌ای آمدند که بازیگرانی در نقش خبرنگار و عکاس در بالای پله‌های آن منتظر بودند.

پیش از شروع فیلمبرداری این بخش، محمدرضا شریفی‌نیا درباره‌ی نقش خود در فیلم «رسوایی2» گفت: در این فیلم بخش دیگری از زندگی حاج یوسف در فیلم مطرح می‌شود که به نظرم بخش جذابی است. نقش من در ادامه‌ی همان شخصیتی است که در «رسوایی 1» داشتم ولی با تحولی که در نقش صورت گرفته، شبیه حاجی (اکبر عبدی) شده‌ است و تا یک جایی با او همکاری می‌کند، اما در حقیقت از یک جایی دوباره شک و تردید به سراغ او می‌آید و موضعش کمی عوض می‌شود.

او همچنین اضافه کرد: به نظرم این فیلم هم مانند دیگر فیلم‌های آقای ده‌نمکی فیلم پرفروشی خواهد شد و شاید سیاسی‌تر از فیلم های دیگر او باشد،‌ چون مسائل جناحی و موضوعاتی شبیه این در آن مطرح می‌شود.