وقوع ۱۳ زمین لرزه و پس لرزه در جنوب پایتخت
زلزله بزرگی که پژوهشگران با توجه به دوره بازگشت ١٨٥ ساله تهران، سال‌هاست با نگرانی و بدون آن‌که کاری از دست‌شان برآید منتظرش هستند. تهرانی‌ها حالا سال‌هاست که با این کابوس زندگی می‌کنند.
13زمين‌لرزه در مدت ١٥ ساعت جوادآباد را لرزاند و موجي از ترس و وحشت را ميان مردم جنوب پایتخت تهران به راه انداخت. با وقوع اين زلزله وضعيت نارنجي براي استان تهران اعلام شده بود و كارشناسان احتمال می‌دادند که استان تهران بار دیگر بلرزد. اين درحالي است كه دکتر بهرام عکاشه معتقد است، تهران در معرض خطر وقوع زمين‌لرزه‌اي بزرگ قرار دارد.ساعت ١١: ٢٣ پنجشنبه شب گذشته، زمين‌لرزه‌اي به بزرگي ٣,١ ريشتر بخش جوادآباد از توابع ورامين را لرزاند. در حالي كه مردم وحشت‌زده از اين زمين‌لرزه به خيابان‌ها آمدند، يك دقيقه بعد يعني درست راس ساعت ١٢: ٢٣ زمين‌لرزه اين‌بار به بزرگي ٤.١ ريشتر بار ديگر جوادآباد تهران را لرزاند. وقتي دومين زمين‌لرزه بین ٢ تا ٥ ثانیه طول کشید، هيچ‌کس تصورش را هم نمي‌كرد كه اين لرزش‌ها تا ساعت ٢ ظهر جمعه ادامه داشته باشد. ٢٠دقيقه بعد بود كه باز هم دو زمين لرزه به بزرگي ١.٥ و ١.٧ ريشتر جوادآباد تهران را لرزاند. در حالي كه مردم از اين زمين لرزه‌ها شوكه شده بودند، سيزدهمين زلزله ساعت ٥٩: ١٣ ديروز به بزرگي ٢.٢ ريشتر رخ داد و اين پايان لرزه‌هاي پي در پي در يك منطقه از استان تهران بود. با وجود اينكه اين زمين لرزه‌ها خسارت جاني و مالي نداشت اما موجي از وحشت و نگراني را در ميان مردم حاشيه تهران و مردم پايتخت به راه انداخت. اين زمين لرزه‌هاي كوچك آن‌قدر ادامه داشت كه كارشناسان وضعيت نارنجي اعلام كردند.
«بر همین اساس وضع آماده‌باش يعني وضعيت نارنجی برای استان تهران و آماده‌باش يعني وضعيت زرد برای استان سمنان لحاظ شد.» این را رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر اعلام کرد. اما با اين وجود وضعيت نارنجي براي استان تهران از سوي مدیر مرکز هماهنگی و کنترل عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لغو شد. اين در حالي است كه بهرام عكاشه استاد زمين شناسي و زلزله در اين باره به «شهروند» می‌گوید: «اگر زلزله اصلي در تهران درحال وقوع باشد وضعيت نارنجي يا زرد تاثیری ندارد.»
شرايط به حالت عادي برگشته است
مدیر مرکز هماهنگی و کنترل عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر از لغو وضع نارنجی در استان تهران خبر داد و گفت: خوشبختانه با خوابیدن گسل‌های فعال شده، شرایط به حالت عادی برگشته است.
مرتضی مرادی‌پور با اشاره به زمین‌لرزه شامگاه پنجشنبه در جوادآباد حد فاصل تهران و سمنان اظهار کرد: «پیش‌لرزه‌ای در مقیاس ٣,١ ریشتر جواد آباد حوالی گرمسار را لرزاند. همچنین زمین لرزهای در مقیاس ٤.١ ریشتر در عمق ١٣ کیلومتری زمین به وقوع پیوست و پس از آن نیز ٥ بار زمین در این منطقه لرزید. بر همین اساس موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران فعالیت گسل‌ها را اعلام کرد و این‌که احتمال فعالیت مجدد گسل‌ها و وقوع زلزله در عمق کم نیز وجود دارد. با توجه به ارتباطی که با موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران داشتیم، اعلام کردند که گسل‌های تهران و سمنان فعال شده‌اند. بر همین اساس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر وضع را نارنجی اعلام کرد. وضعیت نارنجی برای نیروهای سازمان امداد و نجات به معنای حالت آماده‌باش کامل است.»
مدیر مرکز هماهنگی و کنترل عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر یادآور شد: «در وضع زرد، همه نیروهای سازمان هلال‌احمر باید در اختیار باشند و حتی مرخصی‌ها لغو می‌شود، در وضع نارنجی نیز بخشی از نیروهای عملیاتی در مناطق حساس و زلزله‌خیز مستقر می‌شوند. با توجه به این‌که شرایط به حالت عادی برگشته است، وضع نارنجی نیز لغو شد و در عملیات‌های امداد و نجات بیش از ٤٠درصد نیروها در حوزه‌های عملیاتی مستقر و آماده به کار هستند.»
محمد حیدری سرپرست بخشداری جوادآباد ورامین نيز در اين‌باره گفت: «به محض وقوع این زمین‌لرزه كه اولين آن ساعت ١١ پنجشنبه شب گذشته رخ داد، تمام نیروهای خدماتی ازجمله هلال‌احمر، آتش‌نشانی، نیروی انتظامی، اورژانس و دهیاران روستاهای بخش جوادآباد به حال آماده‌باش درآمدند. در بین روستاهای این بخش، فقط مردم روستای قلعه‌بلند که نزدیک‌ترین روستا به کانون زلزله بود این زمین‌لرزه را حس کردند. بخش جوادآباد بیش از ٢٥هزار نفر جمعیت دارد. این بخش بیش از ٥٦هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و بزرگترین بخش استان تهران است.»
زمین لرزه جوادآباد هیچ خسارتی نداشت
بخشدار جوادآباد ورامین در ادامه با اشاره به زمین لرزهای به بزرگی ٤,١ ریشتری پنجشنبه شب گذشته جوادآباد، گفت: «این زمین لرزه هیچ خسارتی به همراه نداشت. نیروهای امدادی پس از اطلاع از زمین‌لرزه بلافاصله در مناطق مختلف روستایی این بخش حضور یافته و خسارت‌های احتمالی را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند و طی گزارشات رسیده به فضل خدا به رغم بزرگی این زمین‌لرزه هیچ خسارتی به تأسیسات و مناطق مختلف نرسیده است.»
وی در ادامه از آماده‌باش نیروهای امدادی شهرستان ورامین خبر داد و گفت: «در حال حاضر نیروهای امدادی بخش و شهرستان آماده هرگونه خدمت‌رسانی است.»
احتمال ضعيف بروز زمين‌لرزه بزرگتر در ورامين
اما با اين حال نگراني و اضطراب را نمي‌توان در ميان مردم از بين برد و همه در نگراني و وحشت زلزله‌هاي احتمالي بعدي هستند.کابوس زلزله ٧ ریشتری در پایتخت که از ١٨٥سال پیش درباره‌اش گفته شده آن‌قدر تلفات جانی این زلزله زیاد خواهد بود که تا چندین دهه از یاد نمی‌رود. این درحالی است که آماده‌باش تيم‌هاي هلال‌احمر استان تهران و انتشار اين خبر در فضاي مجازي و همچنين شايعاتي مبني بر بروز زمين لرزه‌اي بزرگتر از ۴.۱ ريشتر به‌عنوان زلزله اصلي تهران، نگراني‌هايي را در بين مردم پايتخت و حومه استان ايجاد كرد. با توجه به تحقيقات به عمل آمده از مجموع زمين لرزه‌هاي ثبت شده اولين زمين‌لرزه در اين منطقه در ساعت ١١: ٢٣ با بزرگي ۳.۱ ريشتر به وقوع پيوست كه آن را مي‌توان پيش‌لرزه نام برد و زلزله دوم كه در ساعت ١٢: ٢٣ رخ داده است و بزرگي آن ۴.۱ ريشتر بوده است را زلزله اصلي و چهار زمين لرزه‌هاي بعدي را نيز به دليل ضعيف بودن از زمين لرزه دوم مي‌توان به‌عنوان پس‌لرزه ياد كرد. بنابراين احتمال بروز زمين‌لرزه‌اي بزرگتر از ۴.۱ ريشتر در ورامين بسيار ضعيف است.
گسل زلزله تهران از ورامین می‌گذرد
از سوي ديگر، حمیدرضا کرمانشاهی رئیس جمعیت هلال‌احمر شهرستان ورامین به مردم و مسئولان هشدار داد: «یکی از گسل‌های زلزله‌خیز تهران از ورامین عبور می‌کند. کشور ما حادثه‌خیز است، همیشه با حادثه روبه‌رو هستیم، باید با مقاوم‌سازی از بروز خسارات جلوگیری کنیم. براي همين نمی‌خواهم ترس به وجود آورم، وظیفه ما اطلاع‌رسانی به شماست تا بدانید مقاوم‌سازی چه مقدار اهمیت دارد، حادثه خبر نمی‌کند، باید ساختمان‌ها را مقاوم کنیم تا میزان خسارات حداقل شود.»
گسل سیاهکوه جوادآباد ورامین را لرزاند
در ادامه دکتر مهدی زارع معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله نيز در اين باره گفت: «این زلزله با بزرگای ۳٫۵ در مقیاس ریشتر در عمق ۱۵ کیلومتری زمین رخ داده است و به احتمال زیاد گسل مسبب این زلزله گسل سیاهکوه در شمال شرق قم و جنوب ورامین بوده است.»
وی با اشاره به جزییات این گسل ادامه داد: «گسل سیاهکوه در شمال فروافتادگی دریاچه نمک قم قرار گرفته حدود ۱۵۰کیلومتر طول دارد. پهنه رومرکزی بسیار کم جمعیت است و در ۶۰ کیلومتری جنوب ورامین واقع است.»
تهران بالاخره خراب خواهد شد
زلزله بزرگی که پژوهشگران با توجه به دوره بازگشت ١٨٥ ساله تهران، سال‌هاست با نگرانی و بدون آن‌که کاری از دست‌شان برآید منتظرش هستند. تهرانی‌ها حالا سال‌هاست که با این کابوس زندگی می‌کنند. کابوسی که هر از گاهی شایعه‌ای می‌شود و حتی برای آن روز و ساعت هم تعیین می‌شود. بهرام عكاشه استاد زمين‌شناسي در زلزله با توجه به زلزله‌هاي اخير در استان تهران، به «شهروند» مي‌گويد: «تاريخچه مناطق زلزله‌خيز تهران نشان مي‌دهد كه ما در پايتخت و حاشيه‌هاي آن گسل‌هاي زيادي داريم كه ممكن است روزي تهران فعلي را از بين ببرند. در اين زمينه اصلا نمي‌توان پيش‌بيني کرد كه چه زماني و به چه اندازه‌اي در پايتخت زلزله خواهد آمد. اما با اين‌حال من طبق ارزيابي‌ها و محاسبات خودم مي‌گويم كه اكنون زمان وقوقع زلزله در تهران و حاشيه‌هاي آن است.»
او مي‌گويد: «طبق آمار آخرين زلزله‌اي كه در تهران رخ داد، سال ١٨٣٠ يعني ١٨٥سال پيش بود. در اين زلزله كه پايتخت كشور را لرزاند، ٤٥هزار نفر تنها در منطقه شميرانات تهران جان باختند. بازار تهران به‌طور كل خراب شد و كاخ گلستان نيز صدمه ديد. حالا با توجه به گذشت ١٨٥سال از وقوع آخرين زلزله در تهران، پيش‌بيني مي‌كنم كه در اين دهه و یا دهه آینده زمان وقوع زلزله در تهران باشد. حالا با توجه به زلزله‌هايي كه در منطقه جوادآباد تهران رخ داده است، نمي‌توان گفت كه اين زلزله‌ها تنها هشداري براي وقوع زمين‌لرزه اصلي است يا اينكه آنها خودشان به‌عنوان زلزله اصلي محسوب مي‌شود. اما اين زلزله‌ها دو هشدار را براي مردم ايران و كارشناسان و مسئولان به همراه دارد. يكي اينكه فراموش نكنيد منطقه جنوب تهران زلزله‌خيز است و بايد آن را جدي گرفت. ديگر اينكه اين زمين لرزه‌ها هشداري هستند براي زلزله اصلي و ويران كننده؛ اما با اين حال اينكه اين زمين‌لرزه‌ها اصلي بودند و يا تنها پيش‌لرزه براي زلزله اصلي را هيچ سازمان يا نهادي نمي‌تواند تشخيص دهد و نمي‌توان به‌طور دقيق در رابطه با آن اظهارنظر كرد.»
عكاشه در پايان مي‌گويد: «به اعتقاد من بايد بگويم كه بالاخره تهران روزي خراب خواهد شد و زلزله‌اي بزرگ پايتخت را مي‌لرزاند و بايد اين خبر نگران‌كننده را بدهم كه اگر تهران بلرزد، آن روز آخرالزمان ايران خواهد بود و همه چيز با خاك يكسان خواهد شد. بنابراين بهتر است كه به جاي اينكه بگوييم خدا خواست و يا خدا نخواهد، اقدامات موثر‌تر و بهتري براي پيشگيري چنين فاجعه‌اي انجام دهيم و مسئولان اين مسأله را بيشتر از قبل جدي بگيرند.»
منبع: شهروند
ارسال نظر
