اشیاء تاریخی ایران چگونه از ایتالیا پس گرفته شد؟

میراث فرهنگی و گردشگری - معاون میراث فرهنگی کشور مراحل استرداد 30 قطعه از اشیاء و آثار فرهنگی متعلق به دوران قبل و پس از اسلام به کشور را تشریح کرد.

به نقل از  روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری محمد حسن طالبیان گفت: دولت ایتالیا از سال 1391 متوجه این اشیا شد و پلیس اموال فرهنگی رم( کاربینری) این اموال را ضبط و در موزه هنرهای شرقی رم نگهداری کرد، این مرکز در آن دوره زمانی از طریق سفارت ایران در رم سازمان میراث فرهنگی را در جریان قرار داد و پس از ارسال عکس ها، شناسایی اموال و کارشناسی اولیه تعلق اشیا به ایران اعلام شد اما متاسفانه مسئله مسکوت ماند.

او گفت: با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید در سال 1393 این پرونده با پیگیری مجدد سازمان میراث فرهنگی و همکاری و هماهنگی های دوجانبه از طریق رایزن حقوقی سفارت جمهوری اسلامی ایران و سازمان میراث فرهنگی با دولت ایتالیا بصورت جدی پیگیری شد.

طالبیان یادآور شد: پس از موافقت های اولیه برای استفاده از توان حقوقی یک وکیل محلی در این پرونده مسئله در سال 94 13به نتیجه رسید و امروز برای نخستین‌بار در جهان کنوانسیون1995 استرداد اموال فرهنگی موسوم به «یونیدروا» به اجرا گذاشته شد و نخستین محموله قاچاقی که از ایران خارج شده بود، در حال استرداد به کشورمان است.

او با تاکید بر این که جمهوری اسلامی ایران برای اجرای این کنوانسیون به موفقیت جدیدی در عرصه بین‌المللی دست یافته،گفت: پس از مدت‌ها تلاش و با همت سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا، پلیس میراث فرهنگی ایتالیا و مجموعه حقوقی سازمان میراث فرهنگی ایران، سرانجام فعالیت‌های حقوقی صورت گرفته از سوی همکاران ما به نتیجه رسیده که موفقیت مهمی در زمینه بازگشت آثار تاریخی است.

معاون میراث فرهنگی کشور در رابطه با قوانین کنوانسیون یونیدروا ادامه داد: بر اساس کنوانسیون 1995 یونیدروا چنانچه کسی در زمان خرید اشیا تاریخی از قاچاق بودن آن مطلع نباشد ،فرد خریدار با حسن نیت معرفی می شود که می توان با کمک دفتر اجرایی کنوانسیون با گفتگو و توافق های دوطرفه مسئله را برای جلوگیری از طولانی شدن پرونده حل کرد که خوشبختانه در این مورد صاحب مال (خریدار) در این زمینه همکاری لازم را داشت.

طالبیان گفت: در جریان این امر محمدرضا زاهدی کارشناس اموال فرهنگی تاریخی و نقی زاده کارشناس حقوقی سازمان برای شناسایی اموال به رم رفتند و 30 اثر کشف شده که عمدتا سفالی و متعلق به دوره‌های اسلامی‌، ایلخانی و تیموری‌ هستند کارشناسی شد، در همین راستا پس از انجام مراحل کارشناسی6 اثر از میان 30 اثر موجود تلفیقی( حَلَق) هستند و از نظر کارشناسی اصالت ندارد.

او با اشاره بر اصالت دیگر اشیا این مجموعه گفت: 24 اثر دیگر دارای ارزش فرهنگی تاریخی بوده و حتی در مواردی به دوره پیش از تاریخ برمی گردد. تعدادی از اشیا مفرغی این مجموعه مربوط به هزاره سوم و احتمالا مربوط به مناطق شرقی ایران ( کرمان و سیستان) است، در این میان نیز برخی از این آثار مربوط به بعد از اسلام بوده که از شاخص ترین آنها می توان به یک ماکت سفالی لعاب دار دارای نقش یک کاروانسرا(اسطبل) که در وسط دارای حوض( آبشخور )با تعداد زیادی گاو در اطراف آن است اشاره کرد.

معاون میراث فرهنگی کشور در ادامه تاکید کرد: در میان این اشیا تعدادی النگوی مفرغی، مهرهای انگشتری بسیار ارزشمند، سفال و نمونه ای کوزه منقور به نقش صورت یک انسان که احتمال می رود مربوط به دوره تاریخی ( ساسانی) باشد به چشم می خورد، همچنین در این میان برخی از کاسه های سفالی موجود مربوط به دوره ایلخانی و تیموری که ترکیبی از نقش و خط هستند بسیار زیبا و خیره کننده جلوه می کنند.

او ادامه داد: خوشبختانه با تلاش های همه جانبه سازمان میراث فرهنگی، سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم و پلیس کاربینری( اموال فرهنگی ایتالیا) این فرایند حقوقی و استرداد اشیاء تاریخی به کشور به نفع ایران پایان یافت.

طالبیان همچنین با اشاره بر زمان و چگونگی بازگشت این آثار به ایران گفت: پس از انجام مراحل امر تمامی اموال بر اساس لیست با همکاری جمعدار موزه هنرهای شرقی رم، وکیل پرونده و رایزن حقوقی سفارت تحویل گرفته شد و در اختیار سفارت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت تا با توجه به علاقمندی مقامات ایتالیایی، پلیس اموال فرهنگی رم و مقامات سفارت ایران در رم به زودی طی یک مراسم رسمی با حضور مقام‌های عالی‌رتبه در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا این استرداد صورت گرفته و این اشیا به کشورمان بازگردانده ‌شود.

او گفت: علاوه بر توجه و اهمیت بازگشت این اشیا تاریخی به کشور، ذات این امر دارای اهمیت ویژه ای است چنانکه پلیس ایتالیا با این اتفاق هوشیار شده وبرای جلوگیری از قاچاق دوباره اموال تاریخی در این زمینه به گونه ای ویژه تر عمل می کند. همچنین پس از این اتفاق مهم کنوانسیون 1995 بعد از این نیز ادامه می یابد، در پایان می توان بر این نکته اهتمام داشت که این استرداد سومین موفقیت ایران در 8 ماه گذشته است.