آصفی: فابیوس آمد،تا جبران مافات کند/امام(ره) مهمان فرانسه بود/ اروپا خودش قربانی تحریم‌ها شد

سفیر سابق ایران در فرانسه می گوید یکی از قربانیان هسته ای اروپا بود چرا که با پیشینه و روابط تجاری که ما با این کشورها داشتیم، آنها خود را قربانی سیاست های صهیونیستی- آمریکایی و مساله هسته ای ایران کردند.

 بالاخره پس از جنجال های بسیار وزیر خارجه فرانسه لوران فابیوس به تهران آمد و رفت.  سفری که معترضانی داشت و بعضا اعتراض هایی قابل تامل داشتند. سفر فابیوس پس از توافق وین در روز 23 تیر 1394 مصادف با 14 جولای 2015 صورت گرفت.  در همان روز وزیر خارجه کشورمان از سفر برخی از سران اروپایی به ایران خبر داد که یکی از آنها لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه بود. کشوری که دلواپس مذاکرات بود، فابیوس نماینده فرانسه در مذاکرات هسته ای ایران بارها مانع از روند مذاکرات شده بود هم در لوزان هم در وین که در آخر مغلوب ایران شد. حال چرا فرانسه به یکباره تصمیم گرفت به ایران بیاید و با چه هدفی؟ با دکتر حمید رضا آصفی سفیر سابق ایران در پاریس و سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه کشورمان به گفتگو نشسته ایم و اهمیت این سفر را بررسی کرده ایم که از نظر می گذرانید:

ارزیابی شما از سفر وزیر خارجه فرانسه چیست؟

سفر فابیوس به تهران از دو منظر قابل بررسی است.  اول اینکه فابیوس در چارچوب یک کشور اروپایی در قالب خود فرانسه و دیگر اینکه به معنای یک کشوری که صاحب حق وتو  در شورای امنیت و صاحب نفوذ و موقعیت در منطقه و به معنای کشوری صنعتی و مهم به ایران آمد. از هر دو منظر می شود این سفر را بررسی کرد. این سفر بسیار خوب و به هنگام بود. فارغ از عده قلیلی که انتقاد می کنند که چرا ایران این سفر را پذیرفته است؟ به نظرم این دیدار لازم بود و باید بپذیریم که بالاخره در میز مذاکره و گفتگو حرف های گفتنی گفته می شود و مهم این است که این سفر باید انجام می شد. از این جهت که در میز مذاکره چه مبحثی را باز می کنیم ، چه مواضعی را شفاف بیان می کنیم و با گفتگو زمینه همکاری را بررسی می کنیم. اروپایی ها در این مدت به جمهوری اسلامی ایران توجه زیادی داشتند.  آنها می خواهند جبران مافات کنند. به نظرم یکی از قربانیان هسته ای و تحریم  های ایران خود اروپا بود.  ما از تحریم های هسته ای ضرر کردیم دچار بحران و چالش شدیم، اما در آخر به نفع ما تمام شد، قدرتمند تر و قوی تر شدیم اما مقایسه ضرر و زیانی که اروپایی ها با آن سطح استانداردی که درهمه مسائل دارند خیلی آموزنده است. ما شاهد اظهارات اقای کری در کنگره آمریکا بودیم. هر ایرانی باید به خودش ببالد که قدرت های جهانی اینگونه به نفوذ، قدرت و توان ایران اعتراف می کنند، اعترافی که بیانگر این مهم بود که جز گفتگو با جمهوری اسلامی ایران هیچ چاره ای ندارند. لذا کشور ما از این چالش ساختگی آمریکا سربلند بیرون امد. ایران به آن معنا ضرری نکرد. قربانی این چالش اروپا بود. اروپا شرایط خودش را در قبال ایران از دست داد. خیلی از کشورهای اروپایی مدت ها شریک اول تجاری ما بودند. اروپایی ها می توانسنتد بعد از این که رابطه با امریکا قطع شد به راحتی موقعیت تجاری و سیاسی آمریکا را به دست بیاورند به این دلیل یکی از قربانیان این توطئه صهیونیستی امریکایی اروپا بود.

پس شما معتقدید یکی از اهداف سفر مقامات اروپایی جبران این ضرر و زیان است ؟

بله این ها آمده اند جبران گذشته را بکنند. شاهد بودیم که معاون صدر اعظم  المان، اتریش و خانم موگرینی بعد از توافق به ایران آمدند. این ملاقات ها در چارچوب همکاری با اروپا است. شواهد نشان می دهد که  اروپا به ایران توجه می کند و  این توجه هم صرفا اقتصادی نیست. ایران بازار جذابی برای اروپا است. کشور ما موقعیت بسیار ژئوپولیتیکی دارد و دروازه ورود به اسیای میانه است. ایران مزایای زیادی دارد که خود اروپایی ها و خارجی ها به ان واقف هستند. همه قضیه اقتصادی، تجاری و تامین نفت نیست، یکی از عوامل دیگری که اروپایی ها را مجاب به گسترش رابطه  کرده است نفوذ ایران در منطقه است. عراق، اقغانستان، سوریه و لبنان، هیچ کشوری مثل ایران در منطقه نفوذ ندارد. اروپایی ها نمی خواهند بیشتر از این دچار مشکل شوند، لذا از این خاطر مسولان اروپایی یکی پس از دیگری به ایران می آیند و خواهند آمد. آنها به گسترش روابط با ایران علاقه دارند. یک نگاه به سفر اقای فابیوس به ایران در همین چارچوب است. این یک واقعیت است که  اقتصاد اروپا راکت مانده است. رکود اقتصادی کشور فرانسه از دیگر کشورهای اروپایی بیشتراست با رشد اقتصادی پایین.

روابط  پاریس با تهران چه کمکی به اقتصاد فرانسه خواهد کرد؟

آنها می خواهند صنایعشان را نجات دهند، از طریق همکاری با ایران فضای دیگری را به وجود بیاورند،  این سفر را باید به معنای خود کشور فرانسه ببینیم، یعنی " به ما هو" فرانسه. آنها همیشه و در همه حال گفته اند که ما یک سیاست مستقل، یک فکر و یک موضع داریم. و دیگر اینکه این سفر به معنای فرانسه در چارچوب اروپا است و این مشخص است که اروپا به دنبال توسعه رابطه است و دیگر اینکه  فرانسه عضو دائم شورای امنیت به عنوان یک کشور قدرتمند صنعتی در زمنیه های مختلف است.

این نکته یاد ما باشد که  وقتی امریکا در زمان کلینتون شرکت کنکو را تحریم کرد توتال امد جایگزین آن شد. ان موقع مدیر توتال مدیر روابط بین الملل و خاورمیانه اقای دومار ژیری بود که بعده ها در حادثه مشکوک سقوط هواپیمایش در مسکو جان باخت.  به نظرم برخی از داده ها نشان می داد که پشت این حادثه ناگوار امریکایی ها بودند. اقای دومارژیری علاقمند همکاری با ایران بود زمانی که کنکو تحریم شد من سفیر فرانسه بودم، بآن موقع ما به فاصله یک سال، توتال را جایگزین کردیم و این برای آمریکایی ها خیلی سخت آمد.

یعنی شما معتقدید فرانسه در خصوص ایران فارغ از منافع اتحادیه اروپا، صرفا به دنبال منافع ملی خودش است؟

فرانسه به عنوان کشوری که انرژی دارد و در زمینه نفت بسیار قوی عمل می کند بسیار با اهمیت است. در زمینه صنعت، برق، آب، خودرو سازی و هوایی توانمند است،  فرانسه با این ظرفیت ها تعریف می شود. از لحاظ  دیپلماسی این کشور بسیار علاقمند است که در منطقه جایگاهش را از دست ندهد. در سوریه، لبنان و دیگر کشورهای منطقه و نکته جالب اینجاست که در لبنان آنها هنوز زبان دومشان فرانسه است، انگلیسی نیست. فرانسه برای زبانش ارزش زیادی قائل است و با زبان انگلیسی رقابت دیرینه دارد. با توجه به علاقمندی فرانسوی ها به حفظ جایگاهشان در منطقه هدف دیگری را که دنبال می کنند قد علم کردن در برابر آمریکا است، یعنی ما هم برای خودمان کسی هستیم.  با توجه به این توضیحات، آقای فابیوس نماینده فرانسه به عنوان یک کشور عادی اروپایی  نیست. متفاوت است و  به دلیل داشتن همین استقلال نسبی، فابیوس به تهران آمده است.

ارزیابی شما از موفقیت آمیز بودن سفر فابیوس به ایران چیست؟ آیا طرفین به اهداف مورد نظر رسیده اند؟

 اگر فرانسوی ها و سیاستمداران کشور خودمان ظرفیت های هر دو طرف را به دقت ارزیابی کنند، حتما یک سفر موفق و  موثری بوده است.  فرانسوی ها در بعضی مقاطع با ایران خوب برخورد نکردند. الان می شود جبران کرد و کار دشواری نیست. من حیث المجموع با توجه به ظرفیت فرانسه و با توجه به اینکه فابیوس حامل پیام دعوت از رئیس جمهوری ایران به فرانسه بود، با در نظر گرفتن  ملاقات هایی که وزیر خارجه این کشور با مقامات ما داشت، مخصوصا وزیر نفت ما و اینکه در روزهای آتی هیئت تجاری این کشور به ایران می آید ، زمینه سیاسی را اقای فابیوس در دیدار با محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان محکم کرده است که کارهای اقتصادی هم صورت بگیرد. لذا من فکر می کنم سفر اقای فابیوس به موقع و بسیار مهم بود. به هر حال فرانسه ظرفیت ایران را شناخته و می داند که ایران تا چه اندازه مهم است و یقین دارند که اموراتشان در منطقه بدون رایزنی و توجه به منافع ایران نمی گذرد.

در خبرها صحبت از این بود که فابیوس پیامی برای مقامات ایرانی آورده است.

 آنها خیلی وقت ها پیام های محرمانه و پیک ویژه به ایران فرستاده اند. از گذشته تا همین اواخر این پیام های محرمانه وجود داشته است. پیام هایی که تنها  نظرخواهی از  ایران بود برای مسائل منطقه ایی و به این مساله اگاه بودند که نظر ایران صائب است. تاکید می کنم این سفر به موقع بود. امدن فابیوس با همه ویژگی هایی که می شناسیم و لازم نیست اشاره شود، به معنای این است که می خواهند گذشته را جبران کنند و نمی خواهند این فضای سنگین در روابط ما باقی بماند.

نگاهی که الان به فرانسه وجود دارد با نگاهی که اوائل انقلاب وجود داشت خیلی متفاوت است. در اوائل انقلاب مردم ایران اینقدر نگاه منفی نسبت به فرانسه نداشتند.

ایران و فرانسه قدیمی ترین روابط را با یکدیگر داشته اند . اولین گروه دانشجویان بورسیه ما به فرانسه رفتند. زبان دوم قدیمی های ایران، زبان فرانسه بود نه انگلیسی. مراودات ما با فرانسه بسیار صمیمی بود. فرانسه فضایی فرهنگی داشت که ایرانی ها با انها کار می کردند. فرانسوی ها در زمینه های مختلف با ایران رابطه ای جدی داشتند. اول انقلاب فرانسوی ها محبوب قلوب ایران شده بودند، به خاطر اینکه حضرت امام (ره) را پذیرفته بودند و ایشان نوفل لوشاتو را به مرکز صدور و هدایت انقلاب در ایران تبدیل کرده بودند و  فضای بسیار خوبی به وجود امده بود. ما حتی خیابان سفارت این کشوردر تهران را نوفل لوشاتو نام گذاری کردیم. آن زمان مردمان ایران و فرانسه برای سفارت خانه های یکدیگر گل می بردند.

فضا بسیار صمیمانه بود.  در دو نقطه فرانسه در رابطه با ایران اشتباه کرد و این فاصله ها زیاد شد. اگر فرانسه ان اشتباهات و خطاهایی که در گذشته مرتکب شد را که من نمی خواهم به آنها اشاره کنم چون همه در این ایام ازآنها خبر دار شده اند،  با توجه به ظرفیتی که این کشور دارد جبران کند، قطعا شریک تجاری خوبی برای ایران خواهد بود. همین طور در زمینه های دیگر، اقتصادی، تجاری و سیاسی لذا پیشینه روابط ما با فرانسه بسیار خوب بود و روابط تنگاتنگی که در این سال ها می توانستیم داشته باشیم، حالا وقت جبران آن رسیده است.

دورنمای این مسیر تازه گشوده را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا نیاز به پاسداشت این مسیر حس می شود؟

فرانسوی ها باید مراقب باشند از این جهت که بعضی کشورها چه در منطقه چه در اسرائیل به دنبال ایجاد خلل در روابط فرانسه با ایران هستند. هم اینکه کشور ما با روی گشاده فابیوس را پذیرفته ایم و ملاقات خوبی تنظیم کردیم نشان می دهد که ما علاقمند به گسترش و تقویت روابط هستیم. البته امدن فابیوس هم همین معنا را تداعی می کند که آنها هم علاقمند هستند. لذا اگر دو طرف بتوانند رابطه را با دیپلماسی قوی شکل دهند و یک استراتژی برای همکاری ها داشته باشند آینده بسیار خوبی در انتظار دو کشور خواهد بود.  ما در زمینه انرژی، صنعت، هوایی،حمل و نقل، حتی در زمینه علمی، تبادل استاد و دانجشو خیلی زمینه همکاری داریم. ما بهترین پزشکان ایرانی را در اروپا داریم که معروف ترین آنها یکی در آلمان جناب پرفسور سمیعی جراح بزرگ مغز دنیا و دیگر جناب دکتر گنج بخش در فرانسه هستند که  ایشان معروف ترین جراح قلب دنیا است. اولین جراحی قلب باز دنیا را ایشان به نام خودشان ثبت کرده اند. بسیار افراد شاخصی در فرانسه داریم، در زمینه کار با جهان اسلام می توانیم همکاری کنیم، در فرانسه حداقل 7 میلیون مسلمان است. در زمینه مواد مخدر، زمینه مقابله با تروریسم می توانیم کار کنیم. این یک واقعیت است که اکثر داعشی های منطقه از فرانسه آمده اند، این ها روزی فرانسه را تهدید خواهند کرد، لذا فرانسه می تواند از تجریبات ایران در زمینه مبارزه با تروریسم و افراطی گری استفاده کند. اگر بتوانیم یک نقشه راهی تنظیم کنیم به طور یقین در آینده حتما رابطه خوب و بسیار مفیدی بین این دو کشور ایجاد خواهد شد.