چرا همه به دنبال ناطق نوری هستند؟

سوابق و اخلاق سیاسی ناطق نوری موجب اشتیاق به ورود او به انتخابات مجلس است. یک تحلیل‌گر مسائل سیاسی بابیان این مطلب گفت: فضای سیاسی کشور در حال حاضر بیش از هر چیز به‌اعتدال و میانه‌روی نیاز دارد.

میانه‌روها تعیین‌کننده نتیجه انتخابات مجلس دهم خواهند بود. این را از فعالیت‌های انتخاباتی دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا می‌توان فهمید. دو رقیب از هم‌اکنون همه تلاش خود را می‌کنند تا در مصاف پیش رو سهم بیشتری از بهارستان را نصیب خود کنند. از همین رو تلاش‌ها برای ائتلاف‌ها آغازشده است.

اصولگرایان تلاش می‌کنند که اختلافات و کدورت‌های قدیمی را کنار گذاشته و زیر یک پرچم جمع شوند. آنها در این میان مشکلاتی دارند و طیف افراطی و تندرو هنوز با چهره‌های میانه‌رو آن‌طور که باید به توافق نرسیده است.

اصلاح‌طلبان نیز علی‌رغم تلاش برای حفظ انسجام درونی خود بر استفاده از الگوی انتخابات 92 تأکید می‌کنند. استفاده از این الگو یعنی گرایش به سمت میانه‌روها زیرا در آن انتخابات نیز جریان اصلاح‌طلب با گذاشتن تخم‌مرغ‌هایش در سبد یک چهره میانه‌رو به موفقیت رسید.

این راهبرد اصلاح‌طلبان در حالی مطرح می‌شود که در دو سال گذاشته جریان اصولگرا بارها سعی کرده است که روحانی را فردی از میان این جریان معرفی کند. البته در طرح اصل موضوع چندان هم بیراهه نرفته‌اند. او فردی از میان اصولگرایان است که به‌مرور زمان میانه‌روی پیشه کرده و نهایتاً در ائتلاف با جریان اصلاح‌طلب و با رویکرد اعتدال‌گرایی به پیروزی رسید.

مسئله وقتی قابل‌تأمل تر می‌شود که می‌بینم روحانی تنها فرد با این ویژگی نیست. افرادی همچون علی مطهری و ناطق نوری نیز در این گروه جای می‌گیرند. از همین رو به‌تازگی اظهاراتی در خصوص حضور علی مطهری در فهرست اصلاح‌طلبان شنیده می‌شود. در مورد ناطق نوری نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. تلاش‌های دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا حاکی از اشتیاق هر دو جریان برای ورود او به عرصه انتخابات است.

حال باید دید که کدام‌یک از ویژگی‌های فضای سیاسی کشور موجب پیدا شدن این فضا شده است. حشمت‌الله فلاحت پیشه تحلیل‌گر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با فرارو در این خصوص گفت: فضای سیاسی کشور در حال حاضر بیشتر به‌اعتدال و میانه‌روی نیاز دارد.

وی افزود: فضای توأم باکار، احترام متقابل، پرهیز از توهین و افترا که جناح‌بندی‌های سیاسی نیازهای مدیرتی کشور را تحت شعاع قرار ندهد نیاز اصلی کشور است و به همین خاطر است که مسئولان در سطوح کلان و میانی به سمت نخبگان سیاسی گرایش پیداکرده‌اند که آن نخبگان در طول عمر فعالیت سیاسی خود این شاخص‌ها را داشته باشند.

نماینده پیشین مجلس با تأکید بر اینکه از قبل از مجلس سوم که چالش‌های میان جناح‌های چپ و راست مطرح‌شده بود تاکنون، برای نخستین بار شاهد شکل‌گیری چنین فضایی هستیم، گفت: در آستانه شکل‌گیری مجلس دهم قاطبه جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب به‌علاوه نیروهای هوادار دولت سعی می‌کنند که به سمت چهره‌ها و افرادی میانه‌رویی بروند. افرادی که اگرچه در جریان خود ریشه‌دارند اما در مدیریت رویکردی مبنی بر پرهیز از تخریب، اولویت دادن منافع ملی بر منافع جناحی، پرهیز از تقابل و جناح‌بندی‌های سیاسی و ... دارند.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی توضیح داد: یکی دیگر از دلایل شکل‌گیری این فضا در کشور به بدنه جامعه امروز ایران مربوط می‌شود. مردم ایران دیگر از چالش‌های چپ و راست خسته شده‌اند و نمی‌خواهند که سرنوشتشان به دست افراطیون راست یا افراطیون چپ افتد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا غیر از ناطق نوری، چهره‌هایی با این مشخصات در فضای سیاسی کشور نداریم؟ گفت: من نمی‌خواهم از کسی اسم ببرم کما اینکه کسانی را می‌شناسم که از این ویژگی برخوردار هستند اما در سرند نخبگان سیاسی کسانی موردتوجه قرار می‌گیرند که در چالش‌های میان افراطیون چپ و راست که مانع روند توسعه کشور است و بعضاً مشکلات امنیتی نیز ایجاد کرده است؛ با صبر و طمأنینه ورود کرده‌اند و ارزش‌های انسانی و ملی را زیر پا نگذاشته‌اند. این‌چنین افرادی که در سوابق سیاسی، انتخاباتی و مدیریتی خود این ویژگی را داشته باشند، کم نیستند.

نماینده پیشین مجلس در پاسخ به این پرسش که چرا باوجود چهره‌های مختلفی که این ویژگی را داشته باشند، ناطق نوری چهره مورد اتفاق‌نظر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا است؟ گفت: شاید افراد دیگر در آن سطح نیستند. سوابق ناطق نوری در عرصه‌های مختلف از او چهره متفاوتی ساخته است.

وی افزود: دوران مجلس گردانی او یکی از ادوار قوی به لحاظ اداره مجلس بوده است. از سوی دیگر اخلاق سیاسی که بعد از شکست در انتخابات ریاست جمهوری – در مقابل خاتمی- نشان داد نیز ویژگی مؤثری است. ناطق نوری اخلاق باخت را بعدازآن انتخابات به‌گونه‌ای اجرا کرد که به‌جای حرکت در مسیر تخریب و مانع سازی، فضای مناسب برای مدیریت سیاسی کشور فراهم شود.

به گفته فلاحت پیشه، ناطق نوری از این نظر تبدیل به یک شاخص سیاسی و رفتاری شده است. به همین خاطر اگرچه نخبگان سیاسی میانه‌رو دیگری هم در کشور وجود دارند اما ناطق نوری محور تمرکز دو جریان سیاسی قرارگرفته است.

بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت که میانه‌روها اثرگذارترین حلقه از نخبگان سیاسی در انتخابات آتی هستند. اصلاح‌طلبان به گفته محسن رهامی رييس كميته انتخابات شوراي هماهنگي اصلاح‌طلبان جلساتی را با ناطق نوری برگزار کرده‌اند و جریان رقیب نیز از ورود او به این انتخابات استقبال می‌کند.

در این میان باید دید که طیف میانه‌رو اصولگرا در کجای این بازی قرار خواهد گرفت. طیف نزدیک به علی لاریجانی رییس فعلی مجلس ازجمله بخش‌هایی هستند که بازی آنها در این انتخابات تعیین‌کننده خواهد بود. رسول منتجب نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در گفت‌وگویی دو فرض را در خصوص رفتار این طیف مطرح کرده بود. نخست اینکه آنها با هواداران دولت همراه شوند و دوم اینکه با اصلاح‌طلبان ائتلاف کنند.

گفتنی است که وی تأکید کرده بود گرایش هواداران دولت به سمت طیف لاریجانی چندان منطقی نیست زیرا آنها موقعیت شکننده‌ای درون جریان اصولگرا دارند و تندروهای این جریان در مقابل هواداران لاریجانی قرارگرفته‌اند. روشن است که این فعال سیاسی اصلاح‌طلب بابیان این اظهارات سعی دارد فضایی را ترسیم کند که در آن شانس طیف لاریجانی برای گرفتن سهمی از مجلس آتی حضور در کنار اصلاح‌طلبان و هواداران دولت در کنار هم است.

به‌عبارت‌دیگر اصلاح‌طلبان در کنار میانه‌روها و اعتدالیون پیروزی را از آن خود می‌دانند و اصولگرایان نیز رسیدن به وحدت در میان خود و جلب حمایت هواداران دولت را عامل مؤثری برای پیروزی خود می‌دانند.