جواب تمامي اين سوال‌ها برمي‌گردد به نوع برخورد خريدار با خريد كالا. آگاهي خريدار از روش‌هاي مناسب براي انتخاب فروشنده مناسب و در نهايت كالاي مناسب مي‌تواند نقش بسيار مهمي درچرخه خريد كالا و ورود كالاي با كيفيت داشته باشد.
محمدصالح ذوقي در آخرین یادداشت خود نوشت: تنوع كالاهاي مختلف و رقابتي شدن بازار باعث شده است تا تجار كشورهاي مختلف در حال تجارت با ساير كشورها باشند كه در اين ميان كشور چين موفق شده است با بيشترين تنوع توليد كالاهاي مختلف در ميان كشورهاي دنيا، در دنيا حرف اول را در زمينه تجارت با ساير كشورها بزند. به‌طوري كه امروزه كشور قدرتمندي مانند آمريكا، از چين به عنوان نخستين شريك تجاري خود ياد مي‌كند.تا چند سال پیش، بيشتر كالاهاي وارداتي به ايران از طريق كشور امارات صورت مي‌گرفت كه امروزه با توجه به افزايش روابط اين كشور با شركت‌هاي تحريم‌كننده ايران، واردات كالا از اين كشور به ايران نسبت به ساليان گذشته كمتر شده است. به اين ترتيب كشور چين با مهيا ديدن شرايط و برقراري رابطه تجاري خوب با ايران به عنوان نخستين كشور از نظر حجم صادرات كالا به ايران شناخته مي‌شود؛ تا جايي كه امروزه جاي پاي اين كشور در اقتصاد ايران محكم شده است و اكثر تجار ايراني، كشور چين را به عنوان تنها گزينه جهت واردات كالاهاي مورد نياز خود به كشور مي‌دانند. آمار رسمي گمرك نيز نشان از اين واقعيت دارد. آمارها نشان مي‌دهد واردات كالا از چين در سال 91 بيش از هشت ميليارد دلار و در سال‌هاي 92 و 93 به ترتيب 6/9 و 4/7 ميليارد دلار بوده است، دلايل اين امر را این‌گونه مي‌توان برشمرد:
1-چين تنها كشوري است كه يك كالارا در رده‌هاي مختلف كيفيت از پايين‌ترين كيفيت تا بالاترين كيفيت توليد می‌کند. به اين ترتيب، اين مورد به سفارش تجار ايراني درباره كيفيت محصول مورد درخواست بستگي دارد كه متاسفانه در كشور ما امروزه به دليل پايين بودن هزينه واردات كالاهاي با كيفيت پايين، برخي تجار ايراني براي سود بيشتر علاقه‌مند به واردات اجناس با كيفيت پايين‌تر از اين كشور هستند.
2-در شرايط تحريم مبادلات پولي با اين كشور بسيار ارزانتر و نه ايمن‌تر انجام مي‌شود.
3-استقرار بسياري از بازرگانان و شركت‌هاي ايراني در چين
4-وجود پروژه‌هاي عظيم آبي و نفتي ازطرف كشور چين كه الزام واردات تجهيزات ومنابع ديگر را به همراه دارد.
كيفيت كالاهاي وارداتي چيني
بر طبق آمار سازمان ملي استاندارد ايران و مطابق با فهرست كالاهاي مغاير با استاندارد‌هاي مورد قبول سازمان كه از سال 91تا 93 استخراج شده است، سهم چين در كالاهاي برگشتي طي اين سال‌ها به ترتيب 80، 74 و 82 درصد بوده است.
حال با توجه به مطالب فوق الذكر چه بايد كرد؟ آيا مي‌توان جلوي ورود كالاهاي چيني را گرفت؟ آيا مي‌توان در اين شرايط كه جو تحريم بر كشور حاكم است بازرگانان را ملزم کرد كه از چين كالا وارد نكنند؟ (بهر حال كالاي با كيفيت نيز در كشور چين وجود دارد.) آيا با اعمال سياست‌هاي اجباري زمينه براي ورود كالاهاي قاچاق فراهم خواهد شد؟
جواب تمامي اين سوال‌ها برمي‌گردد به نوع برخورد خريدار با خريد كالا. آگاهي خريدار از روش‌هاي مناسب براي انتخاب فروشنده مناسب و در نهايت كالاي مناسب مي‌تواند نقش بسيار مهمي درچرخه خريد كالا و ورود كالاي با كيفيت داشته باشد.
فوايد اين كار به شرح زير است: 1- جلوگيري از ورود كالاهاي بي‌كيفيت به كشور. لازم به ذكر است برخلاف عقيده عده‌اي كه اين باور را دارند كه شركت‌هاي بازرسي اين نقش را بر عهده دارند بايد اين نكته را در نظر داشت كه معمولا بازرگانان بعد از خريد كالا اقدام به استفاده از شركت‌هاي بازرسي مي‌کنند در صورتي‌كه مي‌بايست قبل از خريد كالا تا حدي ريسك‌هايي كه ناشي از عدم شناخت فروشنده است كاهش داد. در صورتي‌كه فروشنده كلاهبردار باشد به راه‌هاي مختلفي مي‌تواند كالاهاي بي‌كيفيت را به خريدار قالب کند. بازرس كالا به دلايل زير امكان كنترل كيفيت و كميت كليه كالاها را نمي‌تواند داشته باشد:
الف-تعداد نمونه ها: بازرس براي كنترل كالا مي‌بايست عمليات نمونه‌برداري را انجام دهد. تعداد اين نمونه‌ها يا مي‌تواند به‌طور صددرصد باشد كه تقريبا محال است يا با توجه به درجه اهميت كالا و حجم كالا تعداد نمونه انتخاب مي‌شود و روي آنها آزمون‌هاي كمي و كيفي انجام مي‌شود.
ب- نوع كالا: بسته به اينكه كالا چه چيزي باشد، مثلا كالاهاي خانگي در مقايسه با فلزات نمونه‌برداري‌ها متفاوت است.
2- جلوگيري از خسارت‌هاي مالي كه به خريدار و در نهايت به كشور وارد مي‌شود.
3- معمولا فروشنده كالامسئوليت برگشت كالا را بر عهده نمي‌گيرد و لذا بلاتكليف بودن كالا در گمرك يكي از معضلات گمرك است.
تمامي اين مطالب ضرورت و اهميت آگاهي خريدار از فروشنده و نوع كالايي را كه خريداري می‌کند، ایجاب می‌کند. همانطور كه گفته شد خريدار مي‌تواند تا حد بسيار زيادي با استفاده از فرآيند خريد كالا كه بخش مهم آن انتخاب منابع مناسب خريد كالا يا فروشنده مناسب است،ريسك‌ها را كمتر کند. در انتخاب منبع فروش بخش بازرگانى سفارت‌خانه‌ها، مراجعه به اتاق بازرگاني كشور مورد نظر، استفاده از فهرست كشور‌هايي كه ساير شركت‌هاي رقبا دارا هستند و شركت در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي توصيه مي‌شود. از ديگر موارد مي‌توان به شركت‌هاي وارداتي مشابه، روزنامه‌هاي تجاري و راهنماي تلفن كه در كشورهاي خارجي به (yello page) معروف است اشاره كرد. معيار‌هاي ارزيابي شركت فروشنده: در بررسي و ارزيابي شركت‌ها بررسي وضعيت مالي فروشندگان و توانايي توليدي و فني به همراه مراحل تحقيق بايد مد نظر قرار گيرد. در بررسي وضعيت مالي توان فروشنده كه مي‌تواند توليد‌كننده نيز باشد باید به خوشنامي و انجام به‌موقع تعهدات دقت كرد. داشتن ماشين‌آلات توليد مدرن وكادرفني باتجربه نيز دركيفيت كالاى توليدى اثرمثبت دارد و نبايد به صورت اجمالي به آن پرداخت. شركت‌هايى وجود دارد كه درمقابل دريافت وجه، توانايى فنى وتوليدى توليدكنندگان راارزيابى کرده ونتيجه اين ارزيابى رابه خريداران ارائه مى‌دهند. اكثر اين شركت‌ها داراى نمايندگى دربيشتركشورهاى دنيا هستند. در مرحله تحقيق نيز دراين مرحله وضعيت مالى وظرفيت توليدى وموقعيت صنعت، صلاحيت فنى (Technical Competence) وكيفيت توليد فروشندگان كالاموردبررسى قرارمى‌گيرد. هدف تحقيق دراين مرحله پيداكردن واحدتوليدى ياتجارى است كه قادربه توليدوتهيه اقلام موردسفارش درزمان مناسب وباكيفيت موردنظر باشد. نبايد از خاطر دور ساخت كه گاهى درخريدبرخى ازكالاها مانند مواداوليه كارخانجات وكالاى استراتژيك وسرمايه‌اي، تحقيق درباره وضعيت فنى مالى وبازديدازمحل كارخانه فروشنده كالابراي بررسى روش‌هاى كنترل كيفيت وتكنولوژى مورداستفاده درتوليدكالاى خريدارى شده ضرورت دارد. درمواقعى كه امكان تحقيق وبررسى درباره توانايى توليدىوفنى ووضعيت مالى فروشندگان وبازديدازمحل كارخانه وفروشنده كالاوجودندارد، به‌منظورحسن اجراى تعهدات فروشنده وياتضمين كيفيت كالاى مورد معامله هنگام عقدقراردادضمانتنامه حسن انجام كار PBGازفروشنده دريافت مى‌شود. براي ارزيابي شركت‌هاي فروشنده مي‌توان از طريق اعضاء اتاق مشترك ايران با كشورها مورد نظر، مرور فهرست كالاهاي مرجوعي منتشر شده توسط سازمان استاندارد و بازديد از امكانات فروشنده و توليد‌كننده اقدام كرد.
* رئيس هيات‌مديره شركت بازرسي بين‌المللي بخرد
1-چين تنها كشوري است كه يك كالارا در رده‌هاي مختلف كيفيت از پايين‌ترين كيفيت تا بالاترين كيفيت توليد می‌کند. به اين ترتيب، اين مورد به سفارش تجار ايراني درباره كيفيت محصول مورد درخواست بستگي دارد كه متاسفانه در كشور ما امروزه به دليل پايين بودن هزينه واردات كالاهاي با كيفيت پايين، برخي تجار ايراني براي سود بيشتر علاقه‌مند به واردات اجناس با كيفيت پايين‌تر از اين كشور هستند.
2-در شرايط تحريم مبادلات پولي با اين كشور بسيار ارزانتر و نه ايمن‌تر انجام مي‌شود.
3-استقرار بسياري از بازرگانان و شركت‌هاي ايراني در چين
4-وجود پروژه‌هاي عظيم آبي و نفتي ازطرف كشور چين كه الزام واردات تجهيزات ومنابع ديگر را به همراه دارد.
كيفيت كالاهاي وارداتي چيني
بر طبق آمار سازمان ملي استاندارد ايران و مطابق با فهرست كالاهاي مغاير با استاندارد‌هاي مورد قبول سازمان كه از سال 91تا 93 استخراج شده است، سهم چين در كالاهاي برگشتي طي اين سال‌ها به ترتيب 80، 74 و 82 درصد بوده است.
حال با توجه به مطالب فوق الذكر چه بايد كرد؟ آيا مي‌توان جلوي ورود كالاهاي چيني را گرفت؟ آيا مي‌توان در اين شرايط كه جو تحريم بر كشور حاكم است بازرگانان را ملزم کرد كه از چين كالا وارد نكنند؟ (بهر حال كالاي با كيفيت نيز در كشور چين وجود دارد.) آيا با اعمال سياست‌هاي اجباري زمينه براي ورود كالاهاي قاچاق فراهم خواهد شد؟
جواب تمامي اين سوال‌ها برمي‌گردد به نوع برخورد خريدار با خريد كالا. آگاهي خريدار از روش‌هاي مناسب براي انتخاب فروشنده مناسب و در نهايت كالاي مناسب مي‌تواند نقش بسيار مهمي درچرخه خريد كالا و ورود كالاي با كيفيت داشته باشد.
فوايد اين كار به شرح زير است: 1- جلوگيري از ورود كالاهاي بي‌كيفيت به كشور. لازم به ذكر است برخلاف عقيده عده‌اي كه اين باور را دارند كه شركت‌هاي بازرسي اين نقش را بر عهده دارند بايد اين نكته را در نظر داشت كه معمولا بازرگانان بعد از خريد كالا اقدام به استفاده از شركت‌هاي بازرسي مي‌کنند در صورتي‌كه مي‌بايست قبل از خريد كالا تا حدي ريسك‌هايي كه ناشي از عدم شناخت فروشنده است كاهش داد. در صورتي‌كه فروشنده كلاهبردار باشد به راه‌هاي مختلفي مي‌تواند كالاهاي بي‌كيفيت را به خريدار قالب کند. بازرس كالا به دلايل زير امكان كنترل كيفيت و كميت كليه كالاها را نمي‌تواند داشته باشد:
الف-تعداد نمونه ها: بازرس براي كنترل كالا مي‌بايست عمليات نمونه‌برداري را انجام دهد. تعداد اين نمونه‌ها يا مي‌تواند به‌طور صددرصد باشد كه تقريبا محال است يا با توجه به درجه اهميت كالا و حجم كالا تعداد نمونه انتخاب مي‌شود و روي آنها آزمون‌هاي كمي و كيفي انجام مي‌شود.
ب- نوع كالا: بسته به اينكه كالا چه چيزي باشد، مثلا كالاهاي خانگي در مقايسه با فلزات نمونه‌برداري‌ها متفاوت است.
2- جلوگيري از خسارت‌هاي مالي كه به خريدار و در نهايت به كشور وارد مي‌شود.
3- معمولا فروشنده كالامسئوليت برگشت كالا را بر عهده نمي‌گيرد و لذا بلاتكليف بودن كالا در گمرك يكي از معضلات گمرك است.
تمامي اين مطالب ضرورت و اهميت آگاهي خريدار از فروشنده و نوع كالايي را كه خريداري می‌کند، ایجاب می‌کند. همانطور كه گفته شد خريدار مي‌تواند تا حد بسيار زيادي با استفاده از فرآيند خريد كالا كه بخش مهم آن انتخاب منابع مناسب خريد كالا يا فروشنده مناسب است،ريسك‌ها را كمتر کند. در انتخاب منبع فروش بخش بازرگانى سفارت‌خانه‌ها، مراجعه به اتاق بازرگاني كشور مورد نظر، استفاده از فهرست كشور‌هايي كه ساير شركت‌هاي رقبا دارا هستند و شركت در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي توصيه مي‌شود. از ديگر موارد مي‌توان به شركت‌هاي وارداتي مشابه، روزنامه‌هاي تجاري و راهنماي تلفن كه در كشورهاي خارجي به (yello page) معروف است اشاره كرد. معيار‌هاي ارزيابي شركت فروشنده: در بررسي و ارزيابي شركت‌ها بررسي وضعيت مالي فروشندگان و توانايي توليدي و فني به همراه مراحل تحقيق بايد مد نظر قرار گيرد. در بررسي وضعيت مالي توان فروشنده كه مي‌تواند توليد‌كننده نيز باشد باید به خوشنامي و انجام به‌موقع تعهدات دقت كرد. داشتن ماشين‌آلات توليد مدرن وكادرفني باتجربه نيز دركيفيت كالاى توليدى اثرمثبت دارد و نبايد به صورت اجمالي به آن پرداخت. شركت‌هايى وجود دارد كه درمقابل دريافت وجه، توانايى فنى وتوليدى توليدكنندگان راارزيابى کرده ونتيجه اين ارزيابى رابه خريداران ارائه مى‌دهند. اكثر اين شركت‌ها داراى نمايندگى دربيشتركشورهاى دنيا هستند. در مرحله تحقيق نيز دراين مرحله وضعيت مالى وظرفيت توليدى وموقعيت صنعت، صلاحيت فنى (Technical Competence) وكيفيت توليد فروشندگان كالاموردبررسى قرارمى‌گيرد. هدف تحقيق دراين مرحله پيداكردن واحدتوليدى ياتجارى است كه قادربه توليدوتهيه اقلام موردسفارش درزمان مناسب وباكيفيت موردنظر باشد. نبايد از خاطر دور ساخت كه گاهى درخريدبرخى ازكالاها مانند مواداوليه كارخانجات وكالاى استراتژيك وسرمايه‌اي، تحقيق درباره وضعيت فنى مالى وبازديدازمحل كارخانه فروشنده كالابراي بررسى روش‌هاى كنترل كيفيت وتكنولوژى مورداستفاده درتوليدكالاى خريدارى شده ضرورت دارد. درمواقعى كه امكان تحقيق وبررسى درباره توانايى توليدىوفنى ووضعيت مالى فروشندگان وبازديدازمحل كارخانه وفروشنده كالاوجودندارد، به‌منظورحسن اجراى تعهدات فروشنده وياتضمين كيفيت كالاى مورد معامله هنگام عقدقراردادضمانتنامه حسن انجام كار PBGازفروشنده دريافت مى‌شود. براي ارزيابي شركت‌هاي فروشنده مي‌توان از طريق اعضاء اتاق مشترك ايران با كشورها مورد نظر، مرور فهرست كالاهاي مرجوعي منتشر شده توسط سازمان استاندارد و بازديد از امكانات فروشنده و توليد‌كننده اقدام كرد.
* رئيس هيات‌مديره شركت بازرسي بين‌المللي بخرد
ارسال نظر
