منتقدین یکسان سازی نرخ بنزین چه کسانی هستند؟

روزنامه آرمان در یادداشتی به قلم بهمن آرمان نوشت:
 
چندنرخی بودن قیمت‌ها در هر اقتصادی زیانبار و در عین حال همراه با فساد است. كسانی كه از یكسان‌سازی نرخ بنزین انتقاد می‌كنند، یا تعمدی دارند، یا از جناح سیاسی خاصی پیروی می‌كنند كه با دولت همسو نیست و طبیعتا با سیاست‌های آن به‌ویژه درباره مسائلی مثل مذاكرات هسته‌ای و تك‌نرخی کردن بنزین نیز مشکل دارد. تك‌نرخی بودن به هیچ‌وجه كار نادرستی نیست و انتظار اقتصاددانان هم بر این بود كه دولت دست به یك عمل جراحی اساسی‌ بزند و از دادن یارانه روی قیمت بنزین كم كند. در حال حاضر شاهد هستیم كه به‌دنبال كاهش قیمت نفت، قیمت فرآورده‌های نفتی و درنتیجه بنزین هم در سایر كشورها كاهش پیدا كرده اما این كاهش متناسب با كاهش قیمت نفت نبود. زیرا در پاره‌ای از كشورها تا 80درصد قیمت فرآورده‌های نفتی عملا عوارض یا مالیاتی است كه دولت‌ها دریافت می‌كنند. بنابراین انتظار اقتصاددانان از دولت این بود كه اقدام به كار كوچكی نكند كه درنهایت برآوردهای اولیه نشان می‌دهد كه دولت از بابت یكسان‌كردن قیمت بنزین و حذف بنزین سهمیه‌ای 30هزار میلیارد ریال بیشتر درآمد نخواهد داشت؛ زیرا بر پایه اطلاعات منتشره 70درصد بنزین مصرفی در كشور عملا با نرخ آزاد صورت می‌گرفت. درباره آنچه معاون بانك مركزی گفته است كه یكسان‌سازی قیمت بنزین دو درصد بر نرخ تورم خواهد افزود نیز باید بیان شود مبنای علمی وجود ندارد و بعید به نظر می‌رسد كه این تغییر تا این اندازه باشد. شاهد مدعا اینكه در سال گذشته هم قیمت بنزین افزایش پیدا كرد ولی درنهایت شاهد كاهش نرخ تورم بودیم! ضمن اینكه پرداخت لجام‌گسیخته یارانه روی قیمت فرآورده‌های نفتی خود یكی از عوامل ایجاد تورم در كشور تلقی می‌شود. یعنی هرچقدر كه دولت یارانه پرداخت كند از آنجایی كه این پول عملا به صورت پول داغ وارد سیستم اقتصادی كشور می‌شود، موجب افزایش تورم می‌شود. بنابراین اولا درباره اینكه بازتاب یكسان‌سازی قیمت بنزین موجب افزایش دو درصدی نرخ تورم خواهد شد، شك و تردیدهایی جدی وجود دارد. ثانیا، محاسبه چنین رقمی نیازمند استفاده از فرمول‌های پیچیده اقتصادی است و بعید به نظر می‌رسد كه بانك مركزی در این رابطه كار علمی و اساسی و قابل قبولی انجام داده باشد.

حال ممكن است بنا به دلایل مختلف چنین رقمی اعلام شده باشد كه به هیچ‌وجه مورد تائید اقتصاددانان نیست. انتظار از دولت این است كه این عمل جراحی را با شدت بیشتری انجام می‌داد و قیمت بنزین را هم حداقل به 50درصد قیمت آن در كشورهای همسایه می‌رساند زیرا نباید فراموش كرد ایران دارای قیمت بنزین در حد چهارمین كشور جهان است. یعنی بعد از عربستان‌سعودی، ونزوئلا و احتمالا یكی دیگر از كشورها، ایران چهارمین كشوری است كه ارزان‌ترین قیمت بنزین را دارد و یكی از معدود كشورهایی در جهان است كه دولت بابت فروش فرآورده‌های نفتی در آن نه‌تنها درآمدی به دست نمی‌آورد بلكه یارانه هم پرداخت می‌كند كه عملا دست در جیب مردم تلقی می‌شود. چراکه مردم با اینگونه یارانه‌ها موجبات كسری بودجه دولت را فراهم می‌كنند و كسری بودجه دولت هم بر پایه علم اقتصاد، تورم‌زاست و یكی از عوامل تورم را معمولا كسر بودجه‌های دولت و یارانه‌های سنگین پرداختی توسط دولت‌ها منظور می‌كنند.