رهایی بانک‌ها از حبس تحریم

قرار گرفتن لغو کلیه تحریم‌ها در زمره مهمترین دستاوردهای توافقات هسته‌ای اخیر می تواند نوید بخش باز شدن فضا در حوزه مبادلات مالی بین‌الملل و همچنین انعطاف پذیری و افزایش قابلیت های بانک مرکزی در تامین مالی کشور باشد.

 با توجه به تشدید تحریم‌های اقتصادی ایران در چند سال گذشته بانک‌ها نیز در راس این تحریم‌ها قرار گرفته و مبادلات مالی بین‌المللی تا حد قابل توجهی دچار نقصان شد به گونه‌ای که چندین بانک مورد محدودیت بین‌المللی قرار گرفت، هر چند که در مواردی نیز برخی از آنها از تحریم خارج شدند، اما همچنان تعداد زیادی از بانک‌های کشور در تحریم قرار دارند.

این در حالی است که در حال حاضر اتحادیه اروپا بانک‌های ملت، سینا، ملی، رفاه، صادرات، پست‌بانک، توسعه صادرات، بانک آرین، کارگشایی، فیوچرز، ایران و اروپا، تجارت، انصار، PLB، PLS و بانک مرکزی را تحریم کرده و مراودات بین‌المللی این بانک‌ها مختل است.

با ابن حال به دنبال نتایج مثبتی که در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که از چند ماه‌ قبل شروع شده و در چند روز گذشته به اوج خود رسیده است، به نظر می‌رسد با نهایی شدن توافقات از مهم‌ترین گام‌های برداشته شده رفع تحریم‌ها از کشور باشد که در این بین لغو تحریم‌های بانکی در راس قرار دارد.

بر اساس راه حل‌های بدست آمده، بعد از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، تمامی قطعنامه‌های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریم‌های اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه امریکا از جمله تحریم های مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی وخودور سازی فورا لغو می شود. همچنین تحریم ها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان ها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریم های مرتبط هسته ای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر موسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت به‌طور همه‌جانبه فورا برداشته خواهند شد. همچنین کشورهای عضو گروه (1+5) متعهد هستند از وضع تحریم های جدید در موضوع هسته ای خودداری کنند.

این در حالی است که تحریم بانک مرکزی همواره مشکلات زیادی را برای حوزه مالی بین‌المللی کشور ایجاد کرده و با توجه به این‌که این بانک عامل اصلی جابه‌جایی و تبادلات ارزی و منابع نفتی آن است رفع تحریم از آن ضمن بازکردن صحنه برای حضور پررنگ‌تر بانک مرکزی و به تبع آن سایر بانک‌ها در حوزه بین‌الملل می‌تواند بیانگر آزاد‌شدن هرچه بیشتر ارزهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور و سایر آثار مثبت آن از جمله بازگشت به سوئیفت باشد.

با این وجود در روزهای گذشته رییس کل بانک مرکزی از آمادگی این بانک برای مواجهه با هرگونه نتیجه‌ای از مذاکرات سخن گفت و یادآور شد: خوشبختانه دولت تسلط کامل بر سناریوهای مختلف دارد و ما برای هر وضعیتی آمادگی کامل داریم، با تسلط دولت و دستگاه های مختلف بر اوضاع و اشرافی که بر بازارهای مختلف به وجود آمده است اگر هم اتفاق خاصی باشد زودگذر و موقت است.

سیف عنوان کرد که اقتصاد ما نشان داده که به ثبات رسیده است و از هر اتفاق مثبتی که این روند را تسریع کند استقبال می کنیم و هر اتفاقی که بخواهد خدشه وارد کند، آمادگی داریم که با آن مقابله کنیم.

وی همچنین پیش‌تر به بانک‌ها اعلام کرده بود که خود را برای حضور پررنگ‌تر در عرصه بین‌الملل در صورت لغو تحریم ها آماده کنند.

سیف با تاکید بر اینکه باید بانک‌ها خود را به درجه‌ای از کارایی و مدرنیته برسانند که در رقابت با بانک‌های خارجی و ارتباط با آنها جا نمانند گفته بود که اگر قرار باشد بانک‌های خارجی در ایران فعال شوند نمی‌دانیم که چقدر بانک‌های ما از توانایی رقابت با آنها برخوردارند.

بانکها خود را آماده کنند

در همین رابطه سید بهاء‌الدین حسینی هاشمی – کارشناس امور بانکی – که لغو تحریم‌ها به خصوص تحریم های بانکی را یک موفقیت ملی می‌داند معتقد است که تحریم جنگ تمام عیاری با کل اقتصاد که همه اقشار جامعه را در بر می‌گیرد، است و می‌توان امیدوار بود با اخبار مثبت روزهای گذشته و نهایی شدن توافقات، اقتصاد کشور با قدرت بیشتری به دوران شکوفایی در سطح بین‌المللی بازگشته، حق خود را گرفته و تعامل سازنده‌ای در عرصه مالی با سایر کشورهای دنیا برقرار کند.

وی با اشاره به اهمیت لغو تحریم بانک مرکزی گفت: با توجه به این‌که بانک مرکزی یک بانک دولتی بوده و تمامی درآمد‌ها و پرداخت‌های دولت و کشور از این طریق انجام می‌شود و زمانی در دوره اوج فروش منابع نفتی و فرآورده‌های آن سالانه حدود 200 تا 300 میلیارد دلار ارز(دریافت و پرداخت) را به نمایندگی دولت مبادله می‌کرد، اکنون در صورت برداشته شدن تحریم از این بانک می‌تواند ضمن تبادل مجدد درآمد‌های ارزی امکانات و منابع بانکی بیشتری را از سایر بانک‌های دیگر با ضمانت خود برای استفاده و به کارگیری در کشور جذب کند.

این کارشناس امور بانکی با تاکید بر این‌که لغو تحریم قطعا انعطاف و قابلیت بانک مرکزی را نسبت به قبل افزایش می‌دهد، افزود: علاوه بر کاهش ریسک کشور، نرخ پول برای ما ارزان‌تر و امور با سهولت بهتری انجام خواهد شد در عین حال که سایر بانک‌ها نیز در شرایطی قرار می‌گیرند که با توجه به اعتبار بانک مرکزی خواهند توانست منابع بیشتری را از طریق فاینانس به کشور وارد کنند.

حسینی هاشمی هرچند که معتقد است با توجه به سابقه طولانی و پیشرفته بانک‌های کشور در روابط بین‌الملل دارای تجارب، ساختار و سازمان مناسبی برای فعالیت و همکاری بین‌المللی هستند تاکید کرد که با این وجود بانکها باید دانش، ساختار و نیروی انسانی خود را بیش از پیش تجهیز کرده تا بتوانند با احیای روابط کارگزاری خود سرمایه و منابع خارجی را جهت تامین مالی پروژه‌های جدید و بخش‌های بازرگانی و تجاری آماده کنند.

وی که آینده خوبی را برای روزهای پس از لغو تحریم متصور است، خاطرنشان کرد: با این حال نباید آنقدر خوش‌بین بود که از برخی مسائل غفلت کرد و در عین حال آنقدر بدبین بود که از جایگاهی که می‌توان به آن دست یافت عقب ماند.