پیرترین کارگردان سینمای جهان درگذشت

«مانوئل دی اولیویرا»، کهنه‌کارترین کارگردان فعال سینمای جهان در سن 106 سالگی درگذشت.


سینمای جهان «مانوئل دی‌ اولیویرا»، کارگردان سرشناس و کهنه‌کار پرتغالی را که عنوان کهن‌سال‌ترین کارگردان سینمای جهان را یدک می‌کشید را از دست داد.

وی سال گذشته در سن 105 سالگی ساخت فیلم جدیدش با عنوان «ورودی‌های قدیمی قلعه» با موضوع تاریخ کشور پرتغال را در شهر پورتورا آغاز کرده بود و سه سال پیش در 103 سالگی فیلم «گابو و سایه» را مقابل دوربین برد.

«مانوئل دی اولیویرا» در 11 سپتامبر سال ۱۹۰۸ در شهر پورتو متولد شد. پدر او کارخانه‌دار مالک نخستین کارخانه لامپ‌سازی در پرتغال بود و «اولیویرا» با بازی در اولین فیلم‌های ناطق پرتغالی، وارد دنیای سینما شد.

وی پس از آنکه از تحصیل در دانشگاه انصراف داد، نزد پدرش در کارخانه مشغول به‌کار شد. نخستین تجربه او در کارگردانی، ساخت یک فیلم مستند کوتاه با نام «کار در رودخانه دورو» (۱۹۳۱) بود. او تا پیش از آنکه اولین فیلم بلند خود را در سال ۱۹۴۲ با نام «آنیکی بوبو» کارگردانی کند در طول ده سال پنج مستند دیگر ساخت.

۲۱ سال دیگر طول کشید تا «اولیویرا» فیلم سینمایی بعدی‌اش را با عنوان «وسوسه مسیح» در سال ۱۹۶۳ بسازد و در فاصله این دو فیلم، فقط سه مستند ساخت.

او این روند فیلم‌سازی خود یعنی وقفه زمانی زیاد بین آثار بلند سینمایی را تا نیم قرن ادامه داد و سپس شیوه خود را تغییر داد و تصمیم گرفت هر سال یک فیلم بلند بسازد.

برخی دلیل کم‌کاری وی در دوره اولیه فعالیتش را فشارهای ناشی از دیکتاتوری «سالازار» در پرتغال و جریان مستمر فیلمسازی او در دوره دوم فعالیتش را متاثر از همکاری با «پائولو برانکو» می‌دانند.

«اولیویرا» از سال ۱۹۹۰ تاکنون تقریباً هر سال یک فیلم ساخته‌است و تاکنون شش بار در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن شرکت کرده که آخرین بار آن در سال ۲۰۱۰ با فیلم «مورد عجیب آنجلیکا» رقم خورد و در این شش بار حضور، ۵ بار نامزد دریافت نخل طلا شد و یک بار در سال ۱۹۹۹ برای فیلم «نامه» برنده جایزه ویژه هیئت داوران شده‌است.

این کارگردان کهنه‌کار در طول 80 سال فعالیت هنری، جوایز سینمایی متعددی به‌دست آورده‌ که از مهم‌ترین آنها می‌توان به جایزه دوربین برلیناله از جشنواره برلین، جوایز نخل طلای افتخاری، هیات داوران، فیپرشی و کلیسای جهانی از جشنواره فیلم کن، جایزه یک عمر دستاورد سینمایی از اکادمی فیلم اروپا، جایزه یوزپلنگ افتخاری از جشنواره فیلم لوکارنو، جایزه آکی‌را کوروساوا از جشنواره فیلم توکیو، شیر طلای افتخاری و جایزه ویژه هیات داوران از جشنواره فیلم ونیز اشاره کرد.